Hoe vaak denk jij aan het Romeinse Rijk? En wat vind je eigenlijk van de vleesloze McKroket? Als dit de vragen zijn die de samenleving bezighouden, zou je bijna kunnen denken dat er in september 2023 weinig gebeurde. Maar zo was het natuurlijk niet. Van álle kandidatenlijsten en verkiezingsprogramma’s, tot veel gedoe bij de Partij voor de Dieren, en héél veel gedoe bij die ene voetbalclub, vernoemd naar die Griekse held die ooit in zijn eigen zwaard viel, er was genoeg aan de hand. En dan hadden we de bijna permanente bezetting van de A12 in Den Haag en de vreselijke schietpartij in Rotterdam nog niet eens genoemd.
Er was deze maand héél veel gedoe bij die ene voetbalclub, vernoemd naar die Griekse held die ooit in zijn eigen zwaard viel.
Ook over de grens was er genoeg wat de aandacht trok. Van nieuwe vergunningen voor olieboringen in het Verenigd Koninkrijk tot etnische zuivering in Nagorno-Karabach. En eerder in de maand natuurlijk de verschrikkelijke natuurrampen in Marokko, en Libië. Iets dichterbij huis, in Griekenland, kregen ze zelfs twee keer in één maand met noodweer te maken. Terwijl de overvloedige regen ook New York lamlegde. Maar wat gebeurde er in september 2023 allemaal dat voor de recruiters van Nederland van belang is?
#1. Minimumloon naar 13,50 euro
Hét politieke nieuws in september wordt natuurlijk altijd gevormd door de derde week, waarin het eerst Prinsjesdag is, waarna de Algemene Beschouwingen volgen. Wat de arbeidsmarkt betreft ging de aandacht dit jaar vooral uit naar een hoger minimumloon (een plus van 1,7 procent tot 13,50 euro per uur) waar de Tweede Kamer met een nipte meerderheid mee instemde. Volgens sommige partijen (en vakbonden) overigens nog niet genoeg, maar bijvoorbeeld de horeca vond het juist al te veel. En ook veel economen lopen er tegen te hoop, vanwege de mogelijke gevolgen voor de schatkist.
Andere maatregelen en afspraken die de aandacht trokken: de ‘vervanging’ van de STAP-subsidie door de SLIM-subsidie, plus de introductie van een meerjarig programma leercultuur, gericht op het versterken van informeel leren op het werk. Daarnaast zegde minister Van Gennip (foto) toe de Kamer in het najaar te informeren over de aanpassing van het wetsvoorstel verplichte certificering van uitzendbureaus, naar aanleiding van het advies van de Raad van State. En gaat ze verder met uitwerking van de plannen voor de hervorming van de arbeidsmarkt en de aanpak van schijnzelfstandigheid.
#2. ‘Onderwijs beter aansluiten op arbeidsmarkt’
Niet alleen minister Van Gennip liet zich horen over de arbeidsmarkt, ook demissionair onderwijsminister Robbert Dijkgraaf deed een duit in het zakje. Zo bleek uit een OESO-onderzoek dat hij in september 2023 naar de Kamer stuurde dat vrijwel nergens zoveel mbo’ers zo snel werk vinden als in Nederland.
Er was ook een ander onderzoek dat hij deelde, de zogeheten Toekomstverkenning, waarin onderzoekers een blik werpen op het mbo, hoger onderwijs en de wetenschap in het jaar 2040. Daarin werd de vraag gesteld waarop het onderwijs zich zou moeten richten: op de tekorten op de arbeidsmarkt, juist op grote maatschappelijke vraagstukken zoals klimaatverandering, of juist meer op de individuele keuze van de student. ‘Waarschijnlijk gaan we naar een tijd van structurele arbeidsmarkttekorten’, aldus de minister in een toelichting. ‘Dan wordt de vraag: moeten we jongeren nog steeds de gelegenheid geven om te kiezen waar ze zin in hebben? Of moet je die keuzevrijheid kanaliseren?’ Het antwoord op deze en andere vragen laat Dijkgraaf aan een volgend kabinet. Wordt vervolgd dus.
#3. Is werkende pensionado funest voor 55+’er?
En we blijven nog even in de politieke hoek, want er was in september ook nog wat gedoe rondom een overheidscampagne om meer gepensioneerden (weer) aan het werk te krijgen. Die schoot in het verkeerde keelgat van vakbond CNV, die stelde dat het juist ‘desastreus’ is voor werknemers tussen 55 en 65 jaar als pensionado’s aan het werk blijven. ‘Het klinkt sympathiek, deze campagne. Maar dat is het zeker niet. Nu hebben werkloze ouderen het al heel moeilijk, terwijl gepensioneerden lekker kunnen bijverdienen omdat zij goedkoper zijn voor werkgevers. De campagne is dan ook weggegooid geld’, aldus de bond.
Gepensioneerden zijn vanwege allerlei gunstige regelingen nu al gauw zo’n 25% goedkoper dan werknemers tussen de 55 en 65, berekende de bond. In de praktijk is dat volgens de bond dan ook al goed te zien. ‘Zo nemen vervoersmaatschappijen opvallend veel gepensioneerde chauffeurs (terug) in dienst omdat zij goedkoper zijn.’ Wat volgens het CNV dus ten koste gaat van mensen boven de 55 jaar. Iets wat de Tilburgse arbeidsmarktdeskundige prof. Wilthagen dan weer tegenspreekt. ‘Als een werkgever geen oudere werknemer wil, zal een gepensioneerde al helemaal geen kans krijgen. Gepensioneerden zijn niet per se de concurrent.’
