Even denk je: dat valt tegen. Ben je helemaal naar het Belgische Oostende gereden, onder meer om Jim Carroll te zien, en dan is hij alleen virtueel aanwezig. In een mooie entourage, dat moet gezegd. We zien het hoofd van de Canadese futuroloog spreken op abri’s, op telefoons, zelfs ingemonteerd op het lokale strand. Het geeft mooi aan wat er tegenwoordig technologisch mogelijk is, en tegelijk hoe we de afgelopen covid-jaren gewend zijn geraakt aan dit soort virtuele presentaties. Maar toch: het voelt ergens ook: niet écht. Want op een of andere manier voel je je toch bekocht als hij niet live op het podium is.
Op een of andere manier voel je je toch bekocht als hij niet live op het podium is.
Maar zie, dan gaat ineens op het podium een doek omhoog. En daar zien we Carroll ineens live lopen, voor een greenscreen, met allerlei camera’s op zich gericht. Dat zijn presentatie tot nu toe zo goed te volgen was, met kraakhelder geluid? Het had niets te maken met een goede verbinding met de andere kant van de wereld, maar met het feit dat hij eigenlijk gewoon vlak voor onze neuzen stond. Een min of meer ‘omgekeerde ervaring’ dus, doen alsof je virtueel bent, terwijl je eigenlijk live bent. Het is een mindfuck die mooi past bij zijn centrale stelling: de toekomst is allang aangebroken. En we zitten er nu zelfs middenin.
The Jetsons
Om die stelling te onderstrepen, verwijst hij naar The Jetsons, die legendarische science-fiction tekenfilmserie, die vanaf de jaren 60 furore maakte als tegenhanger van The Flintstones. Een serie die zich officieel pas in 2062 afspeelt, maar die desondanks een vooruitziende blik had. Van magnetronmaaltijd tot mobiele telefoon, en van facetimen tot telemedicine en home education; het zat er allemaal in. Zelfs Trump kreeg er al een plekje. Maar wat toen nog onmogelijke voorspellingen leken, is nu allemaal bewaarheid geworden. En zelfs 40 jaar eerder dan de makers van de serie verwacht hadden. Behalve die vliegende auto’s dan.
Het wil maar zeggen, benadrukt Carroll: de toekomst is hier. En die toekomst verandert sneller dan we meestal voor mogelijk houden. Wat volgens hem ook grote gevolgen heeft voor de arbeidsmarkt en de manier hoe we daarop recruiten. ‘Denk aan die Australische studie waaruit blijkt dat 65% van de kinderen op de basisschool uiteindelijk komt te werken in banen die we nu nog niet kennen. Of aan het onderzoek dat laat zien dat de helft van de kennis die eerstejaars studenten verwerven achterhaald is tegen de tijd dat ze afstuderen.’
‘ 65% van de kinderen op de basisschool komt te werken in banen die we nu nog niet kennen.’
Oftewel: in een zo snel veranderende wereld, hoe kun je dan verwachten dat iemands studie diens prestaties voorspelt? ‘Bedrijven die nu nog niet bestaan, zullen producten bouwen die nu nog niet bedacht zijn, met materialen die nu nog niet uitgevonden zijn, volgens methodes die nog niet zijn ontworpen’, zegt hij. ‘Hoe ga je daar ooit mensen voor recruiten? Daar zul je nu al over moeten nadenken.’
Digital presence
Daarvoor is in elk geval digital presence van het grootste belang, benadrukt hij. ‘Hoe kun je ooit employer of choice worden als je geen digital presence hebt? En niet digitaal professioneel bent? De nieuwe generatie is volledig digitaal. Daar zul je hoe dan ook in mee moeten.’ En verder speelt ook timing volgens hem een grote rol. ‘The future happens slowly, and then – all at once. Daar moet je op voorbereid zijn. Ook door alvast te recruiten voor verandering die je ziet aankomen, maar waar je nu misschien nog niet mee te maken hebt. Omdat je anders te laat bent en achter het net vist.’
Wat dat concreet voor recruiters betekent? ‘Dat je ook een beetje futurist moet worden’, houdt hij zijn gehoor in de Kursaal voor. ‘Je moet leren de toekomst voorspellen.’ Een paar vingerwijzingen daarbij: niet alleen zal kennis steeds sneller verouderen, en nieuwe kennis steeds sneller opduiken, er komt ook zoiets als just-in-time knowledge. ‘En bestaande loopbaanpaden zullen verdwijnen en plaatsmaken voor zigzagroutes, waarbij we langer dan welke generatie voor ons aan het werk zullen blijven.’
Loyaliteit is dood
Met mensen die bovendien anders in het leven staan, zegt hij. ‘Mijn generatie vraagt nog aan elkaar: wat doe je in het dagelijks leven? Maar de nieuwe generatie vraagt aan elkaar: wat vind je leuk om te doen? Ze definiëren zichzelf niet door hun werk, maar door wat ze leuk vinden. In deze context is ook alles transactioneel. Loyalty is dead. Ze zullen opstappen zodra ze een positie zien die hen een betere beloning geeft, in welke vorm dan ook. Ergens 2 tot 5 jaar blijven zullen ze al als lang beschouwen.’ Het maakt recruitment niet per se makkelijker, maar wel lekker uitdagend, aldus Carroll.
‘De nieuwe generatie definieert zichzelf niet door zijn werk, maar door wat ze leuk vinden.’
Kunnen robots hierin niet het verschil gaan maken, vragen de ook in de zaal aanwezige Chad & Cheese zich vervolgens af. ‘Hoe lang duurt het nog voordat robots andere robots gaan recruiten?’ Maar zover komt het toch niet, stelt techno-optimist Carroll zijn gehoor gerust. ‘Ik ben best sceptisch over veel nieuwe technologieën die ik in de wereld van recruitment zie opkomen. En ik denk dat we ook in de toekomst de menselijke interactie zullen blijven koesteren.’
Meer trends?
Meer weten over de huidige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt? En hoe je de schaarste in jouw branche het best te lijf kunt gaan? Op 25 mei organiseert de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie weer het seminar Arbeidsmarkttrends. Schrijf je nu in en je bent in één dag weer helemaal bij!
