Lastminute een al heel lang gemaakte afspraak afzeggen – zonder reden te noemen. Of gewoon niet op een feestje komen waar je met nadruk voor was uitgenodigd. Of concertkaartjes die je al maanden hebt en op het laatste moment toch maar online doorverkoopt. Het is een sociaal fenomeen wat velen wel zullen herkennen, en sinds The Guardian er eind vorig jaar over schreef wereldwijd bekend staat als flaking, wat officieel ‘schilferen’ betekent, maar waarschijnlijk is terug te herleiden tot de Engelse uitdrukking to flake out: je snor drukken, ‘m smeren.
‘Generatie Z, ook wel generatie burn-out, ondervindt een teveel aan impulsen.’
Dit type ‘vluchtgedrag’ zou vooral onder jonge mensen veelvuldig voorkomen, meldde het Vlaamse VRTnieuws niet veel langer daarna, en vroeg Henri Beunders van de Erasmus Universiteit naar een verklaring. Die was niet moeilijk te vinden, aldus de hoogleraar geschiedenis: het gemak van digitaal contact, waardoor mensen juist een bepaalde angst zouden ontwikkelen voor contact in de echte wereld. En een groeiende behoefte aan me-time. ‘Generatie Z, ook wel generatie burn-out, ondervindt een teveel aan impulsen’, zei hij. ‘Daardoor voelen ze inderdaad soms de behoefte om te ontsnappen of even hun hoofd op hun kussen te leggen.’
Al zeker 6 jaar oud
Wie even verder zoekt, komt al snel tot de ontdekking dat het fenomeen helemaal niet zo nieuw is als sommige media ons willen doen geloven, en dat ook de term al rondging van vóór de coronacrisis (met name waar het gaat om dating). Volgens Beunders wordt het echter wel steeds makkelijker. ‘Tegenwoordig zitten we voortdurend op onze laptop of onze smartphone, en kunnen we tussendoor al likes en commentaar geven. Er worden dan ook vluchtige afspraken gemaakt, die we 5 minuten later alweer vergeten zijn.’
Dat sluit volgens hem aan bij de rest van het leven dat ook onduidelijker is geworden. ‘Mensen werken op onregelmatige uren, je weet niet wanneer je tram aankomt en je pakjesbezorger is niet stipt. Ons levenspatroon is gefragmenteerd en rommelig.’ Die mentaliteit dringt door tot in de manier waarop we plannen maken, stelt hij. Socioloog Beate Völker voegde recent bij NPO Radio 1 toe dat het fenomeen volgens haar samenhangt met de toegenomen fragmentatie van onze levens: we willen alles doen en alles meemaken, en we hoppen zo van het een naar het ander. En afzeggen is bovendien makkelijker dan ooit.
Selectief flaken
Dat blijkt zich nu ook uit te strekken tot de arbeidsmarkt. Waar sommige jongeren tegen de VRT nog zeiden ‘selectief’ te flaken, en dat niet te doen als het slecht zou kunnen zijn voor hun carrière, dook het woord flaking recent wel op in onderzoek van Partena Professional, gebaseerd op gegevens van zo’n 150.000 werknemers bij 20.600 bedrijven in de private sector. Ze halen er zelfs ook een mooi Belgisch klinkend synoniem voor aan: katstuurders of kattengooiers, termen die te danken zouden zijn aan Wouter Deprez, Van Dale-hoofdredacteur Ruud Hendrickx en de Vlaamse Radio 1-luisteraars.
‘De zogenoemde three-year itch blijft duidelijk voelbaar.’
Volgens Yves Stox, managing consultant van Partena Professional, blijkt dat jongeren van alle generaties momenteel het vaakst én het snelst hun werkgever verlaten. ‘Jongeren haken sneller af’, zegt hij. ‘Ze zijn telkens weer op zoek naar de best mogelijke match. Werkgevers die zich hier niet op aanpassen, zien hun jong talent al voor de onboarding voltooid is weer vertrekken. Het accepteren van een baan wordt steeds minder als een langdurige verbintenis gezien en meer als een proefperiode. De zogenoemde three-year itch blijft duidelijk voelbaar. Werkgevers moeten dus alert zijn in de eerste 3 dienstjaren.’
42% snelle vertrekkers onder de 30
Twintigers die in 2025 hun ontslag indienden, waren gemiddeld amper 1,9 jaar aan de slag bij hun werkgever, blijkt uit de cijfers van de HR-dienstverleners. Van alle vertrekkers die binnen het jaar weer bij hun werkgever vertrokken, is maar liefst 42% jonger dan 30 jaar. ‘Na enkele jaren groeit de onrust’, constateert Stox, verwijzend naar het flaking-fenomeen. ‘Ze hebben behoefte aan een nieuwe uitdaging of er loert een beter aanbod elders om de hoek. Jongeren blijven zolang het goed voelt – en zeggen sneller af zodra dat niet meer zo is.’
‘Jongeren van nu verschillen niet wezenlijk van jongeren uit de jaren 50.’
Waarbij het natuurlijk wel de vraag is of dat typisch iets is van deze generatie, of iets van alle tijden? Oftewel: gaat het hier niet om oude wijn in nieuwe zakken? Volgens het CBS wisselen jongeren immers al jaren vaker van baan dan ouderen: de groep 25- tot 45-jarigen tussen 2004 en 2018 bijvoorbeeld 2 keer zo vaak als hun 45+-collega’s. Niet voor niets zei ook hoogleraar Paul de Beer nog recent: ‘Nonsens dat Generatie Z – en dus ook de medewerker van de toekomst – wezenlijk anders is. Jongeren van nu verschillen niet wezenlijk van die uit de jaren 50.’ Ook toen werd er waarschijnlijk dus al geflaket. Al noemden we het toen alleen nog wel anders.
Lees ook
- Alle Feel Good Fridays