Hoe kan het toch zo zijn dat we in Nederland aan de ene kant een schrééuwend tekort aan personeel hebben, en aan de andere kant nog steeds een ‘onbenut arbeidspotentieel‘ van ongeveer een miljoen mensen? Mensen die geen betaald werk hebben, maar dat wel willen. Of mensen die best meer uren willen werken, maar dat van hun werkgever niet mogen. Van een afstandje bekeken zou je denken: die vraag en dat aanbod zou je toch op elkaar moeten kunnen leggen? En dan: probleem opgelost.
‘Elke regio heeft zijn eigen economie, demografie, dynamiek, ambities en mogelijkheden.’
Maar zo simpel is het in de praktijk dus niet. Het is een vraagstuk waarover velen zich buigen, en wat maar niet lijkt te kunnen worden opgelost. Maar één ding is daarbij duidelijk, zegt Jol Stoffers: als je het goed wil aanpakken, dan zul je dat vooral regionaal moeten doen. De regio is de sleutel, aldus de bijzonder hoogleraar Employability. ‘Maatwerk is belangrijk. Elke regio heeft immers zijn eigen economie, demografie, dynamiek, ambities en mogelijkheden.’
Inaugurele rede
Stoffers (52) houdt op vrijdag 19 november om 16.00 zijn inaugurele rede aan de Open Universiteit (hier live te volgen). ‘Wat is er nodig om de kloof tussen arbeidsmarkt en dit onbenut arbeidspotentieel te overbruggen? In mijn leerstoel zoek ik naar het antwoord op die vraag. Hoe kunnen werkgevers, onderwijs- en overheidsinstellingen de optimale omstandigheden creëren om de arbeidsmarktpositie, de employability, van potentiële werknemers te verbeteren? Het antwoord op die vraag zal per regio verschillen.’
‘Individuele bedrijven kunnen dit probleem niet oplossen.’
De regionale aanpak, die Stoffers bepleit, is in Nederland inmiddels ook wel erkend. Bij het coronasteunpakket werden immers al 35 regionale mobiliteitsteams ingesteld, die met alle betrokken partijen aan de slag gaan om problemen op de arbeidsmarkt vlot te trekken. Een goede zet, zegt Stoffers. ‘Individuele bedrijven kunnen dit probleem niet oplossen. En een landelijke aanpak kan geen rekening houden met specifieke regionale kenmerken. Het regionaal aanpakken is de enige juiste manier.’
Spreek je agenda uit
Werkgevers, onderwijs en overheid moeten regionaal samenwerken om omstandigheden te creëren en innovatieve oplossingen te bedenken waardoor mensen aan het werk komen en blijven, zegt hij in zijn oratie. ‘Daarbij moeten ze een balans vinden tussen de individuele en collectieve verantwoordelijkheid. Je moet ook steeds analyseren wat werkt en wat niet. En waarom werkt het dan wel, of niet?’
Stoffers heeft de afgelopen jaren een aantal technologiegedreven arbeidsmarktinitiatieven geanalyseerd, zoals Beyond, een samenwerking in de medisch-logistieke sector in Zuid-Limburg met als doel duurzame ontwikkeling en werkgelegenheid. ‘In zo’n samenwerking zijn partners het op strategisch niveau snel eens’, merkt hij. ‘Maar op tactisch en uitvoerend niveau kunnen de belangen opeens toch uiteenlopen. Ook de doelen op korte en lange termijn kunnen verschillen. Het is daarom heel belangrijk dat de partners al in het begin uitspreken wat hun agenda is.’
