Het artikel gaat hieronder verder.
Parttime werk heeft de laatste jaren een opmerkelijke opmars beleefd. Waar het eerst vooral de man was die nadat er kinderen kwamen fulltime bleef werken, en de vrouw er een parttime baan(tje) ‘bij’ had, het zogeheten ‘anderhalfverdienersmodel‘, is dat de laatste jaren aan het kantelen. Inmiddels zijn er 419.000 stellen waar beide partners parttime werken, terwijl dat 10 jaar geleden met 229.000 nog bijna de helft minder was, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Parttime is op die manier min of meer de standaard aan het worden, fulltime steeds meer de uitzondering. Ondanks alle focus op krapte.
Ook in de vacatures zie je die trend naar parttime terug. Ruim 1 op de 5 vacatures vraagt momenteel om parttimers. En hoewel dat aantal in absolute termen wat daalt, neemt het relatief nauwelijks af, blijkt uit een analyse van Jobdigger. Vooral functies als verkoopmedewerker, schoonmaker, verzorgende IG of administratief medewerker worden vaak in deeltijd aangeboden, zo blijkt. PostNL voert bij de directe werkgevers de lijst aan, gevolgd door Kruidvat, het Leger des Heils, Thuisbezorgd.nl en Domino’s. Bij bemiddelaars zijn YoungCapital, Maandag, Yacht en Randstad de grootste aanbieders van parttime werk.
Minder vraag naar burgemeesters
De verzorgende IG behoort overigens ook tot de grootste stijgers op de hele arbeidsmarkt, zo blijkt uit een aanvullende analyse van Jobdigger over het tweede kwartaal van dit jaar. Ook docenten Engels en Nederlands zijn dit jaar bijzonder gewild, net als de Jurist ruimtelijke ordening en de ‘opperman stratenmaker’. Naar de schoonheidsspecialiste, bagagist, klantmanager, agile coach en – opvallend genoeg – de Burgemeester blijkt dit jaar tot nu toe een stuk minder vraag dan in het eerste kwartaal van dit jaar, gemeten over bijna een miljoen unieke vacatures.
Als een van de weinigen in Nederland heb je als burgemeester géén recht op een deeltijdbaan.
En zo zijn we weer terug bij het onderwerp parttimers. Want de burgemeester, dat is dan ook precies een van de weinige functies in Nederland waarvoor je wettelijk gezien geen parttime aanstelling kúnt krijgen (en daarmee een van de weinige uitzonderingen is op het in de Wet flexibel werk geldende recht op deeltijdwerk). Burgemeester ben je in beginsel namelijk 24 uur per dag/7 dagen per week (ook al heeft ongeveer 1 op de 3 burgemeesters nog wel 1 of meer betaalde bijbanen, zo blijkt uit – al ouder – onderzoek).
Europees kampioen
Of dit gebrek aan parttime mogelijkheden de verklaring is voor afnemende interesse in het ambt? Dat is de vraag. Maar bij andere beroepen blijkt al wel vaker de aantrekkingskracht toe te nemen zodra de functie ook parttime wordt aangeboden. ‘We blijven in grote mate een deeltijdeconomie’, zegt dan ook bijvoorbeeld Mara Yerkes, hoogleraar sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Bijna de helft van de Nederlandse beroepsbevolking werkt in deeltijd. Daarmee zijn we Europees kampioen. ‘Als je ons vergelijkt met andere landen, steken we er met kop en schouders bovenuit. Dit geldt zowel voor mannen als vrouwen.’
Ruim 6 op de 10 Nederlandse vrouwen tussen de 20 en 65 jaar werken in deeltijd.
Zo’n 61% van de Nederlandse vrouwen tussen de 20 en 65 jaar werkt in deeltijd. Dat is veel meer dan Nederlandse mannen, van wie zo’n 19% in deeltijd werkt, en ook veel meer dan vrouwen in andere landen: het EU-gemiddelde ligt op 28% (tegen 8% van de Europese mannen). Dat doen we overigens al heel lang. Als je naar de afgelopen 10 jaar kijkt, valt wel op dat het aantal mensen dat parttime werkt relatief nauwelijks verder is toegenomen. Maar steeds vaker komt het dus wel voor dat zowel de man als de vrouw in deeltijd aan de slag zijn. ‘Dat geeft aan dat het anderhalfverdienersmodel aan het veranderen is’, aldus Yerkes.
In 2024 meldde het CBS al dat mannen steeds vaker deeltijdwerk hebben van 20 tot 35 uur per week. In 2023 hadden relatief meer mannen een grote deeltijdbaan dan 10 jaar eerder, terwijl relatief minder mannen voltijd werkten. Uit een recente peiling van de FNV blijkt bovendien dat meer dan 2 op de 3 vaders van 56 jaar of ouder zegt achteraf liever minder uren te hebben gewerkt in ruil voor meer tijd met het gezin. Daarom trok een afvaardiging van een twintigtal mannen van de vakbond ook recent naar de Tweede Kamer, om te pleiten voor een vierdaagse werkweek (met behoud van salaris, dat dan weer wel).