De maand in werving: 7 dingen die ons opvielen in februari 2024 (mét podcast)

Terwijl wintersporters groene weiden zagen, Latijns-Amerika kampte met hevige bosbranden, werden XR-activisten van de A10 geplukt, en beleefden we in 2024 in Nederland veruit de warmste februari ooit, en liep ook in de rest van de wereld het kwik hoog op. Maar het nieuws werd ook beheerst door het overlijden van Van Agt en Alexei Navalny (foto), de (voorlopig) geklapte formatie, Mathijs van Nieuwkerk en het rapport-Van Rijn, boerenblokkades in heel Europa, carnaval in Brabant en Limburg, rellende Eritreeërs in Den Haag, en Frans Hals in het Rijksmuseum.

Apple kwam met een nieuwe bril, terwijl in België YouTuber Acid het gesprek van de dag verzorgde.

En dan was er ook nog gedoe over Rutte die naar de Navo zou gaan, terwijl zijn collega Ernst Kuipers naar Singapore vertrekt. Apple kwam met een nieuwe bril (en niet met een auto), de ChatGPT-maker met een nieuwe videotool, terwijl in Nederland de rechtszaak tegen Taghi en in België die van YouTuber Acid het gesprek van de dag verzorgde. En dan hebben we het nog niet eens gehad over Joost ‘Europapa‘ Klein, Kate Middleton of de veelbesproken Willy Wonka Experience. Zo was er in februari 2024 al met al weer genoeg om je over op te winden. Maar wat gebeurde er verder allemaal dat voor de recruiters van Nederland van belang is?

#1. Arbeidsmarkt bepaalt studiekeuze niet

We vermoeden het allemaal waarschijnlijk al wel een beetje, maar het Centraal Planbureau bevestigde het in februari 2024 nog maar eens officieel: jongeren laten zich in hun studiekeuze nauwelijks leiden door de eventuele kans op een (‘goede’) baan. De studie die iemand heeft gedaan, doet er wel degelijk toe, aldus het CPB. Maar jongeren laten zich er weinig aan gelegen liggen. Kijk naar academische economiestudies, zegt het CPB. ‘Het aantal inschrijvingen in die studierichting is de afgelopen jaren licht gestegen, terwijl het perspectief op de arbeidsmarkt voor afgestudeerden in economische richtingen al langere tijd daalt.’

‘De tekorten zullen niet verdwijnen als jongeren geen rekening houden met baanzekerheid na hun studie.’

Dat is zorgelijk met het oog op de tekorten op de arbeidsmarkt, aldus het planbureau. ‘Die tekorten zullen niet verdwijnen als jongeren geen rekening houden met baanzekerheid na hun studie. Tegelijkertijd hebben mensen die niet over de juiste vaardigheden beschikken na het afstuderen een grotere kans op werkloosheid. Het zou daarom goed zijn als jongeren bij hun studiekeuze in zekere mate rekening houden met veranderende arbeidsmarktperspectieven.’ Het CPB pleit er dan ook voor al op de middelbare scholen jongeren hierover veel beter te informeren.

#2. Het IMF kwam langs en zag…

Het sneeuwde een beetje onder in de rest van het nieuws, maar begin februari 2024 bracht ook een groep economen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) nog een bezoek aan Nederland, met een rugtas vol met goedbedoelde adviezen. Alhoewel de Nederlandse economie volgens de economen ‘in blakende gezondheid’ verkeert, kon er volgens hen ook nog wel wat verbeteren. Zo stellen ze dat het hoognodig is dat deeltijders meer uren gaan werken om de tekorten in verschillende sectoren op te lossen, en dat de arbeidsproductiviteit nu eindelijk eens omhooggaat, onder meer door A.I. en automatisering.

Daarmee is het IMF overigens zeker niet de enige die daarvoor pleit. Ook econoom Heleen Mees deed het recent bij BNR, en hoogleraar Robert Dur benoemde het ook nog in zijn Dies Natalis, eind januari bij de Universiteit van Maastricht, waarin hij de uitdagingen van de Nederlandse arbeidsmarkt besprak. Om de productiviteit te verhogen, zouden we bijvoorbeeld wat strenger kunnen zijn voor de nu dominante, maar laagproductieve sectoren als slachthuizen, distributiecentra en kassen, zoals ook DNB-president Klaas Knot deze maand bepleitte, net als Frans Timmermans en ook universiteiten.

