In alle berichten over personeelstekorten en schaarste op de arbeidsmarkt, komt er één naam steeds vaker terug: de GGD. Vanwege de vele test- en priklocaties zijn de gezondheidsdiensten in korte tijd uitgegroeid tot een werkgever van formaat. Cijfers variëren met de dag, maar er werken naar schatting nog altijd zo’n 30.000 extra mensen bij de GGD’s, goed voor 12.500 fte. Voor het uitbreken van de coronacrisis hadden de 25 GGD’s gezamenlijk een capaciteit van ongeveer 12.000 voltijdsbanen (fte). In juli waren dat er tegen de 51.000, blijkt uit cijfers van NU.nl. Veruit de meeste van deze medewerkers worden ingehuurd via uitzendbureaus.
Prikken bij de GGD is doorgaans een stuk beter betaald dan werk in de winkel of de horeca.
En hoewel het een beetje verschilt hoeveel zij precies verdienen, en wat voor kwalificaties zij hebben, kun je ervan uitgaan dat de tijdelijke GGD-krachten zeker 12 euro per uur krijgen, exclusief toeslagen voor avond- en weekenddiensten. Vaak is het dus nog meer. Het is doorgaans in elk geval een stuk beter betaald dan werken in de winkel of de horeca. Voor een 20-jarige winkelmedewerker is het minimumloon 7,86 euro. In de horeca verdien je op die leeftijd zo’n 9,30 euro per uur.
Waarom verdient een 21 jarige student met prikken bij de GGD 24 euro per uur?
— Peter ter Horst (@PeterterHorst) August 12, 2021
Verhitte arbeidsmarkt
Het prikken en testen bij de GGD’s en het bron- en contactonderzoek is ongetwijfeld belangrijk werk. Maar het maakt de arbeidsmarkt er wel steeds verhitter op voor andere werkgevers. In het openbaar klagen de meesten er liever niet over, maar uit diverse gesprekken off the record met recruiters voor met name supermarktbedrijven blijkt dat het onderwerp bij velen wel leeft. De krapte die zij momenteel ervaren zou kleiner zijn als de GGD’s minder in dezelfde markt actief zou zijn, en minder opwaartse druk op de lonen leggen, zo is hun overtuiging.
‘Ik vind dat de GGD’s met flink veel overheidsgeld de markt kapot hebben gemaakt.’
In de horeca is het makkelijker werkgevers te vinden die de alarmbel laten rinkelen. Zoals horeca-ondernemer Johan de Vos uit Breda, tevens vicevoorzitter van de plaatselijke afdeling van Horeca Nederland, die in het AD zegt: ‘Ik vind dat de GGD’s met flink veel overheidsgeld de markt kapot hebben gemaakt. Bij de GGD krijgen ze tot wel 22 euro per uur bruto. Mooi voor die jongeren, maar daar kunnen wij natuurlijk niet tegenop concurreren.’ Volgens De Vos is het voor zijn branche nog nooit eerder zo lastig is geweest om vakantiekrachten te vinden.
Hogere prijzen accepteren?
Of Jan van Hooijdonk, van KHN-afdeling Arnhem/Renkum, die het heeft over: ‘een erg wrange situatie.’ ‘Er zijn helaas niet veel horecaondernemers die kunnen opbieden tegen de salarissen die ze daar betalen. Natuurlijk kan een horecaondernemer besluiten hogere salarissen te betalen aan het personeel. Maar daar staat dan tegenover dat de prijs van het eten en de drankjes omhoog moet. En het is maar de vraag of de klanten dat accepteren.’
‘De GGD heeft onze salarissen eigenlijk de markt “uitgeschaald”. En dat doet pijn.’
‘De GGD heeft onze salarissen eigenlijk de markt “uitgeschaald”, waardoor het niet meer interessant is zomaar terug te gaan naar de horeca. En dat doet pijn’, aldus horecaondernemer Dennis Dekkers, tevens voorzitter van de KHN-afdeling in Nijmegen en omgeving.
