Met 4 kinderen (van wie er inmiddels 3 niet meer thuis wonen), zijn – en waren – wij regelmatige bezoekers van IKEA. Om nu deze bezoeken niet helemaal af te schuiven op onze kinderen moet ik eerlijkheidshalve beamen zelf ook meerdere IKEA-originals in huis te hebben. De befaamde Brimnes (het tweepersoons bedframe met lades) tref je aan in meerdere kamers van ons huis. En wonder boven wonder heeft ons huwelijk het in elkaar zetten van al die bedden overleefd.
Laat ik eerlijk zijn. Ik ben geen klusser. Ik heb twee linkerhanden. Dat zou een voordeel moeten zijn voor een linkshandige, maar helaas. Ik houd niet van klussen. Noch van schilderen, verbouwen of de tuin opknappen. Geef mij maar een wervingsopdracht, of een boek. Of laat me een blog schrijven. Toch herken ik wel dat gevoel van trots dat je krijgt als je een bouwpakket dusdanig in elkaar zet dat het voor 90% overeenkomt met het plaatje.
Wat we zelf maken is ons meer waard
Zaken die we zelf (gedeeltelijk) creëren of maken, waarderen we hoger of meer dan zaken die door anderen zijn gemaakt of ontworpen. Dit noemen we het IKEA-effect. Alles wat we zelf ‘doen’ heeft dus meer waarde. Daarbovenop is er ook nog het fenomeen dat we moeilijk afstand kunnen nemen van onze eigen ideeën en inschattingen. Tamara Stelling heeft hierover een mooi artikel geschreven in De Correspondent met de veelzeggende titel: De psychologie van het ongelijk: waarom mensen moeilijk afscheid nemen van onjuiste ideeën – en wat daaraan te doen.
De meeste mensen kunnen maar moeilijk afstand nemen van hun eigen ideeën en inschattingen.
Iedere bureaurecruiter die concurrentie heeft van een corporate recruiter, herkent deze twee effecten. Jouw kandidaat moet (veel) beter zijn dan die van jouw corporate tegenhanger. Iets wat trouwens ook geldt voor de corporate recruiter ten opzichte van kandidaten uit het eigen netwerk van managers en directeuren. De bureaurecruiter staat in dat geval op nóg grotere achterstand.
Tegenspraak creëren
In het artikel verwijst Stelling onder meer naar Carol Tavris die decennialang mensen bestudeerde die zich in allerlei fascinerende bochten wrongen om toch maar een gekoesterd idee hoog te houden. Ze verzamelde er vervolgens vele in de in 2007 verschenen bestseller Mistakes Were Made (But Not by Me).
Wijs iemand in je team aan als klankbord. Als advocaat van de duivel.
Hoe voorkom je dit IKEA-effect en een te groot geloof in eigen kunnen? De beste manier lijkt me: tegenspraak. Creëer tegenspraak door iemand binnen het team aan te wijzen als klankbord. Als advocaat van de duivel. Misschien beter nog; als de persoon die toezicht houdt op ‘de handleiding van het proces’ en de aanwijzingen geeft. En dan hopen dat je geen schroeven overhoudt.
Over de auteur
Wim van den Nobelen is recruiter salarisadministratie bij Strictly People. Hij schrijft voor Werf& de ‘Wim op woensdag’. Op elke woensdag vind je hier een blog, onderzoek of artikel van hem.
