Hoe te selecteren op een krappe arbeidsmarkt die razendsnel verandert?

In een snel veranderende arbeidsmarkt is alleen naar het cv kijken niet meer genoeg. Het zogeheten CACTUS-interview biedt dan een aantrekkelijk alternatief. Maar hoe doe je dat? Wim Thielemans geeft een korte introductie…

Werf& gastredacteur Op 19 juli 2019
Gem. leestijd 5 min 2274x gelezen
Deel dit artikel:
Hoe te selecteren op een krappe arbeidsmarkt die razendsnel verandert?

De wereld van werk ondergaat momenteel een grondige en definitieve wijziging. Omdat de veranderingen geleidelijk gebeuren, staan we er vaak te weinig bij stil. Maar het is goed te beseffen dat een arbeidsmarkt met een groot aantal werkzoekende, goed geschoolde en ervaren kandidaten spijtig genoeg niet meer bestaat. En dat zal waarschijnlijk ook niet snel weer veranderen.

‘Een arbeidsmarkt met veel werkzoekende, goed geschoolde en ervaren kandidaten bestaat niet meer.’

Daarom wordt het steeds moeilijker om talent te vinden. De werkzoekende kandidaten hebben zelden alle kwalificaties die de hiring manager en de personeelsdienst opstelden. Toch hebben we behoefte aan collega’s. Het werk neemt immers niet af, het moet gedaan worden en dat gebeurt nu vaak door overwerkte collega’s die snakken naar helpende handen.

Een fijn gesprek gewenst

Een belangrijke noodzakelijke voorwaarde voor goede selectie, dat mogen we niet vergeten, is dat sollicitatiegesprekken vooral fijne gesprekken tussen mensen moeten zijn. Gesprekken waar vooral goede inzichten moeten uitkomen voor beide partijen. En laten we eerlijk zijn: de methode van een verkeerd afgenomen STAR-interview creëert vaak geen goed gesprek. Er wordt erg doorgevraagd, vaak suggestief, op details die de kandidaat maar zelf niet lijkt te vertellen. De intentie is dan goed, maar aan de uitvoering schort er wat. Daardoor lijkt het vaak meer een verhoor dan een gesprek over werk.

‘Een sollicitatiegesprek lijkt vaak meer een verhoor dan een gesprek over werk.’

slim interviewen cactusIt is time for job interviews to change’ zei de Global recruiting trends survey van LinkedIn vorig jaar al. Ik ben daar zelf ook al een tijd mee bezig. Maar nadat ik mijn boek Slim Interviewen had geschreven, besefte ik dat ik het interview daarmee vooral slímmer had gemaakt. Maar dat is niet genoeg, realiseerde ik me. Hoe complexer de wereld van werk wordt, hoe uitdagender het wordt om de tijd te vinden voor iets dat beter en slimmer is. Ik leerde zo dat als je iets verbetert het tegelijk slim, snel én simpel moet zijn wil het een kans op slagen hebben. Oftewel:

  • Een aanpak gebaseerd op evidence based onderzoek (= slim).
  • Een aanpak die een vlotte doorlooptijd biedt voor moeilijk in te vullen functies in een krappe arbeidsmarkt (= snel).
  • Een aanpak die een fijn gesprek geeft (= simpel).

Werken aan de beste interviewervaring

De beste kandidaten kiezen tegenwoordig de werkgever van hun voorkeur, niet meer andersom. Als werkgever moet je dus werken aan de best mogelijke interviewervaring – en die moet snel en simpel zijn. De candidate experience is momenteel vaak de reden waarom een kandidaat een job afwijst. Dit ondanks alle investeringen in het zoeken van kandidaten en de zorgvuldige screening.

‘De candidate experience is momenteel vaak de reden waarom een kandidaat een job afwijst.’

