Zoals het gezegde voorschrijft: je moet je niet kleden naar de baan die je hebt, maar naar de baan die je ambieert. Volgens dit gezegde helpt het dus om je tijdens dat sollicitatiegesprek voor die felbegeerde functie te houden aan de kledingnormen en -voorschriften binnen het bedrijf. Maar werkt het werkelijk zo? Is het effect van kledingkeuzes ook in deze tijd nog steeds zo groot? Om daar antwoord op te krijgen, vonden wij het tijd om te toetsen in hoeverre je kleding nu daadwerkelijk je kansen tijdens een sollicitatiegesprek kan helpen of hinderen.
Wat zeggen de theorieën?
De wetenschap kent drie theorieën over de effecten van dit soort kledingkeuzes. Volgens de eerste theorie vergroot je je kansen door je te kleden conform de norm. Al in de jaren 50 van de vorige eeuw liet Solomon Asch zien dat mensen een sterke neiging hebben zich te conformeren aan de groep. Zo willen ze sociale afwijzing voorkomen. Je conformeren aan kledingnormen geeft volgens deze theorie dus het signaal af dat je je verdiept hebt in de normen van het bedrijf, deze belangrijk acht en dat je bereid bent je aan te passen.
Volgens een meer recente theorie is kledingnormen negeren goed voor de sollicitant.
Volgens een tweede, meer recente theorie, zou je er als sollicitant juist baat bij hebben de kledingnormen te negeren. Uit onderzoek blijkt namelijk dat mensen met macht en aanzien vaak normen overschrijden. Door kledingnormen te overschrijden, geef je zo impliciet het signaal af dat ook jij de macht en aanzien hebt om je dit soort gedrag te permitteren. In lijn met deze theorie, bleek uit eerder onderzoek dat een professor in een T-shirt inderdaad meer aanzien werd toegeschreven dan een ander in een net pak.
Kleed je vooral volgens de norm op het moment dat je niet aan alle functie-eisen voldoet.
De derde theorie voorspelt ten slotte dat je kledingkeuze zou moeten afhangen van je kwalificaties. In deze theorie krijgt iemand met hoge kwalificaties de vrijheid om normen te negeren. Iemand met lage kwalificaties wordt hiervoor echter bestraft. Zo vond een onderzoek eens dat authenticiteit gewaardeerd werd onder hooggekwalificeerde kandidaten, terwijl dit juist schadelijk was voor een kandidaat met lagere kwalificaties. Volgens deze theorie is het dus vooral belangrijk je volgens de norm te kleden op het moment dat je niet aan alle functie-eisen voldoet.
Wat zeggen onze bevindingen?
Samen met mijn collega’s Richard Ronay en Gerben van Kleef heb ik recent twee onderzoeken gedaan naar het effect van kledingkeuze, ook onder recruiters in Nederland. We vonden daarin dat het effect van kleding vooral afhangt van de kwaliteit van iemands cv. Sollicitanten met een wat zwakker cv vergroten hun kansen door zich aan de kledingnormen te houden, zoals een pak voor mannen. Met andere woorden: zij verlagen hun kansen als ze van die normen afwijken.
Voor sollicitanten met een sterk cv maakt de kledingkeuze echter nauwelijks iets uit. Zij krijgen op basis van hun kwalificaties de vrijheid om zich authentieker te kleden. De conclusie: tenzij je de perfecte kandidaat bent voor de functie, is het dus belangrijk om de kledingnormen binnen het bedrijf te kennen én je hieraan de houden.
- Het volledige onderzoek kun je hier vinden.
Lees meer
- Lees hier alles van Janneke Oostrom
