Dit zijn de 10 geboden voor aanstormend spreektalent

Nu we weer langzaam denken aan fysieke evenementen, waarbij we ook vakgenoten in levenden lijve mogen ontmoeten, speelt ook een andere vraag meteen op: wie zouden we daar graag hóren? Naar wiens verhaal zijn we na anderhalf jaar corona het meest benieuwd? Welk spreektalent heeft in die tijd een vernieuwende kijk op werving en selectie ontwikkeld en durft het aan om op een podium te stappen om daarover te vertellen?

Wie durft het aan om op een podium te vertellen over zijn of haar recruitmentvisie?

Na anderhalf jaar zonder fysieke recruitment-podia is die vraag zéér actueel. Daarom organiseert de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie op 23 september Het event voor aanstormend spreektalent. Voor iedereen die het nog op zijn bucketlist heeft staan om ooit voor een groep te spreken. Of voor iedereen die wel eens op een event komt en dan denkt: dit kan ik beter. Hoe je dat dan doet? Daarvoor steken we eerst ons licht op bij de moeder van alle talentvolle sprekers: de TEDx-conferenties. Wat kunnen we daarvan leren?

#1. Vertel het verhaal van je leven

TED-talks zijn niet zomaar praatjes, ze zijn bedoeld om het publiek totaal anders te laten denken over een bepaald onderwerp. Sprekers willen inspireren, en slagen er vaak in een verhaal te vertellen dat beter blijft hangen dan de meeste andere presentaties die we meemaken. Hoe komt dat? Dat heeft veel te maken met de ’10 geboden’, of TED-commandments, zoals ze wel worden genoemd. Waarvan de eerste misschien meteen de belangrijkste is: hou geen standaardpraatje, maar een grote droom of een verhaal met nieuwswaarde.

In het meest recente nummer van Onze Taal belicht Martijn Wackers (onderzoeker presentatietechniek aan de TU Delft) de 10 do’s en don’ts ook nog eens. Over het eerste gebod haalt hij de TED-talk van de Amerikaanse schrijver Joshua Foer aan. ‘Hij levert geen […] theoretische exercitie, maar een persoonlijk verhaal. […] Daarin maak je de klassieke reis mee van de held die zich voor een schier onmogelijke taak gesteld ziet. Als hij die met vallen en opstaan toch met glans tot een goed einde brengt, ben je helemaal betrokken en sta je open voor de inzichten die hij intussen heeft opgedaan.’

#2. Laat jezelf zien

Een ander schoolvoorbeeld van een goede TED-talk die Wackers aanhaalt is de presentatie van Jamie Oliver, die in 2010 insloeg als een bom. De bekende chef-kok vertelde daarin meteen over hoe mensen sterven door het slechte voedsel dat ze eten. Hij greep met dat schokkende feit meteen zijn publiek bij de lurven. Waarna het direct overtuigend klonk toen hij vervolgde: ‘Ik ben er ten diepste van overtuigd dat voedsel thuis een essentiële plaats inneemt, en dat dit ons verbindt met het beste van het leven.’

De (voormalige) Nederlandse TEDx-ambassadeur Jim Stolze voegt daar nog aan toe: ‘Durf je kwetsbaar op te stellen. Spreek niet alleen over je successen maar ook over je mislukkingen. We willen weten wat jou drijft.’

#3. Vertel een verhaal

Wat maakt wereldberoemde verhalen als de ‘I have a dream’-speech van Martin Luther King en de publiekspresentatie van de iPhone door Steve Jobs zo memorabel? Presentatie-expert Duarte onthult de structuur die volgens haar ervoor zorgt dat het publiek geboeid blijft. Belangrijk daarbij: vertel verhalen, geen opsommingen van feiten. Dan blijft je publiek vanzelf geboeid, en kan het de informatie makkelijker verwerken.

#4. Maak het niet te moeilijk

‘Don’t try to dazzle intellectually’, zeggen ze in het Engels. Oftewel: Doe niet te moeilijk. Breng complexe zaken terug naar de essentie. Geef voorbeelden. Leg uit door middel van verhalen en wees specifiek. Zoals Wackers het uitlegt: ‘Laat jargon achterwege, geef liever twee goede voorbeelden dan veel verschillende, en koppel die het liefst aan iets wat het publiek al weet.’ Onderstaande video is een (tamelijk briljante) parodie, maar maakt het punt wel in één keer duidelijk:

#5. Voorkom een egotrip

Opscheppen is de snelste manier om de zaal te verliezen. Doe jezelf dus niet te belangrijk voor, zo luidt het vijfde gebod. ‘We zijn vaak allergisch voor snoeven’, zegt Wackers. Zijn advies: stel niet jezelf, maar je verhaal centraal. Opnieuw verwijzend naar de TED-talk van Joshua Foer: ‘Hij gebruikt zelfspot, en het feit dat hij kampioen werd, kwam heel bescheiden en logisch voort uit zijn verhaal. En hij plugt zijn bestseller ook niet commercieel in zijn presentatie.’

