Toen ik op één dag maar liefst 3 keer de tip kreeg om dit boek eens te lezen dacht ik eerst: ‘ben ik misschien omringd door idioten?’ En vervolgens dacht ik: ‘volgens mij niet, dus laat ik het dan toch maar eens lezen’. Het bewuste boek wordt veel gelezen door mensen die zich bezighouden met werving. Ik zag de leestip onlangs zelfs hier op Werf& voorbijkomen! Het gaat namelijk over persoonlijkheidstypen en gedragsstijlen, een wereld waarin ik inmiddels ook al even actief ben, dus dat sprak me wel aan. Vol goede moed begon ik dan ook met lezen.
Omringd door idioten schijnt nu een van de grootste exportproducten van Zweden te zijn.
Omringd door idioten is een boek uit 2018 van de Zweed Thomas Erikson. Hij heeft er inmiddels al meer dan 8 miljoen exemplaren van verkocht en het is vertaald in maar liefst 60 talen. Het schijnt zelfs een van de grootste exportproducten te zijn van Zweden. Volgens zijn eigen website is hij gedragswetenschapper, coacht hij managementteams, draagt hij graag tweedjasjes en schrijft hij ook non-fictie. Ik kan daaraan toevoegen dat hij ook weinig fantasie heeft in het verzinnen van titels voor zijn boeken. Waarover dadelijk meer.
Persoonlijkheidstypen en gedragsstijlen
Maar eerst even het boek waarin Thomas op een luchtige manier schrijft over persoonlijkheidstypen en gedragsstijlen. En dan vooral over de bekende testen waarin persoonlijkheidstypen worden gekoppeld aan kleuren. En ik moet eerlijk zeggen: dat leest allemaal best lekker weg. Maar daar is dan ook alles mee gezegd. Want ik had niet het idee dat ik na het lezen heel veel wijzer was geworden. Om even in de kleuren te blijven: ik ergerde me stiekem een beetje groen en geel.
‘Ik had niet het idee dat ik na het lezen veel wijzer was geworden.’
Testen waarin persoonlijkheidstypen worden gekoppeld aan kleuren, zoals DISC, hebben volgens mij absoluut hun waarde. Mits ze worden gebruikt als instrument om met elkaar over in gesprek te gaan. En zeker niet als middel om mensen in hokjes te plaatsen en te ridiculiseren. En dat laatste is wat Thomas in het boek helaas vooral lijkt te doen. Dat snap ik ook wel, want dat schrijft gemakkelijker, is grappiger en voor de lezer die eventueel minder weet van het onderwerp gewoon ook beter leesbaar.
De kleuren van IKEA
Thomas beschrijft in totaal 4 persoonlijkheidstypen met daaraan gekoppeld evenveel kleuren. Laten we het gedrag van deze typen even kort doornemen aan de hand van zijn eigen voorbeeld van het van oorsprong net zo Zweedse IKEA. Om even in de wereld van werving te blijven heb ik er als voorbeeld ook telkens een passende functietitel bijgezet.
ROOD: Krijgt een IKEA-kast thuisbezorgd, pakt een schaar en gereedschap en gaat direct voortvarend aan de slag. Als we dit zouden moeten vertalen naar een functietitel: de manager.
GEEL: Krijgt een IKEA-kast thuisbezorgd en belt al zijn vrienden om te vertellen dat hij een kast bezorgd heeft gekregen, welke kleur hij heeft en hoe deze waarschijnlijk gaat staan in zijn huis. Functie: de accountmanager.
GROEN: Krijgt een IKEA-kast thuisbezorgd en zet deze ergens in een hoek zodat hij hem later in elkaar kan zetten als hij er aan toe is. Misschien in het weekend? Functie: de medewerker customer service.
BLAUW: Krijgt een IKEA-kast thuisbezorgd en gaat eerst de handleiding volledig uitpluizen en de bijgeleverde schroeven en moeren tellen. Is alles duidelijk en compleet? Functie: de accountant.
De persoonlijkheidstypen worden in het boek steeds iets te veel uitvergroot. Zelfs zóveel dat het vooral karikaturen worden. Het werkt wel, want geef toe, moest je ook niet een beetje glimlachen toen je het stukje hierboven las? En herkende je niet meteen die irritante collega of die rare tante? Die had je al direct in een passend hokje gestopt, toch?
DISC en de nuance
Zelf maak ik in zowel selectie- als coachingsprocessen veel gebruik van DISC (Everything DiSC van de organisatie Wiley). Een krachtige tool waarmee je makkelijk meer inzicht krijgt in je eigen gedrag en de impact van jouw gedrag op anderen. Vervolgens ga je daarover met elkaar in gesprek. In het selectieproces kun je zo bijvoorbeeld inschatten of wie je wil aannemen qua persoonlijkheid en gedrag iets toevoegt aan een team of juist ‘meer van hetzelfde’ is.
Wat ik in het boek van Thomas Erikson vooral mis: de nuance.
De DISC die ik gebruik kent een rapportage van ruim 25 pagina’s vol met uitleg, uitzonderingen en nuances. En dat is wat ik in het boek van Thomas Erikson – op zich begrijpelijk – vooral mis: de nuance. De geloofwaardigheid van Erikson verdween voor mij nog verder toen ik achter in het boek zag welke boeken hij nog meer heeft geschreven sinds het enorme succes van ‘Omringd door idioten’. Lees even mee: ‘Omringd door slechte bazen en luie werknemers’, ‘Omringd door psychopaten’, ‘Omringd door narcisten’, ‘Omringd door energievreters’ en ’Omringd door tegenslag’. Ik zie een trend…
Positieve noot
Wie kan raden hoe zijn eerstvolgende boek gaat heten? Laten we zeggen: de eerste 2 woorden van de titel zijn in elk geval al bekend. Inzendingen zijn vanaf nu welkom. Afijn, het resultaat is dus dat we de komende tijd vooral zijn ‘omringd door Thomas Erikson’. En of we daar nu blij mee moeten zijn? Om toch even in een positieve noot te eindigen: wat ik Erikson wel moet nageven is dat we nu toch weer over zijn boek hebben. We discussiëren daardoor met elkaar nu over persoonlijkheidstypen. En dat is altijd waardevol, toch?