#3. Kan Defensie het wel aan?

Hoe zullen ze bij Defensie februari 2024 beleefd hebben? Enerzijds haalde de beroemde 2%-norm van de Navo weer volop het nieuws, en had minister Ollongren het zelfs over 4% (‘Als de VS uit de Navo stapt’), maar anderzijds zijn er ook zorgen hoe dat eventuele geld dan goed te besteden. Want waar halen ze de mensen vandaan, nu er al 9.000 (vermeende) vacatures zijn? Het nieuwe – en meteen redelijk populaire – ‘dienjaar’ lijkt hierbij te helpen, maar tijdens een Kamerdebat werden deze maand ook allerhande andere ideeën geopperd, van werkgevers die hun werknemers moeten vrijstellen tot het enquêteren van alle 17-jarigen.

Suggesties zoals recent wel in Japan gedaan werden vielen er niet te horen. Toch haalden de Japanners deze maand ook het nieuws. Want in de strijd tegen de krapte bij Defensie laten ze daar de eis vallen dat je geen lang haar mag hebben wil je het leger in mogen. Voorheen waren kortgeschoren kapsels bij mannen en kort haar voor vrouwen verplicht. Maar vanaf april gelden soepelere regels. Ook wordt overwogen voortaan tatoeages toe te staan. De versoepeling is ingestoken door de concurrentie op de arbeidsmarkt, de grote vergrijzing in het land, en toenemende politieke spanningen, ook in deze regio.

#4. Alarm om vliegtuigmonteurs

Nog een sector waar de personeelstekorten in februari 2024 toch weer het nieuws haalden: de luchtvaart. Aanvankelijk leken de problemen onder controle, en leek er voor de vliegvakantie van menig Nederland – figuurlijk dan – geen vuiltje aan de lucht. Maar nadat eerder al de nog steeds voortdurende zorgelijke tekorten aan bagageafhandelaren en luchtverkeersleiders naar buiten kwamen, kwam er deze maand nog een essentiële beroepsgroep bij: luchtvaarttechnici. Het tekort aan zowel gekwalificeerde vliegtuigmonteurs als bevoegde grondwerktuigkundigen (GWK’s), loopt dit jaar volgens de jongste schattingen op naar wel 25%.

Het tekort is ‘schrikbarend’, aldus Robert Swankhuizen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart Technici (NVLT). ‘Zonder grondwerktuigkundigen mogen de vliegtuigen niet eens de lucht in.’ En dat terwijl nu jaarlijks maar enkele grondwerktuigkundigen hun diploma halen. Volgens Swankhuizen heeft KLM door het tekort al meermalen vluchten moeten annuleren, en is een oplossing voorlopig niet in zicht. ‘Het technisch personeel krijgt de rekening gepresenteerd voor het achterblijven van de werving’, aldus de NVLT, die nu pleit voor een uitgebreide campagne. Want: ‘No technician, no flight.’

#5. Boemerangrecruitment maakt comeback

Opvallend nieuws van Robert Half deze maand: uit onderzoek zou blijken dat het zogeheten boemerangrecruitment – hoe toepasselijk – een voorzichtige comeback beleeft. Heel sterk is de trend overigens nog niet: waar in 2022 zo’n 33% van de werkgevers zeiden te zien dat voormalig werknemers weer vaker terugkeerden, was dat in 2023 gestegen tot 36%. Het is dan ook een verstandige wervingsstrategie, aldus Regional Director Ricardo van Popering. ‘Een werknemer die terugkeert is vaak extra gemotiveerd om deze tweede kans met beide handen aan te grijpen.’

‘Een werknemer die terugkeert is vaak extra gemotiveerd om deze tweede kans met beide handen aan te grijpen.’

Het onderzoek meldt verder groeiende aandacht voor het behoud van medewerkers, en dan met name van counteroffers met een hoger salarisvoorstel. Meer dan een kwart (28%) van de werkgevers voelt zich soms genoodzaakt om een tegenvoorstel aan te bieden aan een werknemer die op het punt staat te vertrekken, zo blijkt. Tegelijkertijd zei bijna een derde (32%) van de werkgevers een toename te zien in het aantal werknemers dat het tegenvoorstel ook daadwerkelijk accepteerde. Nog eens een kwart van de werknemers bleek het tegenvoorstel te gebruiken als start van een nieuwe salarisonderhandeling. 

#6. Nooit eerder werkten er zoveel jongeren

Dat er niet heel veel rek meer zit in de arbeidsparticipatie in Nederland, bleek al eerder. Niet alleen ligt de nettoarbeidsparticipatie, het aandeel werkenden binnen de bevolking van 15 tot 75 jaar, met 73,2% op een nieuw record en blijken er nog nooit zoveel ouderen aan het werk te zijn als nu, datzelfde geldt ook voor jongeren. Volgens een analyse van arbeidsbemiddelaar Studenten.nl die in februari verscheen vertoont het aantal 15- tot 25-jarigen met een baan al sinds 2014 een stijgende lijn.

De groeiende arbeidsparticipatie onder jongeren heeft onder meer te maken met financiële noodzaak, aldus de onderzoekers, maar komt ook doordat werkgevers steeds meer rekening houden met het leefritme van jongeren, en het makkelijker wordt deeltijdbanen te combineren. Ook valt op dat juist buiten de grote steden meer jongeren werken. In Urk en Staphorst ligt de arbeidsparticipatie zelfs op 86%, terwijl Maastricht, Wageningen, Wassenaar en Vaals het laagst scoren, met participatiecijfers onder de 50%.

De tijd dat je als jongere tevreden bent met een bijbaan in de supermarkt of de horeca is wel voorbij, zo stelt de eigenaar van Studenten.nl, Patrick Werkman (aptoniem, anyone?). ‘Zeker onder studenten zien we duidelijk dat zij op zoek zijn naar een bijbaan met toekomstperspectief. Dus niet zomaar een baantje om wat geld mee te verdienen, maar een job die aansluit bij hun studierichting en waaraan ze dus later wat kunnen hebben.’

‘Zeker onder studenten zien we duidelijk dat zij op zoek zijn naar een bijbaan met toekomstperspectief.’

Ook Indeed ziet trouwens een sterke toename van jongeren op zoek naar een bijbaantje. Dat begint al bij 13-jarigen, zo blijkt, die volgens de vacaturesite in 2023 twee keer zoveel zochten op bijbanen als in 2022.

#7. Welzijns-tools: leuk, maar weinig effect

Ander opmerkelijk onderzoek kwam recent van Oxford, dat meldde dat er wereldwijd maar liefst 61 miljard dollar (stijgend tot 95 miljard) omgaat in allerlei ‘welzijns-tools’, maar dat al die inspanningen nauwelijks een aantoonbaar (positief) effect hebben. Van mindfulnesstraining tot webinars over stressmanagement en slaap-apps, het blijkt soms zelfs een tegengesteld effect te hebben, aldus onderzoeker William Fleming. Al kan het er ook mee te maken hebben dat het juist mensen zijn die sowieso al negatiever rapporteren over hun welzijn die zich hiervoor inschrijven.

#8. Cartoon van de maand

Bron: van9tot5

Iets over het hoofd gezien?

In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we trends en ontwikkelingen voor iedereen in de wereld van recruitment. In februari 2024 iets belangrijks over het hoofd gezien? Meld het ons!

Beluister de podcast

Liever luisteren? Martijn Hemminga en Peter Boerman maken ook (bijna) elke maand een podcast over dit nieuwsoverzicht. Beluister hier de meest recente opname, dit keer met Geert-Jan Waasdorp (Martijn is ziek):

Lees ook

• 7 dingen die ons opvielen in januari 2024
• 7 dingen die ons opvielen in december 2023
• De dingen die ons opvielen in november 2023
• De maand in werving: 7 dingen die ons opvielen in oktober 2023
• De maand in werving: 7 dingen die ons opvielen in september 2023
• 7 dingen die ons opvielen in augustus 2023
• Alle maandoverzichten

Credit: foto Navalny boven