Verrassend bericht deze week: de rechtbank Den Haag zou positieve discriminatie overwegen voor mannen. Maar weet de rechtbank dan niet dat zo’n beleid strikt verboden is?
Het heeft iets ironisch: de rechtbank die zelf niet weet hoe de regels zijn. Maar als we mogen afgaan op de krantenberichten van deze week, dan heeft het daar wel alle schijn van. Want ‘mannen voorrang geven bij banen is niet toegestaan volgens de Nederlandse wet inzake gelijke behandeling (AWGB) en de jurisprudentie, daarover is geen twijfel mogelijk’, zegt een woordvoerder van het College voor de Rechten van de Mens. Ook een rechtbank mag dit dus niet, kunnen we hieruit afleiden.
Te veel vrouwen
Bij de rechtbank in Den Haag zouden te veel vrouwen werken, aldus de berichtgeving, die zich baseert op een interne notitie die is besproken met de ondernemingsraad. Er zijn inmiddels zoveel vrouwen dat de rechtbank bij sollicitaties mannelijke rechters wil voortrekken, omdat de rechtbank bang is dat er twijfel kan ontstaan over de onpartijdigheid van de rechter.
Eerder de kant van de vrouw
Dit op grond van de vooronderstelling dat vrouwelijke rechters anders oordelen over bepaalde zaken dan mannelijke rechters, en ze bij echtscheidingen bijvoorbeeld eerder de kant van de vrouw kiezen (De vraag die hierbij op komt, is of mannelijke rechters die in het verleden zwaar in de meerderheid waren, niet meer op de hand van mannen waren – maar daar hoor je opmerkelijk genoeg dan weer niets over…).
Landelijk 56 procent
In 2008 waren er voor het eerst meer vrouwen dan mannen bij de rechterlijke macht. Landelijk gezien is nu 56 procent van de rechters vrouw, maar in de Haagse rechtbank is dat aantal hoger. Ook in Utrecht ligt het percentage hoger; daar is 64 procent vrouw.
In strijd met de wet
Maar dat er veel vrouwelijke rechters zijn, legitimeert op zich nog geen positieve discriminatie voor mannen. De Nederlandse wet AWGB staat alleen een (tijdelijk) voorkeursbeleid toe met het doel ‘opheffen of vermindering van maatschappelijke achterstand’. Men moet dus een andere oplossing zoeken, indien de oververtegenwoordiging van vrouwen binnen een bepaald beroep of sector als probleem wordt ervaren (en het valt nog te bezien of dit het geval is bij de rechtbank, zie boven).
Groepen met een achterstand
Uit die wettelijke doelstelling volgt dat voorkeursbeleid alleen mag worden gevoerd voor groepen met een achterstand op de arbeidsmarkt. Mannen vallen hier (vooralsnog) niet onder. Ze kunnen ondervertegenwoordigd zijn in een bedrijf, maar dat maakt nog niet dat ze ook een maatschappelijke achterstand hebben. Voorkeursbeleid mag dus in Nederland alleen worden gevoerd voor vrouwen, leden van etnische minderheidsgroepen en mensen met een handicap. En voor jongeren en ouderen, maar dan alleen in het kader van formeel rijksbeleid. En dan nog is het voorlopig maar de vraag of dit op Europees niveau wel door de beugel kan.
Complex
Het blijkt maar weer eens complex: die regelgeving rondom discriminatie in sollicitatieprocedures. Maar dat het zelfs de rechtbank boven de pet lijkt te groeien, of – ook mogelijk – dat ze zich daaraan op een of andere manier willen onttrekken, ja, dat is op zijn minst frappant te noemen.
Lees meer over anti-discriminatie in werving en selectie:
- Discriminatie: wat mag er wel en wat mag er niet?
- Selecteren zonder te discrimineren, deel 1
- Waarom stereotypen zo hardnekkig zijn
- Vechten tegen stereotypen is zinloos, ga liever hun invloed te lijf
