De meeste recruiters kennen ze wel: de zogenoemde ‘krapte-ontkenners’. Vaak zijn het vacaturehouders, hiring managers of opdrachtgevers. Op jouw verzuchting dat het in de huidige arbeidsmarkt nauwelijks lukt om voor hen geschikte kandidaten te vinden, antwoorden zij immer relativerend: ‘Zo moeilijk kan dat toch niet zijn? Dan doe je toch gewoon wat harder je best? Mensen genoeg!’
De data zijn duidelijk: de vertrouwde poel droogt steeds sneller op.
Klimaatontkenners horen nog steeds liever niet dat de mens verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde, ondanks al het bewijs van het tegendeel. In analogie hiermee steken ook de krapte-ontkenners graag hun kop in het zand. Terwijl ook hier de data steeds duidelijker worden. De vertrouwde poel aan kandidaten droogt immers steeds harder op. Nu is het weer ABN Amro dat in zijn recente arbeidsmarktindicator stelt dat zo’n 1 op de 6 vacatures gewoon als ‘niet te vervullen’ kan worden gekenschetst, rekening houdend met de reisafstand die werkzoekenden bereid zijn af te leggen en de beroepen waar zij naar op zoek zijn.
Mismatch op recordniveaus
Dit is duidelijk boven de niveaus van voor het uitbreken van de coronacrisis, aldus de bankiers, die eerder al in een maandrapport over de stand van de economie opmerkten dat de mismatch op de arbeidsmarkt op recordniveaus is uitgekomen. En dit is een steeds grotere belemmering aan het worden voor het economisch herstel.
Onder meer bij vacatures die gerelateerd zijn aan de sectoren Energie, Agri, Food, Healthcare en de Bouw is het zeer moeilijk voor werkgevers om personeel te vinden. Vacatures voor bijvoorbeeld installateurs, onderhoudsmonteurs voor machines, verpleegkundigen, programmeurs en monteurs in de werktuigbouw zijn zeer moeilijk te vervullen. Maar ook mondhygiënistes, fietskoeriers, glazenwassers, en keukenmonteurs zijn nauwelijks te vinden.
‘Voldoende (technisch) geschoold personeel is belangrijk voor hoe we omgaan met klimaatverandering.’
Om nog maar even bij de klimaatverandering te blijven: daar heeft het ook meteen effect op. ‘De beschikbaarheid van voldoende (technisch) geschoold personeel is een zeer belangrijke factor bij het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering’, schreef ABU-directeur Jurriën Koops niet voor niets deze week nog. Oftewel: de schaarste aan goed personeel is meteen een probleem als we klimaatverandering willen tegengaan.
Feitelijk nog onderschat
En dan is de 16,5 procent aan ‘onvervulbare vacatures’ van ABN Amro zelfs ‘feitelijk nog een onderschatting’, aldus de bank. ‘Het landelijke mismatch-cijfer komt voort uit geaggregeerde gemeentecijfers. Maar werkzoekenden kunnen natuurlijk niet in meerdere gemeenten tegelijk een functie vervullen.’
De mismatch-indicator van ABN Amro brengt de onvervulbare vacatures per gemeente en per beroep in kaart, op basis van de reisafstand die werkzoekenden bereid zijn af te leggen in combinatie met het beroep dat zij zoeken, volgens gegevens van Werk.nl. In juli bereikte deze indicator voor het eerst zelfs even een niveau van 19 procent. In februari 2020, net voor het uitbreken van de pandemie, bewoog de mismatch rond de 13 procent.
‘Werkzoekenden kunnen natuurlijk niet in meerdere gemeenten tegelijk een functie vervullen.’
En ABN Amro verwacht dat het personeelstekort ook verder toeneemt, bijvoorbeeld in de industrie waar 42 procent van de ondernemers in de komende 12 maanden verwacht meer personeel nodig te hebben. Ook in de publieke sector verwachten veel organisaties dat het personeelstekort de komende tijd nog flink toeneemt, aldus de recente HRM Barometer van Driessen Groep.
Hogere lonen
De groei in vacatures leidt ook al tot opwaartse druk op de lonen, tekende de NOS op, na analyse van zowel recent afgesloten cao’s als vacatureteksten. ‘In de komende jaren gaan de cao-lonen aantrekken. Vooruitlopend daarop doen ondernemers nu al wat ze kunnen om snel mensen te trekken’, aldus Piet Rietman, econoom bij ABN Amro. Maar het gaat niet alleen om geld, benadrukt hij. Ook een gezonde balans tussen werk en privé speelt een grote rol, net als vrijheid in het opnemen van verlof, een evenwichtige werkdruk, en aandacht voor gezondheid en persoonlijke ontwikkeling.
Het steeds verder toenemend aantal vacatures speelt overigens niet alleen in Nederland. Ook in de Verenigde Staten kwam het aantal in juni uit op een nieuw recordniveau. Voor het eerst in de geschiedenis waren het er meer dan 10 miljoen, zo’n 4 miljoen meer dan een jaar eerder. En in België ging het om bijna 300.000 vacatures, 16,4% meer dan in de 12 maanden daarvoor. Ook daar werden de niveaus van vóór corona alweer overschreden. En ook daar resteert dus steeds minder ruimte voor de laatste krapte-ontkenners…