Afronden vaccinaties
Het is moeilijk er precies zicht op te krijgen, maar het aantal (uitzend)banen dat de GGD’s gezamenlijk aanbieden lijkt momenteel al iets minder te worden, vanwege het afronden van de eerste grootschalige vaccinatiecampagne. Ook proberen de meeste deelnemende uitzendbureaus deze medewerkers meteen opnieuw onder te brengen bij andere werkgevers.
Veel grote werkgevers hebben al aangegeven dat de GGD-medewerkers bij hen van harte welkom zijn.
Via Unique, onderdeel van RGF Staffing the Netherlands, werkten er bijvoorbeeld zo’n 10.000 mensen bij de GGD. Het uitzendbureau biedt hen nu aan actief te helpen in het zoeken van een vervolgbaan. Ruim 80% van de flexmedewerkers blijkt daarin ook zeer geïnteresseerd. Ook (grote) werkgevers in sectoren als banken & verzekeringen, overheid en gemeentelijke instanties hebben bij Unique al aangegeven dat de GGD-medewerkers na hun opdracht daar van harte welkom zijn.
Horeca niet geholpen
Worden de horeca en de winkeliers daarmee dan wel geholpen? Het lijkt er niet meteen op. Juist aan deze kant van de arbeidsmarkt zijn salarissen immers vaak doorslaggevend. En dan zit er een behoorlijk verschil tussen wat (private) werkgevers in horeca en retail kunnen betalen, en wat de uitzendkrachten inmiddels van de (publieke) GGD’s gewend zijn. Dan maar de lonen verhogen? Dat klinkt aantrekkelijk, maar kan natuurlijk lang niet altijd zo makkelijk.
Wat werkgevers in horeca en retail kunnen betalen verschilt flink van wat de uitzendkrachten van de GGD’s gewend zijn.
En dus rest er soms niets anders dan maar de deuren te sluiten. Zoals de bekende bioscoop Figi in Zeist meemaakt, die nu noodgedwongen twee weken dicht gaat vanwege personeelstekort. Het bedrijf met hotel en bioscoop/theater had voor corona zo’n 110 werknemers. Op het dieptepunt van de coronacrisis waren dat er volgens directeur Victoria Ruijs nog 35. En die komen niet zomaar terug, merkt ze. ‘Veel collega’s die we tijdens de crisis hebben moeten laten gaan, hebben inmiddels elders werk gevonden. Bijvoorbeeld bij de GGD, die goed betaalt. Daar kan ik niet tegenop.’
Sneller afschalen
De bekende ondernemer Annemarie van Gaal pleitte er bij Goedemorgen Nederland al in juni voor dat de GGD’s veel sneller moeten afschalen, zodat er weer meer personeel op de markt komt. ‘De GGD’s moeten als een ondernemer gaan kijken: hebben wij deze mensen nu nog nodig? Kunnen wij dat bron- en contactonderzoek nu niet afbouwen? Zij hebben gewoon niets te doen. Ik ben er bang voor dat de GGD’s denken: o, die Deltavariant, misschien houden wij de mensen nog tot het einde van het jaar? Wij moeten veel resoluter zijn met dit soort dingen.’
Minister De Jonge roept op om ‘voorzichtig’ te zijn met afschalen van de GGD-capaciteit.
Maar daar lijkt het vooralsnog niet op. In antwoorden op Kamervragen meldde minister Hugo de Jonge deze week nog ‘voorzichtig’ te willen zijn met afschalen, ‘in verband met nieuwe varianten van het coronavirus’. Het aantal fte dat ingezet wordt voor het bron- en contactonderzoek is ‘aan de GGD’en zelf’, schrijft hij. Maar zeker ook voor ‘de grote toename in testvraag’ is het volgens hem goed om ‘vooralsnog de huidige capaciteit bij de GGD’en te behouden.’ Waarmee de conclusie kan zijn dat (vooral) de horeca en winkeliers dus vanuit die kant nog niet snel hoeven te hopen op verlichting van hun capaciteitsprobleem.
