De wereld van werving en selectie zit vol met vooroordelen en vertekeningen. In deze zomerserie komen de 7 grootste zonden van recruiters aan bod – en hoe ze te voorkomen.
De tweede zonde die we hier behandelen is een onterechte voorkeur voor kandidaten, die afhangt van hun plek in de reeks selectiegesprekken. Zo kunnen de kandidaten die het eerste zijn geweest het beste bijblijven, ongeacht hun kwaliteiten (primacy effect). Hetzelfde geldt voor de laatste kandidaten (recency effect).
Combinatie lange en korte termijn
Het is een al sinds de jaren 60 bekend fenomeen in de psychologie, dat bijvoorbeeld ook geldt voor de woorden in een lijst. Het is waarschijnlijk te verklaren uit de wonderlijke combinatie van ons lange- en kortetermijngeheugen.
Eén vreemde zin
Het is niet alleen een effect dat nadelig is voor kandidaten die in het midden van een serie komen. Elke kandidaat kan er last van hebben. De kandidaat die een slechte eerste indruk maakt, heeft bijvoorbeeld moeite om dat gedurende de rest van het gesprek nog goed te maken. En een kandidaat die een heel gesprek lang een goede indruk maakte, maar aan het eind één vreemde zin uitsprak, kan last krijgen van het recency effect, omdat juist die ene zin dan de selectiecommissie bijblijft.
We kunnen niet alles onthouden
Uit onderzoek is overigens gebleken dat bij korte, eenvoudige interviews het recency effect het sterkst is, in langere, complexe interviews juist het primacy effect. We hebben dan niet het vermogen alles te onthouden, en vallen daarom maar terug op wat we het eerst gehoord hebben.
Contrast-effect
Het effect speelt overigens ook niet alleen aan het begin of aan het eind van een reeks gesprekken, het kan zelfs in het midden spelen. Als je begint met drie duidelijk mindere kandidaten, zal de eerste goede kandidaat een primacy effect (ook wel ‘contrast effect’) meekrijgen, waar de volgende kandidaten nog maar moeilijk tegenop kunnen.
De vierde kandidaat
In recent onderzoek van de universiteit van Norfolk, Virginia, bleek zelfs dat de vierde kandidaat in een serie gemiddeld de grootste kans heeft om te worden aangenomen. Bij de eerste kandidaat duurt het in elk geval zo’n 5 minuten om tot een beslissing te komen, bij de vierde is dat 8 minuten, om bij de volgende kandidaten weer geleidelijk af te nemen.
Oplossing: gestructureerd interviewen, en de scores naderhand in verschillende volgordes laten beoordelen.
Alle 7 afleveringen:
- Deel 1: Homophily
- Deel 2: Primacy en Recency-effect
- Deel 3: Schijnzekerheid
- Deel 4: Halo- en Horn-effect
- Deel 5: Ervarings-bias
- Deel 6: Self-fulfilling prophecies
- Deel 7: Social Comparison Bias