‘We zijn vaak allergisch voor snoeven.’

Ook een goed voorbeeld is de bekende talk van Susan Cain, over The power of introverts:

#6. Je bent géén verkoper

Een belangrijke – en in de praktijk vaak heel lastige – tip voor veel sprekers: plug je bedrijf en producten niet. Doe ook niet aan fondsenwerving. ‘Haal het niet in je hoofd om een product aan te prijzen of de zaal om financiering te vragen’, stelt Stolze. ‘Alleen als we dit uitdrukkelijk aan je hebben gevraagd is het toegestaan om over je bedrijf te praten.’ Niet alleen omdat dit het publiek in de meeste gevallen irriteert, het werkt ook zelden. (Wat wél werkt? Dat legt Kyle MacDonald uit in onderstaande video:)

#7. Laat je publiek lachen

Een praatje zonder humor is als een ei zonder zout. Of een fiets zonder trappers. Of een recruiter zonder overtuigingskracht. Het kán, maar succesvol wordt het waarschijnlijk niet. Niet elk praatje hoeft een cabaretvoorstelling te worden, maar het is wel belangrijk verbinding met de zaal te zoeken ‘op een emotioneel niveau’, zoals Stolze het noemt. En een snufje humor kan daar zeker bij helpen.

#8. Lees niet voor

Presenteer zoveel mogelijk uit je hoofd. PowerPoint is geen openbare spiekbrief, maar alleen een middel om enkele (hooguit 5) illustraties te tonen. Dus: geen eindeloze slides met bulletpoints. Sterker nog, Jim Stolze haalt meestertrainer Remco Claassen aan, die zelf als stelregel hanteert: ‘Deel nooit het podium met iets dat meer licht geeft dan jijzelf.’

Wackers noemt daarnaast ook nog technieken als: stel retorische vragen, en gebruik anekdotes. ‘Door een anekdote zie je voor je wat er aan de hand is, en koppel je de gebeurtenissen eerder aan je eigen ervaringen, zo blijkt uit onderzoek.’

#9. Spreek niet langer dan nodig

Steel geen tijd van de sprekers na je. TED-talks duren niet voor niets slechts 6 tot 18 minuten. Die beperking dwingt je tot duidelijke keuzes over wat nou de essentie van je verhaal is. ‘Want korter is vaak beter’, zoals Wackers het stelt.

#10. Oefen. En oefen. En oefen

We schreven het ook al bij tip 8: leer je tekst niet uit je hoofd. Maar je moet het wel zo goed kennen ‘dat je de draad niet kwijtraakt en voldoende ontspannen kunt zijn’, aldus Wackers. De bereidheid om hard te werken aan je verhaal is de beste garantie voor een 8 of een 9. En ook belangrijk, zegt Wackers, die in juni promoveerde op onderzoek naar hoe je als spreker beter onthouden kunt worden: zorg voor een goed slot van je verhaal waarin je de lessen nog eens samenvat. ‘Als je bijvoorbeeld de drie kernpunten van je verhaal nog eens benoemt, dan neemt de kans toe dat mensen beter onthouden wat je hebt gezegd.’

Durf jíj het aan?

Heb jij altijd al willen spreken voor een groter publiek? Dan is dit jouw kans! Schrijf je snel in voor Het event voor aanstormend spreektalent en wie weet ga jij naar huis met de hoofdprijs: spreken als gastspreker bij de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie én op een event van Werf&.

Het event vindt plaats op 23 september van 14:00 uur tot 16:00. Als beginnend spreker krijg jij hier de mogelijkheid om over jouw favoriete onderwerp te spreken in het vakgebied van recruitment en arbeidsmarktcommunicatie. Schrijf je nu dus snel in via het aanmeldformulier en krijg in elk geval een uitnodiging voor het trainingsevent op 9 september.

Spreektalent

Nog meer geheimen van goede sprekers

Lees ook

Tags:

aanstormend spreektalent, spreken,

Deel dit artikel:

Peter Boerman

Hoofdredacteurbij Werf&

Hij heeft eigenlijk nog nooit een vacature uitgezet. En meer sollicitatiegesprekken gevoerd als kandidaat dan als recruiter of werkgever. Toch schrijft Peter Boerman alweer een jaar of 10 over weinig anders dan over de wondere wereld van werving en selectie, in al zijn facetten.
Bekijk volledig profiel