In de zorg worden honderden miljoenen euro’s uitgegeven tegen de personeelstekorten. Maar zolang de basis niet op orde is, zijn het parels voor de zwijnen, constateert Martin van Berloo.

Van Berloo is beleidsmedewerker Strategische Analyse bij Transvorm, een samenwerkingsverband van werkgevers in zorg en welzijn in Noord-Brabant. In die functie legt hij regelmatig de vacatures in de sector onder de loep. Ook recent deed hij weer zo’n analyse van 100 vacatureteksten. Uit dat onderzoek blijkt dat de overheid wel een (dure) ‘IK ZORG‘-campagne kan opzetten, maar dat het tegelijk nog wel schort aan de basis: wervende teksten.

Gortdroge vacatureteksten

‘Beschamend’ noemt Van Berloo bijvoorbeeld het aantal vacatures dat géén duidelijkheid geeft over de arbeidsvoorwaarden. ‘En dan heb ik het nog niet eens over de gortdroge vacatureteksten, maar over de basale zaken. Is het een vast of tijdelijk contract? De helft van het aantal vacatures zegt hier helemaal niets over! En wat verdien ik? Bijna 1 op de 5 vacatures zegt hier niets over!’

In allerlei bochten gewrongen

De roep om zorgpersoneel is ongekend groot, ziet Van Berloo ook. ‘Werkgevers wringen zich in allerlei bochten om aan mensen te komen. Zo zetten ze bijvoorbeeld buitenlands personeel in.’ En ook het ministerie van VWS maakt zich er inmiddels druk om, getuige een extra investering van zo’n 320 miljoen euro, een actieprogramma en een grootschalige ‘IK ZORG’-campagne die dit najaar van start gaat.

‘Wat ga ik verdienen? Bijna 1 op de 5 vacatures zegt hier niets over!’

Maar, zo vraagt Van Berloo zich tegelijkertijd af: zijn er geen makkelijker oplossingen? ‘Profileer je jezelf wel als aantrekkelijke werkgever? Zijn de vacatureteksten aantrekkelijk en geven ze een goed beeld van de functie? Oftewel: zijn de arbeidsvoorwaarden en arbeidsmarktcommunicatie op orde?’

‘Wervend karakter is vaak ver te zoeken’

Daarin blijkt nog veel verbetering mogelijk, aldus zijn analyse. Hij keek daarbij vooral naar de vacatures die het meest voorkomen, die voor verzorgende niveau 3/IG. Daarbij lette hij op 3 zaken:

de aard van het aangeboden dienstverband,
de omvang ervan, en
de salariëring

‘Aangezien arbeidsmarktcommunicatie niet mijn expertise is doe ik dus geen uitspraken over de kwaliteit van de teksten. Alhoewel… ik kan het niet laten er één ding over te zeggen: een wervend karakter is in veel gevallen ver te zoeken!’

Kans op verlenging? Lang niet altijd duidelijk

Uit zijn analyse blijkt dat 46% van de vacatures níet vermeldt of een dienstverband voor bepaalde of onbepaalde tijd is. En bij de tijdelijke dienstverbanden geven slechts 21 vacatures inzicht in de eventuele kans op verlenging. Van Berloo: ‘Bij 7 vacatures staan daarbij omschrijvingen waaruit blijkt dat een vast dienstverband volgt ‘bij gebleken geschiktheid’ of ‘bij goed functioneren’. Misschien dat werkzoekenden dit als positief ervaren, maar ik zie dit toch vooral als een manier om de proeftijd op te rekken.’

46% van de vacatures vermeldt níet of een dienstverband voor bepaalde of onbepaalde tijd is

Bijna een kwart biedt aantal uren ‘in overleg’

In slecht 7% van de onderzochte vacatures blijkt een fulltime dienstverband mogelijk. Net iets meer (8%) vacatures bieden een dienstverband van maximaal 16 uur per week. De grootste groepen zit hier dus tussenin: 25% betreft maximaal 24 uur en 36% maximaal 32 uur. Dan blijft nog 23% over: voor deze banen geldt dat het aantal te werken uren ‘in overleg’ wordt vastgesteld.

1 op de 5 biedt géén enkele salarisindicatie

Het salaris is voor de meeste mensen in de zorg niet de belangrijkste drijfveer, dat weet Van Berloo ook. Maar toch zegt hij, ‘lijkt het me essentieel dat een vacature een salarisindicatie geeft’. Helaas is dat lang niet altijd het geval. En dat terwijl in de zorg toch meestal volgens een vrij vaste functiewaardering wordt gewerkt (FWG). Dus zo moeilijk moet het toch niet zijn om er iets over in je vacaturetekst op te nemen, zou je denken. Van Berloo constateert echter dat 19 procent van de vacatures hier blanco over is. ‘Soms staat er dan nog ‘salaris volgens cao’, maar in veel gevallen staat er helemaal niets over.’

Samengevat: veel ruimte voor verbetering

Samengevat, zegt hij, is er nog veel ruimte voor verbetering. ‘Hoe wervend is een vacature die weinig tot niets over de arbeidsvoorwaarden zegt? En wat zeg je met zo’n vacature over jezelf? Hoe belangrijk vind jij je medewerkers? Hoe graag wil je dat ze bij jou werken? Waarom zouden mensen bij jou willen werken in plaats van bij je buurman? Of nog erger: waarom bij jou in plaats van in een andere sector? Een sector die zich misschien wél profileert en wél zekerheid en enige mate van onafhankelijkheid biedt…’

‘wie ‘aan de voorkant’ de zaken niet op orde heeft, heeft dit aan ‘de achterkant’ waarschijnlijk ook niet’

Ook acht hij de kans groot dat werkgevers die ‘aan de voorkant’ de zaken niet op orde hebben, dit aan ‘de achterkant’ ook niet hebben. ‘Ik vrees dat zij weinig doen aan het binden van werknemers door goed werkgeverschap.’ Zijn conclusie? ‘Zolang werkgevers dit soort basale zaken niet op orde hebben zijn de honderden miljoenen euro’s die worden geïnvesteerd in het aanpakken van de personele tekorten niets meer dan parels voor de zwijnen.’

Zelf beter werven in de zorg?

Op 26 maart 2019 organiseert de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie weer de training ‘Beter werven in de zorg‘. Nu al inschrijven? Dat kan hier!

‘Miljoenen voor de zorg? Zonder betere vacatureteksten zijn het parels voor de zwijnen’