#4. Krapte zorgt voor groei in leaseauto’s
Nieuws uit de wereld van arbeidsvoorwaarden. Ondanks alle pogingen mensen uit de auto te krijgen, ondanks de parkeer- en fileproblemen, ondanks de haperende economie en ondanks de duurzame intenties van de jeugdige werknemers, blijft het Nederlandse autoleasepark maar groeien, bleek uit cijfers die in september 2023 naar buiten kwamen. In de eerste helft van 2023 groeide het aantal leaseauto’s in Nederland naar bijna 1,3 miljoen, een stijging van bijna 3%. De krappe arbeidsmarkt lijkt hier een rol te spelen: werkgevers strooien met leaseauto’s in de hoop werknemers ermee te kunnen binden.
‘Duurzaamheid en CO2-reductie staan hoog op de agenda, maar de vergroening staat stil.’
Duurzaamheid en CO2-reductie staan hoog op de agenda, vooral bij grote ondernemingen. ‘Desondanks staat de vergroening stil’ (net als veel auto’s zelf), constateert het Nationaal Zakelijk Mobiliteitsonderzoek. Goed nieuws op het gebied van duurzaamheid is er trouwens ook, en dat is dat steeds meer leasemaatschappijen ook leasefietsen aanbieden. Het totale fietsenpark van VNA-leden groeide in de eerste helft van 2023 met 15,7% naar ruim 61.000 fietsen. Daarvan is zo’n 80% een e-bike.
#5. Winkels kennen nog volop krapte
Nog meer kraptenieuws: de grote schaarste op de arbeidsmarkt mag dan voorbij lijken, veel winkeliers hebben nog steeds moeite om genoeg medewerkers te vinden. Uit een recente peiling van vereniging INretail bleek dat 60% van de retailers zijn personele bezetting nog altijd niet rondkrijgt. Ook de horeca geeft aan nog altijd grote problemen te hebben. En het einde lijkt niet in zicht. Uit de peiling van INretail blijken vooral vakmensen, zoals keukenzetters, monteurs en stoffeerders moeilijk te vinden.
65% van de werkgevers zou al talent over de grens halen, volgens onderzoek.
Het zal voor de winkeliers waarschijnlijk niet echt gelden, maar uit ander onderzoek uit september 2023 blijkt wel dat steeds meer werkgevers de oplossing voor de krapte over de grens zoeken. Dat zou zelfs al gelden voor 65% van de werkgevers, melden HR-platformen Settly, 7People en Tellent. Voor het onderzoek werd 104 Nederlandse bedrijven ondervraagd, waarvan bijna 70% aangaf het afgelopen jaar 5 of meer buitenlandse werknemers naar Nederland te hebben gehaald. Ruim 10% van de bedrijven haalde zelfs meer dan 50 werknemers naar Nederland.
#6. Weinig tevreden op het werk
En we blijven even in de onderzoeken die ook deze maand weer volop verschenen. Zo meldde Indeed, na onderzoek door Forrester Consulting, dat slechts 34% van werkend Nederland is tevreden over zijn of haar werk, dat meer dan de helft vindt dat hun werkgever niet alles eraan doet om het welzijn te verbeteren, en dat (daardoor) 46% van ontevreden werknemers vertrek binnen een jaar ‘een reëel scenario’ noemt. Zorgelijk, aldus Indeed’s managing director Stan Snijders. ‘Als het welzijn een prioriteit wordt binnen de organisatie, kunnen bedrijven talent behouden maar ook aantrekken. Dat is momenteel relevanter is dan ooit.’
Dat sluit dan weer mooi aan bij de jaarlijkse Learning & Development Monitor, een onderzoek van leerplatform Studytube dat in september 2023 verscheen. Bij hen bleek dat 26% van de nieuwe medewerkers in een organisatie al binnen 12 maanden met zijn of haar baan stopt. De voornaamste redenen hiervoor? Dat de functie-inhoud niet aansluit bij hun verwachtingen (40%), het ontbreken van de fit met de bedrijfscultuur (39%) en onvoldoende verbinding met de organisatie (33%).
#7. KwikFit betaalt rijbewijs
Nog even terug naar het nieuws over arbeidsvoorwaarden. Dan blijkt er deze maand bij KwikFit een opvallend initiatief ontstaan. Het bekende garagebedrijf werpt in het kader van werving een oud middel in de strijd: de mogelijkheid het rijbewijs B te halen. Het bedrijf zegt te zien dat vooral veel jonge mensen het vandaag de dag heel kostbaar vinden om een rijbewijs te halen, en wil hen daarin tegemoet komen (naast de vergoeding die het al bood voor een BBL-opleiding en de interne opleidingen binnen de eigen Academy).
‘Wij betalen, zij kunnen hun wereld verbreden. Letterlijk en figuurlijk.’
Medewerkers met een vast contract krijgen daarom de totale kosten van de rijopleiding. De voorwaarde is wel, dat de medewerker zich tenminste 3 jaar aan het bedrijf committeert. ‘Een rijbewijs zal niet alleen het professionele leven van onze medewerkers verrijken, maar ook in hun privéleven een grote mate van vrijheid geven. Wij betalen, zij kunnen hun wereld verbreden. Letterlijk en figuurlijk’, aldus HR director Therèse Doppenberg.
#8. Cartoon van de maand
Bron: van9tot5
Iets over het hoofd gezien?
In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we trends en ontwikkelingen voor iedereen in de wereld van recruitment. In september 2023 iets belangrijks over het hoofd gezien? Meld het ons!
Beluister de podcast
Liever luisteren? Martijn Hemminga en Peter Boerman maken ook elke maand een podcast over dit nieuwsoverzicht. Beluister hier de meest recente opname:
