De zogeheten beauty bias of ‘lookism‘ is een bekend fenomeen in werkomgevingen. Aantrekkelijke mensen krijgen allerlei voordelen in hun werk ten opzichte van minder knappe, die zelden zijn terug te voeren op betere prestaties. Ook in werving en selectie speelt het fenomeen een grote rol, zo is al meermaals aangetoond. De knappe kandidaat krijgt eerder uitnodigingen, wordt eerder aangenomen, en verdient uiteindelijk gemiddeld ook meer.
‘ ‘We denken dat beslissers verwachten dat knappe kandidaten minder tevreden zijn met de baan.’
Maar het fenomeen blijkt toch niet altijd opgang te vinden, blijkt uit recent onderzoek. Minder knappe mensen blijken soms juist wél in het voordeel. Of ze er blij mee moeten zijn, dat is een ander verhaal. Maar uit recent onderzoek van onder meer Margaret Lee blijkt dat als de hiring manager de functie zelf minder aantrekkelijk vindt, hij of zij ook eerder voor een minder aantrekkelijke kandidaat zal kiezen. De argumentatie? ‘We denken dat beslissers verwachten dat knappe kandidaten minder tevreden zullen zijn met de baan. Hun wens om iemand aan te nemen die wél tevreden zal zijn, is in dat geval sterker dan de beauty bias.’
Vier studies
De onderzoekers deden vier studies om het idee te analyseren. In de eerste studie kregen respondenten zowel een knappe als minder knappe kandidaat voorgelegd. Daarna kregen ze te lezen over aantrekkelijke en minder aantrekkelijke functies, en werd hen de vraag gesteld wie waar beter bij zou passen en van wie ze het gevoel hadden dat ze meer tevreden in een bepaalde baan zouden zijn.
‘Hoe onaantrekkelijker de functie, hoe minder aantrekkelijk ook de kandidaat.’
In een ander experiment kregen HR-managers de vraag voorgelegd om functies te beschrijven waarvoor ze veel werven en aan te geven hoe aantrekkelijk en populair die functie is. Ook zij kregen steeds twee portretten te zien. Daarbij kregen ze de vraag van wie ze verwachten dat ze het eerst ontevreden zouden zijn over de functie en wie ze zouden selecteren voor de baan. Daaruit bleek: hoe onaantrekkelijker de functie, hoe minder aantrekkelijk ook de kandidaat.
Ongewenste situaties
De onderzoekers vinden de uitkomst overigens niet echt goed nieuws, noch voor knappe, noch voor minder aantrekkelijke kandidaten. Afgewezen worden op je uiterlijk, ook al is het juist omdat je té knap zou zijn, blijft immers een afwijzing die de sollicitant geen recht doet. Bovendien kan het maatschappelijk gezien tot ongewenste situaties leiden, aldus Lee. ‘Dit kan het stereotype laten voortduren dat knappe kandidaten associeert met goede uitkomsten.’
‘Dit kan het stereotype laten voortduren dat knappe kandidaten associeert met goede uitkomsten.’
Al is er ook nog een ander inzicht uit het onderzoek te halen dat interessant is. En dat is dat hiring managers wel degelijk vooraf rekening lijken te houden met hoe tevreden een kandidaat zal worden in een bepaalde functie.
