Niet voor bange mensen. Niet voor twijfelaars. Maar ook specifiek: bewust niet voor mensen die zich als non-binair omschrijven. Deze eis viel deze week te lezen in een vacaturetekst – voor het eerst, zo lijkt het in elk geval. Het was de ‘meest spraakmakende omroep’ Ongehoord Nederland die met de primeur kwam, in een vacature waarin om een nieuwe hoofdredacteur wordt gevraagd. Met de “x” zelfs tussen denigrerende haakjes geplaatst.
Opmerkelijk, want discriminatie op basis van geslacht is verboden in Nederland. Sterker nog: het wordt wel aangeduid als ‘een beginnersfout‘ als je expliciet (of impliciet) om een ‘man’ of ‘vrouw’ vraagt in een vacaturetekst. Een ‘gastvrouw’ of ‘cameraman’ vragen? Dat mag dus niet, want het heeft een uitsluitend effect. En datzelfde lijkt natuurlijk te gelden voor bewust geen personen vragen die zich als non-binair omschrijven. Maar of ON! hiermee zelf een beginnersfout begaat? Dat lijkt, gezien de reputatie van de omroep, niet erg waarschijnlijk. Waarschijnlijker is dat juist bewust het randje is opgezocht.
Mag dit wel?
‘Wat ons betreft is dit gewoon heel transparante arbeidsdiscriminatie op basis van genderidentiteit (wat volgens de wet verboden is)’, reageert Freya Joanne Terpstra (zij/haar), perswoordvoerder van het Transgender Netwerk. ‘Of een non-binair iemand bij ON! zou willen werken is natuurlijk een vraag op zich, maar daar gaat het in dit geval niet om denk ik.’
Specifiek een x buitensluiten? Alles duidt erop dat dit niet mag.
De Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen (WGB) spreekt zich er trouwens niet expliciet over uit, want heeft het alleen over mannen en vrouwen, niet over x. Dus hoewel die wet duidelijk is over discriminatie op geslacht, lijkt deze casus op het eerste gezicht erbuiten te vallen. Al is er natuurlijk nauwelijks een inhoudelijke rechtvaardiging te vinden voor het idee dat non-binaire personen niet geschikt zijn voor deze functie (al gesteld dat ze dat überhaupt zouden overwegen).
Dat sluit ook aan bij wat het College voor de Rechten van de Mens stelt in zijn ‘vacaturecheck‘: ‘Sommige beroepen hebben een sterke connotatie met een bepaald geslacht. Zoals ‘chauffeur’, ‘verpleger’ of ‘chirurg’. Het is daarom altijd aan te raden om in de vacature op te nemen dat de functie voor iedereen openstaat, door bijvoorbeeld ‘(m/v/x)’ erbij te vermelden’, schrijft dit College. Specifiek een x buitensluiten? Dat lijkt dus niet te mogen. Of ON! er ook op aangesproken wordt? Dat is natuurlijk een andere zaak, en zal de komende tijd moeten worden afgewacht.
m/v/x in opkomst
De bewuste term m/v/x lijkt overigens nog steeds in opkomst in vacatureteksten. Het staat momenteel zo’n 300 keer genoemd op Indeed, zo’n anderhalf keer zoveel als 3 jaar geleden, toen we de telling ook al eens deden. En toen waren het er al anderhalf keer zoveel als de 2 jaar ervoor. In België maken al sinds eind 2015 alle federale overheidsdiensten gebruik van de omschrijving ‘m/v/x’ bij vacatures, in plaats van alleen ‘m/v’. Door deze aangepaste formulering wilde de overheid het belang van genderneutraliteit bij recruitmentbeslissingen expliciet onderstrepen. Iets waar ON! dus nu bewust tegen ingaat.
De vacature vraagt om een ‘intentie tot een meerderjarig commitment’, wat dat dan ook moge zijn.
Oja, en dan toch ook nog even over die ON!-vacature. Goed kunnen spellen of lezen lijkt voor deze functie bepaald geen vereiste. Niet alleen valt de veelgemaakte ‘continue‘-fout hier terug te lezen, de vacature vraagt ook om een ‘intentie tot een meerderjarig commitment’. Een meerderjarig commitment? Minimaal 18 jaar dus? Da’s een flinke tijd… Ook die formulering kwamen we nog niet eerder tegen… We zullen maar zeggen: die rechte rug waar de vacaturetekst om vraagt, lijkt in elk geval zéér gewenst.
