Het artikel gaat hieronder verder.
‘Fantastisch nieuws met grote gevolgen’, zo jubelde de FNV vorige week al meteen. En met name in dat laatste, daar kan de vakbond wel eens gelijk in hebben. Want de uitspraak van de hoogste Europese rechter bevestigde namelijk dat de Europese minimumlonenrichtlijn rechtsgeldig is en dus ingevoerd moet worden. En hoewel dat op zich nog niets zegt over de hóógte van dat minimumloon, betekent het bijvoorbeeld wel dat Nederland aan de bak moet. Want het huidige mimimumloon voldoet niet aan de norm in de Europese richtlijn, wat met name geldt voor het minimumjeugdloon.
Volgens de richtlijn moeten minimumlonen, en dus ook het jeugdloon, bijvoorbeeld toereikend zijn om van te kunnen leven. Dat is in Nederland al jaren niet het geval. Dit geldt volgens de richtlijn zowel voor of iemand kan leven van het loon (absolute toereikendheid) als voor of het loon fair is ten opzichte van andere lonen en de welvaart in het land (relatieve toereikendheid). Aan beide voorwaarden wordt in Nederland momenteel niet voldaan: 18- en 19-jarigen die van het minimumloon moeten rondkomen verdienen bijvoorbeeld mínder dan de minimale kosten van levensonderhoud, zoals het Nibud die berekent.
‘Leeftijdsdiscriminatie’
‘De Europese rechter heeft bevestigd dat werknemers recht hebben op een toereikend minimumloon. De Europese norm staat fier overeind als maatstaf. Dus nu moet het minimumloon als de wiedeweerga omhoog’, reageert FNV’s interim-voorzitter Dick Koerselman op de uitspraak. ‘Het minimumjeugdloon is discriminatie op basis van leeftijd. Het kabinet weigert dit op te pakken, maar het moet nu dus van tafel!’
‘Het kabinet weigert dit op te pakken, maar het moet nu dus van tafel!’
Zweden en Denemarken hadden deze rechtszaak aangespannen omdat zij meenden dat de EU geen bevoegdheid zou hebben om voor minimumlonenbescherming te zorgen. Die stelling is door het Europees Hof nu onderuitgehaald. De EU is volgens de rechter bevoegd om regels op te stellen over toereikende beloning – en lidstaten moeten deze dus uitvoeren. Wel stelde het Hof dat niet de EU, maar de lidstaten zelf gaan over het vaststellen of aanpassen van de minimumlonen. Ook mag de EU niet bepalen of minimumlonen verlaagd mogen worden bij bijvoorbeeld inflatie of deflatie. Die macht blijft bij de lidstaten, aldus de rechter.
1.000 euro minder dan Belgen en Duitsers
Maar het overgrote deel van de richtlijn blijft dus wel in stand. En dat heeft grote impact. Nederland heeft namelijk een notoir laag minimumloon. Zo verdienen 18-jarigen in Duitsland en België respectievelijk 1.038 en 989 euro méér per maand. Met het uurloon is het zelfs nog slechter gesteld. Het mediane uurloon van jongeren onder de 20 is in Nederland gecorrigeerd voor de prijzen lager dan bijna alle landen in Europa. Alleen jongeren in Bulgarije zijn nog slechter af dan Nederlandse jongeren, zo rekenden Jacob-Jan Koopmans en Vera Vrijmoeth recent voor.
Alleen jongeren in Bulgarije zijn nog slechter af dan Nederlandse jongeren.
In Nederland verdient een 18-jarige slechts 50% van het volwassenen loon. In Ierland, het enige andere EU land met een minimumjeugdloon voor 18-plussers, is dat 80%. De groei van het minimumjeugdloon is de laatste jaren ook achtergebleven bij de ontwikkeling van de welvaart en het mediane loon in Nederland. Volgens de Europese richtlijn is afwijken van het normale minimumloon alleen toegestaan, als het een legitiem doel dient dat aantoonbaar helpt om het doel te behalen. ‘Het is echter twijfelachtig of dit voor Nederland het geval is’, aldus Vrijmoeth en Koopmans, auteurs van het binnenkort te verschijnen boek Machtige Mythes.
Motie van Volt
De Tweede Kamer nam een jaar geleden al een motie aan van Volt-fractievoorzitter Laurens Dassen om al per 1 januari 2026 het minimumjeugdloon stapsgewijs te verhogen, ‘waarbij de eerste stap is dat een 18-jarige 70% van het volwassenenminimumloon verdient, een 19-jarige 80% en een 20-jarige 90%’. Maar de dubbel-demissionaire regering van BBB en VVD besloot die motie in september toch maar doodleuk naast zich neer te leggen, eigenlijk zonder heldere argumentatie. Waarnemend SZW-minister Mona Keijzer houdt vast aan het kabinetsvoorstel om pas per januari 2027 een beperkte verhoging door te voeren, zo meldde ze.
@fnvyoungunited Dan maar verhuizen naar Duitsland?! Want in Nederland verdien je als jongere de helft minder dan de landen om ons heen. En dat komt dus door het jeugdloon! Oneerlijk toch?! Tijd voor actie! Teken daarom onze petitie en kom op 1 mei naar de Dag van de Arbeid in Amsterdam als we massaal van ons laten horen. Beide links staan in onze bio 🔗 #jeugdloonhalfloon #1mei #dagvandearbeid
De recente uitspraak van het Europese Hof maakt die opstelling dus wel steeds moeilijker vol te houden voor het – huidige of komende – kabinet. Een 18-jarige (en dus volwassen) werknemer verdient vanaf 1 juli dit jaar 7,20 euro per uur. Dat is de helft van het minimumloon van een werknemer van 21 jaar en ouder, die dit jaar minimaal 14,40 moet verdienen. Volgens een peiling van kennisplatform Onderneming.nl eerder dit jaar vindt 45% van de Nederlanders dat jongeren zo eigenlijk worden uitgebuit door het huidige jeugdloonstelsel.
Lees ook
- Minister Van Hijum: ‘Minimumjeugdloon vanaf 18 jaar mag er van mij wel af’
- Nederland zakt steeds verder weg op vrijwel alle (progressieve) lijstjes
Beeld boven: FNV Young & United
