Op lange termijn zal sprake zijn van schaarste op de arbeidsmarkt, maar de daling van de Nederlandse beroepsbevolking is minder sterk dan verwacht. Op middellange termijn is een ‘war for talent’ dan ook niet waarschijnlijk. Dit komt door een combinatie van de beperkte economische groei, voortgaande automatisering, stijgende arbeidsparticipatie onder ouderen en een langer doorwerkende beroepsbevolking. ABN AMRO concludeert dit in het rapport ‘De kwantitatieve ontwikkeling van de Nederlandse beroepsbevolking’ dat vandaag is gepubliceerd.
Geen structurele krapte op arbeidsmarkt
De omvang van de beroepsbevolking tot 2024 wordt beïnvloed door de stapsgewijze verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd en door een stijging van de arbeidsparticipatie. Zo verwacht ABN AMRO tussen 2013 en 2023 onder een positief scenario een groei van de potentiële beroepsbevolking (15-65 jaar) met bijna 2,5 procent. Vanaf 2024 zet weliswaar een daling in van de potentiële beroepsbevolking, maar deze is minder sterk dan verwacht in andere ramingen.
Schaarste als gevolg van verkeerde match
Hoewel op de middellange termijn naar verwachting geen sprake zal zijn van structurele krapte op de arbeidsmarkt, geldt dit wel voor specifieke sectoren vakgebieden en niches, zoals specialistische banen in de financiële dienstverlening. Ook de te verwachten explosieve groei van nieuwe banen door de invloed van social media – van webcare tot internetmarketing – is moeilijk te vervullen. Een andere trend is dat ervaren specialisten zichzelf liever verhuren dan voor een vast dienstverband te kiezen. ABN AMRO verwacht dat deze groep groeit. Daarnaast blijft het vinden van trainees – de top van de studentenmarkt – een uitdaging voor grote bedrijven.
Minder jongeren op de arbeidsmarkt
Belangrijker punt van aandacht in de huidige arbeidsmarkt is de dalende arbeidsparticipatie van jongeren tot 25 jaar. Als oorzaak hiervan wordt gezien dat jongeren gemiddeld steeds langer doorleren en dus pas later deel uitmaken van het arbeidsproces. Verder wordt hiervoor het discouraged workers effect aangevoerd, waarbij jongeren als gevolg van de economische crisis niet of nauwelijks aan een baan komen.
Economie blijft doorslaggevend
Economisch herstel kan (tot 2024) resulteren in een grotere vraag naar arbeidskrachten, met als gevolg een krappere arbeidsmarkt. Onderzoekers benadrukken echter dat voorspellingen op lange termijn hierover moeilijk zijn. Economische groeiscenario’s waren in de afgelopen jaren te optimistisch en het zou heel goed mogelijk kunnen zijn dat dit ook voor de toekomst het geval zal zijn. Op langere termijn krimpt de beroepsbevolking in alle denkbare scenario’s, maar het is niet mogelijk om de effecten hiervan nu al in te schatten. Onderzoekers raden dan ook aan terughoudend te zijn in de verwachtingen.
Bron: ABN AMRO; Kwantitatieve ontwikkeling van de Nederlandse Beroepsbevolking
