Referral is een van de beste en goedkoopste wervingsmethoden ooit. Toch kan een speciaal programma daarvoor nog vaak op scepsis in de organisatie rekenen. Hoe daarmee om te gaan?
Als je in een organisatie allemaal de koppen bij elkaar steekt, ken je samen veel goede mensen. Onder al die goede kandidaten blijken vaak mensen te vinden die best bij jou willen werken. Als je een wervingsprobleem hebt, is het dus handig om te beginnen met het netwerk van je collega’s. Maar hoe boor je die bron aan?
Bonussen werken matig
In het recente boekje Collega Gezocht werpen Maarten van Os en Jan Willem van den Brink van de Dreamfactory een blik op die vraag. Bonussen werken bij die via-via-werving maar matig, constateren ze. Maar wat dan wel? ‘Inhoudelijk sterke medewerkers met enig enthousiasme.’ En verder: gewoon een uurtje samenzitten om het netwerk van collega’s te ontginnen.
Dat is een boodschap die wel eens op scepsis kan rekenen in een organisatie, dat beseffen de auteurs ook. Daarom schrijven ze in hun boekje een groot aantal van die ‘ja-maar’-argumenten op, met daarbij een passend antwoord:
#1. Ja, maar… ‘mijn mensen komen dan vast met de verkeerde mensen aan’
Tja, dat kan natuurlijk, stellen de auteurs. Maar waarschijnlijk vinden ze het niet. En in de praktijk gebeurt het ook zelden, zeggen ze. ‘Wat helpt is om in elk geval duidelijk te maken in welke vijver je vist en welke mensen je zoekt. En wat ook helpt is je erop in te stellen dat je, zodra je iets delegeert, zeker in het begin andere resultaten krijgt dan je wellicht zou hopen.’
#2. Ja, maar… ‘ik mag toch verwachten dat ze dit uit zichzelf doen?’
Een bekend argument, maar ‘het helpt alleen niet’, aldus de auteurs. Hoe belangrijk bepaalde mensen ook zijn in een organisatie, ook de ‘senior-goedbetaalde-jobgroep-plusplus-mensen’ zijn volgens hen ‘niet altijd taakvolwassen op het netwerkvlak’. En dus helpt het om het samen aan te pakken. Bijvoorbeeld: samen door LinkedIn te lopen en te kijken met wie je weer eens contact wil opnemen. ‘Netwerken vraagt een beetje discipline. En een afspraak met een ander stel je minder makkelijk uit dan een afspraak met jezelf.’
#3. Ja, maar… ‘de bonus werkt niet‘
Als mensen taakonvolwassen zijn, helpt het inderdaad weinig om op output te sturen met een bonus.
Als mensen taakonvolwassen zijn, helpt het weinig om op output te sturen met een bonus
Het gaat dan ook niet om geld, maar om aandacht, stellen de auteurs. ‘Bij een van onze klanten hadden de managers afgesproken dat hun professionals meer actief zouden netwerken door hun LinkedIn te gebruiken. Maar het gebeurde niet. Toen gaven we de tip: ga erbij zitten. Vervolgens ging een manager een professional assisteren met het doornemen van zijn ongeveer 300 LinkedIn-contacten. Er gebeurde daarna meer dan in de hele maand ervoor. Terwijl de manager zelf vertelde dat hij vond dat hij er tijdens dat half uur nogal voor Piet Snot bijzat…’
#4. Ja, maar… ‘wie wij zoeken is sowieso onvindbaar in de markt’
Écht niet? Tja, dan helpt referral inderdaad waarschijnlijk ook niet, stellen de auteurs. Maar dat geldt dan net zo min voor andere wervingsmethoden. ‘Misschien kun je dan beter naar het buitenland uitwijken voor je recruitment.’
#5. Ja, maar… ‘dan kunnen we wel bezig blijven’
Als je verloop zo hoog is dat referral alleen niet werkt? ‘Ja, dan kun je inderdaad beter beginnen om het lek te dichten’, adviseren de auteurs. ‘Bouw aan trots. Ga in gesprek met je mensen wat ze nodig hebben om te blijven en het weer naar hun zin te hebben. Overigens: meer salaris is daarbij zelden het wondermiddel op lange termijn…’
#6. Ja, maar… ‘onze mensen hebben een hekel aan netwerken’
Dat klopt vaak wel, zeggen de auteurs. Tenminste, ‘als je mensen netwerken associëren met oogsten en pushen en drammen. Tijd om uit te leggen dat het gaat om geven, vragen en bedanken.’ En besteed er ook structureel aandacht aan, ‘in plaats van af en toe uit de heup te schieten’. De kunst is, zo zeggen ze, ‘om niet te praten, maar aan de slag te gaan. Dat geeft veel positieve energie.’
#7. Ja, maar… ‘dat doen ze toch wel in hun eigen tijd?’
Meestal niet, zeggen de auteurs. ‘De waan van de dag zorgt dat er altijd een excuus is om er niet aan toe te komen. Tijd reserveren in de agenda’s en samen een sessie houden zorgt dat er geen ander werk tussendoor komt.’ En dat vinden mensen over het algemeen helemaal niet kinderachtig, is hun ervaring. ‘Professionals waarderen het meestal juist dat je hieraan tijd en aandacht besteedt.’
Referral kan zeker werken als belangrijke bron van nieuwe collega’s. Maar vanzelf gaat het niet
De conclusie: referral werkt, mits…
De conclusie? Referral kan zeker werken als belangrijke bron van nieuwe collega’s. Maar vanzelf gaat het niet. Tijd en aandacht zijn nodig om het maximale resultaat eruit te halen. En de trots verhogen werkt daarbij beter dan de bonus verhogen. En die trots? Die is heus in elke organisatie te vinden, aldus de auteurs. Al zit die soms wel een beetje verstopt…
Meer leren over referral?
Op 9 april organiseert de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie een speciale Masterclass Referral Recruitment, op 25 april gevolgd door een Workshop Referral Recruitment. Beide dagen zijn los te volgen, maar gecombineerd natuurlijk effectiever. Inschrijven kan hier.