Met het CACTUS-interview kan elke interviewer een meer kwalitatieve gespreksvorm aanleren, dus ook de meer occasionele manager-interviewer. CACTUS is een acroniem en staat voor: Cv – Attitudes – Competenties – Taken – Uitzoeken – Scoring. Het bevat alle noodzakelijke ingrediënten om over het werk te praten en een beslissing te nemen. Het CACTUS-interviewcanvas is bedoeld om ook het gebruik ervan makkelijk te maken. Je slaat niets over, maar stelt ook geen overbodige vragen. Je hebt een overzicht van alle ingrediënten op één blad waarop je alles meteen kunt invullen. Een aanpak die ook oplossingen biedt voor de moeilijke interviews waar zelfs ervaren interviewers niet uitraken. En ook nog eens: een aanpak die een fijn gesprek geeft tussen mensen.

Tijdgebrek geen excuus meer

Bij het ontwerpen van het CACTUS-interviewcanvas heb ik rekening gehouden met het feit dat recruiters vaak tegen de tijd moeten werken. Maar ondanks die tijdsdruk zag ik dat men soms te lang bij één onderdeel bleef hangen en andere elementen niet aan bod kwamen. Dan wordt bijvoorbeeld het cv uitgebreid besproken, maar is er daardoor nauwelijks tijd voor de taken en de uitdagingen in de job. En dat terwijl mensen vaak juist daarvoor kiezen.

‘Per onderdeel heb ik één vraag ontworpen die je minimaal moet stellen in elk gesprek.’

Daarom kwam ik op het idee om per onderdeel één vraag te ontwerpen die je minstens moet stellen in elk gesprek. Alleen zo krijg je alle aspecten van het werk onder de aandacht zonder het excuus dat er geen tijd is. En die ene vraag kun je uiteraard wel aanvullen met andere vragen.

De omgekeerde CACTUS

Uit observaties realiseerde ik me dat heel wat vragen tijdens een gesprek suggestief zijn en een bevestiging proberen te geven van een beeld dat men al heeft van de kandidaat. Het antwoord dat ik in mijn workshops altijd behandel is: ‘less is more’. Dus: stel minder vragen, maar geef de kandidaat meer tijd om ze te beantwoorden. Daardoor komt er een rust en ontspannen sfeer in een kwalitatief gesprek tussen twee volwassenen. De recruiter leren we in de workshop hoe hij de vragen moet interpreteren. Want iedereen kan 6 vraagjes aflezen van een blad. Het is de juiste oordeelsvorming waar een goede recruiter in kan uitblinken.

Het is de juiste oordeelsvorming waar een goede recruiter in kan uitblinken.

Daarom hebben we ook ‘de omgekeerde CACTUS’ ontwikkeld: een gesprek met de hiring manager om alle onderdelen van de baan te bespreken en te bepalen hoe de score verloopt tijdens het gesprek. Alleen op deze manier kun je een realistisch profiel opstellen samen met de hiring manager. Doe je dat niet, dan krijg je vaak onrealistische profielen, zoals een expert met de salarisverwachting van een schoolverlater.

Kaartenset beschikbaar

In het omgekeerde CACTUS-gesprek leer je ook de speciaal ontwikkelde kaartenset Attitude in a Box te gebruiken. Om de attitude en motivatie van de kandidaat te kunnen inschatten, moeten we namelijk eerst van de hiring manager te weten komen wie hij of zij als medewerker verwacht. In het CACTUS-interview kunnen we dit dan toetsen via Attitude in a Box of het attitudegericht interview.

Voor meer uitleg:

En een filmpje over het boek Slim Interviewen

Meer weten over het CACTUS-interview?

De uitvinder van het CACTUS-interview, en de auteur van dit verhaal, is Wim Thielemans. Hij is dinsdag 27 augustus een van de sprekers op het festival Recruitment in de Zon op het prachtige landgoed Weelde in Rotterdam. Samen met nog heel veel anderen. Geïnteresseerd in de proeverij die hij dan verzorgt? Schrijf je nú in! Er is overigens ook een online opleiding van, plus een blended opleiding, waar je verschillende niveaus kunt leren beheersen.

Lees ook

Deel dit artikel:

Premium partners Bekijk alle partners