De arbeidsmarkt kent ‘mixed signals‘, constateerden we eerder deze week al. Aan de ene kant een recordaantal vacatures, aan de andere kant wel een afvlakking van de groei. Maar wie daaruit afleidt dat de tijden van grote schaarste achter de rug zijn, kan zich vergissen. Met name door demografische ontwikkelingen zal de arbeidsmarkt namelijk nog járen krap zijn, en goed personeel schaars, zo blijkt uit enkele recente onderzoeken.
Bijna 8 op de 10 werkgevers ziet de vergrijzing komend jaar als een van de drie grootste ‘bezorgdheden’.
Zo komt het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht in het rapport ‘De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2024’ tot de conclusie dat de komende 5 jaar ongeveer 1,6 miljoen mensen de arbeidsmarkt opstromen, terwijl er meer dan 2 miljoen baanopeningen verwacht worden. En Nederlandse hiring managers noemen in een onderzoek van Robert Half ‘talentbeheer’ steeds meer als een uitdaging: van het aantrekken van talent tot de gevolgen van vergrijzing. Bijna 8 op de 10 werkgevers ziet de veroudering van hun werknemers komend jaar zelfs als een van de drie grootste ‘bezorgdheden’.
Bevolkingspiramide is duidelijk
Wie de ‘bevolkingspiramide‘ van Nederland bekijkt, kan er niet omheen: de groep 45- tot 65-jarigen is in aantal veel groter dan de groep 20- tot 40-jarigen. En wie iets verder vooruit kijkt, ziet dat verschil alleen nog maar groter worden. Steeds minder jongeren, en zeker de komende 15 jaar nog veel (niet-gepensioneerde) ouderen: dat leidt op de arbeidsmarkt van de toekomst tot allerlei ‘uitdagingen’. Oftewel: die blijft nog wel even krap. Vooral in de zorg, de techniek en het onderwijs houden de knelpunten nog zeker 6 jaar aan, verwacht het ROA. En dat geldt op alle functieniveaus. Ook de markt voor ict’ers blijft nog een hele tijd krap, met name doordat hier veel nieuwe werkgelegenheid ontstaat.
‘In de techniek speelt het probleem nog meer, want technische vaardigheden worden ook in andere functies gewaardeerd.’
En daar verandert een eventuele mindere economische groei weinig aan. Voor de technische sector speelt bovendien het probleem mee dat afgestudeerden lang niet altijd in deze sector actief blijven, aldus onderzoeksleider Didier Fouarge. ‘Dit komt doordat technische vaardigheden ook in functies buiten de techniek gewaardeerd worden.’ Daar blijft het dus nog wel even krap. De allerbeste kansen op werk verwacht hij overigens voor masters en bachelors werktuigbouwkunde, bachelors elektrotechniek, en mbo’ers op niveau 4 in bouw en infra, en tuinbouw en groenvoorziening.
Vertrek babyboomers als dreiging
De afnemende instroom vanuit de opleidingen – oftewel: de ontgroening -, samen met juist een toenemende brok aan 50- tot 65-jarigen: het baart steeds meer werkgevers zorgen. Zo zorgt de uitstroom van babyboomers voor veel verlies aan kennis, aldus het Robert Half-onderzoek. Van de ongeveer 500 ondervraagde managers ziet 79 procent het bewaren van interne kennis daarom als bedreiging, bijna een kwart zelfs als ‘zeer grote bedreiging’ voor het bedrijf. Ook behoud van talent en het creëren van motivatie en betrokkenheid wordt door velen van de respondenten als een (grote) uitdaging gezien.
Bijna 4 van de 10 managers zijn bereid zich in het wervingsproces ‘flexibeler’ op te stellen.
Het belang is inmiddels ook goed doorgedrongen tot de ondervraagden. Zo zegt 64 procent van de ondervraagde financieel managers dat het moeilijk is om geschikt personeel te vinden. En 38 procent is bereid de salarissen te verhogen om een vacature voor een vaste functie in te vullen. Ook zeggen bijna 4 van de 10 managers bereid te zijn zich in het wervingsproces ‘flexibeler’ op te stellen als het gaat om de eisen wat betreft bepaalde vaardigheden. En ze zetten veel in op secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals flexibele werktijden, thuiswerken, meer opleidingsmogelijkheden en een à la carte loonpakket om talent aan zich te binden.
‘Verslikt in de vergrijzing’
Veel managers hebben ‘zich verslikt in de vergrijzing’, concludeert Robert Half-managing director Frédérique Bruggeman dan ook. En dan zorgt die vergrijzing er ook nog eens voor dat met name in de zorg juist veel méér vraag naar arbeid ontstaat. Dat terwijl tegelijkertijd het aantal werkenden in Nederland juist steeds langzamer stijgt, aldus het CPB. Dat trekt al met al een stevige wissel op het aantal beschikbare werknemers voor de marktsector de komende jaren. Oftewel: de arbeidsmarkt blijft nog wel even krap, krapper, krapst.
Meer uren werken, daar is de rek inmiddels aardig uit.
De grote vraag is dan ook: valt hier eigenlijk wel iets aan te doen? En het antwoord daarop, in grote lijnen: dat wordt lastig. Meer uren werken, is een oplossing die vaak wordt voorgesteld. Maar hier is de rek aardig uit. En bovendien zit de huidige generatie (jongeren) hier ook zelden op te wachten. Meer migratie dan? Mogelijk, maar ligt politiek weer uiterst gevoelig. Voor recruiters is daarnaast het inzicht belangrijk dat het steeds drukker wordt in de dans om de schaarse afgestudeerde. Daarom kan het lonen de vooroordelen overboord te zetten en makkelijker ouderen aan te nemen. Voor de rest betekent het vooral dat er voorlopig nog genoeg werk blijft voor iedereen die met werving en selectie bezig is. Want al die talenten, die zullen toch érgens vandaan moeten komen…
Lees ook:
