Het artikel gaat hieronder verder.
Er is een term die me al heel lang de keel uit hangt. Een term die opduikt in vergaderzalen, bij de koffieautomaat, en vooral in sollicitatiegesprekken. Een term die klinkt alsof je wijsheid bezit, terwijl je eigenlijk gewoon geen idee hebt wat je moet zeggen. ‘Mijn onderbuikgevoel zegt…’ Wat bedoelen we eigenlijk als we het hebben over ons ‘onderbuikgevoel’? Laten we eerlijk zijn: het is een elegante manier om te zeggen: ‘ik heb een mening maar geen argumenten.’ Het is de volwassen versie van ‘daarom’ als antwoord op de vraag: ‘waarom?’
Je onderbuik voelt honger. Je onderbuik voelt pijn na een slecht gekozen shoarma om 3 uur ’s nachts. Maar je onderbuik heeft geen visie op het marketingbudget, geen gedachten over recruitment, en zeker geen wijsheid over complexe maatschappelijke vraagstukken.
De democratie van luiheid
Het probleem met ‘onderbuikgevoelens’ is dat ze iedereen gelijkschakelen. De chirurg die 20 jaar ervaring heeft? Onderbuikgevoel. De complotdenker die zijn informatie van Facebook haalt? Ook onderbuikgevoel. Beide even geldig, want wie ben jij om aan iemands buik te twijfelen? Dit is intellectuele luiheid in designerverpakking. Wanneer zijn we opgehouden met denken en begonnen met voelen? Wanneer werd het ongemakkelijk om te zeggen: ‘Weet je wat, ik heb hier geen verstand van’, of: ‘Laat me daar eens over nadenken’?
Wanneer zijn we opgehouden met denken en begonnen met voelen?
Nu, voordat de reacties binnenkomen: ja, intuïtie bestaat. Ja, ervaring kan zich manifesteren als een gevoel. Een ervaren arts die iets ‘niet vertrouwt’ bij een patiënt? Dat is jarenlange expertise die te snel werkt om in woorden te vatten. Maar, en dit is een grote máár, echte intuïtie kun je uitleggen als je even erover nadenkt. Het is niet mystiek. Het is patroonherkenning op basis van kennis en ervaring. Als je ‘onderbuikgevoel’ verdwijnt zodra iemand vraagt ‘waarom denk je dat?’, dan was het geen intuïtie. Dan was het een vooroordeel met een stropdas om.
De moed van ‘Ik weet het niet’
Weet je wat écht moedig is in 2025? Toegeven dat je iets niet weet. Zeggen: ‘Daar heb ik geen verstand van, laat me dat even uitzoeken.’ Of nog beter: ‘Daar heb ik geen verstand van, maar jij wel, wat denk jij?’ We zijn zo bang geworden om niet overal een mening over te hebben. Alsof het een persoonlijk falen is om niet over elk onderwerp een instant-oordeel klaar te hebben liggen. Nieuwsflits: je hoeft niet overal verstand van te hebben. Je onderbuik al helemaal niet.
Een klimaatwetenschapper over klimaat? Weegt zwaarder dan een blogger.
Dus wat dan wel? Denken. Ouderwets, langzaam, soms ongemakkelijk denken. Vragen stellen. ‘Wat zou er gebeuren als…?’ ‘Hoe weten we dat…?’ ‘Wie heeft hier ervaring met…?’ Expertise respecteren. Niet ieders mening weegt even zwaar. Een viroloog over virussen? Zwaarder dan je buurman. Een klimaatwetenschapper over klimaat? Zwaarder dan een blogger (zelfs deze). Twijfel omarmen. ‘Ik neig naar X, maar ik zie ook dat Y een punt heeft’ is geen zwakte. Het is volwassenheid.
Tot slot
De volgende keer dat je voelt dat je ‘onderbuikgevoel’ opborrelt in een discussie, stel jezelf dan deze vraag: is dit wijsheid die spreekt, of is dit gemak? Want je onderbuik is goed in één ding: je laten weten wanneer het tijd is om te eten. Voor de rest? Gebruik je hoofd. En als je dat niet kunt of wil, dan is dat ook oké. Maar noem het dan geen ‘gevoel’. Noem het wat het is: een mening zonder fundering.
Over de auteur
Wim van den Nobelen (Tilburg, 1969) is een bekend gezicht in de Nederlandse recruitmentwereld. Na jaren als recruiter en ondernemer – onder meer met Strictly People, dat hij in 2022 verkocht – adviseert hij nu recruitment- en detacheringsbureaus over groei en ontwikkeling. Hij is schrijver van het boek Van recruiter naar ondernemer, waarin hij zijn ervaringen deelt en 20 recruitmentexperts interviewde, en natuurlijk van Wim op woensdag, met ruim 300 blogs over het recruitmentvak.
