De problemen op de arbeidsmarkt stapelen zich op, maar misschien wel op een heel ander terrein dan de meesten verwachten. Kunstmatige intelligentie gaat namelijk voor het grootste deel effect hebben op de banen waar intelligentie benodigd is. Tools als ChatGPT zullen extra intelligentie toevoegen aan ‘slimme’ banen, net zoals een timmerman verrijkt wordt met een elektrische boormachine. Het verschil is dat externe intelligentie een multiplier wordt voor ‘slimme’ banen, daar waar een boormachine slechts fractioneel voordeel voor de timmerman oplevert.
De schaarste – en dus het gemiddelde salaris – in doe-banen zal toenemen.
Zo wordt het gat tussen intelligente en hands-on functies erg groot. Intelligente medewerkers x intelligente tools leidt tot een kloof tussen ‘slimme functionarissen’ versus doeners, oftewel: banen waarvoor minder intelligentie nodig is. De tendens in de arbeidsmarkt is dat steeds meer mensen kiezen voor een denk-baan in plaats van een doe-baan. De schaarste zal in dat laatste segment verder toenemen en daarmee zullen daar de salarissen harder stijgen. De behoefte aan doeners neemt namelijk alleen maar toe en toestroom uit andere landen neemt af.
Geen bouwvakkers meer
Als er geen bouwvakkers meer zijn, maar alleen managers, zal het salaris van de bouwvakker dat van de manager benaderen of zelfs overstijgen. De gevolgen laten zich raden. Hiërarchie wordt nu eenmaal voor een groot deel bepaald door het salaris wat iemand krijgt. Aangezien de wereld om geld draait, kan de macht de komende jaren wel eens aan de doeners zijn.
Aangezien de wereld om geld draait, kan de macht de komende jaren wel eens aan de doeners zijn.
Te veel banen in Nederland worden te hoog ingeschat. Men vraagt klakkeloos naar een hbo- of wo-diploma, terwijl het maar de vraag is of dit voor de betreffende functie nodig is. Het salaris wat iemand verdient hoort gekoppeld te zijn aan kwaliteiten die iemand heeft, de verantwoordelijkheid die men draagt of de vraag die ernaar is. Daar is een diploma an sich geen indicator voor. Te vaak leidt een ‘hoger’ diploma tot een hoger salaris. De vraag of dit rechtvaardig is, zal steeds meer aan twijfel onderhevig zijn. De arbeidsmarkt is net als alle andere markten een markt waar vraag en aanbod de prijs bepalen.
Dictatuur van het proletariaat
Wanneer denkers niet gaan doen, maar doeners wel gaan denken, zal dit de arbeidsmarkt op zijn grondvesten doen schudden op zoek naar een nieuwe balans. Gaat de ooit door Karl Marx voorspelde dictatuur van het proletariaat er dan toch komen?
Over de auteur
Wim van den Nobelen is recruiter salarisadministratie bij Strictly People. Hij schrijft voor Werf& de ‘Wim op woensdag’. Elke woensdag vind je hier een blog, onderzoek, artikel of interview van hem.
Lees ook:
- Wim op woensdag: een intake met Eugène van den Hemel
- De meest onzinnige sollicitatievraag
- Onderzoek: wie zet recruitment op zijn plek?
- Lees alles van Wim