Het klassieke 1-op-1-sollicitatiegesprek heeft in veel organisaties zijn langste tijd gehad. Welke vormen zijn nu dan allemaal in opkomst? We noemen er 6.

1. Het ‘stress’-interview

Dit type is een soort van nieuw, en is een variatie op het meer reguliere gestructureerde of ongestructureerde sollicitatiegesprek. Bedoeling van deze gesprekken is de sollicitant meer te ‘ontregelen’, en hem of haar met bijvoorbeeld strikvragen een beetje uit de tent te lokken.

Ook interviews met ‘rare vragen‘ vallen in deze categorie, net als good cop/bad cop-gesprekken.

Dit type interview komt veel voor als de kandidaat ook in de dagelijkse praktijk met stress en onverwachte dingen moet omgaan: het is dan meteen een praktijktest. Ook sollicitatiegesprekken met ‘rare vragen‘ vallen in deze categorie, net als good cop/bad cop-gesprekken.

Tip voor de sollicitant: focus op de vraag, niet op hoe die gesteld wordt.

2. Het panelgesprek

Bij een panelinterview krijgt de kandidaat niet 1 of 2 interviewers tegenover zich, maar meteen een heel groepje, vergelijkbaar met een jury. Daarvoor kunnen verschillende redenen zijn: de organisatie wil bijvoorbeeld de kandidaat niet te veel belasten met te veel interviews achter elkaar, of de organisatie wil meerdere invalshoeken vanuit het bedrijf vertegenwoordigd zien. Verschillende functionarissen stellen dan vanuit hun eigen rol verschillende (gedrags)vragen.

Tip voor de sollicitant: doe net als anders, maar zorg wel dat je met iedereen in het panel oogcontact maakt.

3. De speeddate

Bekend van carrièrebeurzen, of van ‘bulk’-sollicitatierondes: de speeddate, waarin de kandidaat in 10 minuten (of minder) zich van zijn beste kant mag laten zien aan verschillende interviewers achter elkaar. Die interviewers komen dan na afloop bij elkaar en bekijken samen welke van de kandidaten hen het meest is bijgebleven.

Tip voor de sollicitant: eh… eigenlijk niet anders dan anders. Wees vriendelijk en interactief. En zorg dat je een pitch in je hoofd klaar hebt met wat jou bijzonder maakt.

4. Het aan-het-werk-interview.

Een intensieve vorm, voor zowel kandidaat als organisatie. Maar het is wel een vorm met een hoge voorspellende waarde. We hebben het over de sollicitatiemethode waarbij de kandidaat tijdens het gesprek meteen gevraagd wordt een taak af te ronden.

Deze methode komt – weinig verrassend – het meest voor in sectoren waar vaardigheden vrijwel direct zijn aan te tonen, zoals in de creatieve hoek, in engineering, of in sales, waar de sollicitant dan bijvoorbeeld gevraagd wordt live een verkoopgesprek te voeren.

Tip voor de sollicitant: check welke vaardigheden in de vacature gevraagd worden. En bereid je voor daarop getest te worden.

5. Het groepsgesprek

De ‘omgekeerde’ vorm van het panelgesprek (#2). In deze vorm heb je veel kandidaten en weinig interviewers in één ruimte. De kandidaten ontmoeten elkaar dan ook (wat op zich ook al ongebruikelijk is, en iets dat je wel vooraf aan hen bekend moet maken). Het idee is dat de groepsdynamiek ervoor zorgt dat de beste kandidaten vanzelf komen bovendrijven. Het is (nog) geen heel gebruikelijke methode, maar er zijn al wel aardig wat bedrijven die ermee experimenteren.

Tip voor de sollicitant: blijf kalm, maar niet té kalm. Je moet namelijk wel een goede indruk maken. Zorg verder dat je vrienden maakt, en niet de rest alleen als tegenstanders ziet. Ook al zijn ze dat natuurlijk op dat moment wel…

6. Het lunchgesprek

Of: het diner-interview, of: de golfafspraak, of: de casual date. Een veelvoorkomende interviewvorm in organisaties waar de vacaturehouder het beslissingsrecht (vrijwel) in zijn eentje heeft. Een doorgaans nog iets meer ongestructureerde vorm dan het ongestructureerde sollicitatiegesprek, omdat ook allerlei andere gespreksonderwerpen dan het eigenlijke werk de revue passeren.

Golfafspraken komen veel voor als de vacaturehouder (vrijwel) in zijn eentje kan beslissen

Hoewel de wetenschap duidelijk maakt dat deze vorm eigenlijk van weinig voorspellende waarde is, zijn steeds meer bedrijven er toch van gecharmeerd. Ze willen kandidaten een leuke ervaring bieden, en hen tegelijk kunnen beoordelen in een meer natuurlijke omgeving dan op kantoor. Ook een mengvorm met het groepsgesprek komt trouwens voor, als bijvoorbeeld een hele groep studenten wordt geobserveerd terwijl ze ‘iets leuks’ doen.

Tip voor sollicitanten: check vooraf even het menu. Je wil niet iets bestellen dat jouw presentatie in gevaar brengt.

Studenten met vragen over de arbeidsmarkt kunnen al 10 jaar terecht bij De Carrièrebus, die ruim 60 events per jaar afreist. Ofwel: hoe je ook nu nog offline en zonder data een succesvol bedrijf kunt hebben.

hoe je het ook wendt of keert, het is altijd een opvallende verschijning: de bus die je kunt tegenkomen bij elk groot loopbaanevenement voor studenten in Nederland. De bijna 12 meter lange en 3 meter brede bus rijdt al een jaar of 10 alle hogescholen en universiteiten af. Zo’n 60 tot 70 keer per jaar rukt hij uit, vooral in het voor- en najaar. Deze week is hij bijvoorbeeld naar 3 verschillende evenementen gereden.

Volledig gestript en omgebouwd

‘Wij zijn er in 2008 mee gestart’, vertelt Günay Erenli, een van de initiatiefnemers. ‘Ik ben met een compagnon begonnen met een werving- en selectiebureau, dat niet wachtte tot kandidaten bij ons op kantoor kwamen, maar zelf proactief op zoek ging. Na een dagje recruiten in Den Haag, zaten we op een terras in Scheveningen toen ik zo’n grote gele Amerikaanse schoolbus zag staan. Ik dacht meteen: als we daar nou eens iets mee konden…’

‘Ik zag die bus en dacht meteen: als we daar nou eens iets mee kunnen…’

Zo gezegd, zo gedaan. Erenli slaagde er uiteindelijk in Amerika in een bus te vinden en die te laten overkomen. Die bus werd ‘volledig gestript’ en daarna omgebouwd tot mobiel kantoor. De Carrièrebus was geboren.

Advies over de loopbaan

Het idee van de bus: studenten vanaf hun tweede studiejaar kunnen er binnenstappen om kosteloos advies te krijgen over hun verdere loopbaan. Of het nu gaat om passende stages, traineeships of gewoon om de vraag wat ze nou überhaupt na hun studie kunnen doen, iedere student kan er terecht. Ze kunnen in de bus gratis hun cv laten checken, maar bijvoorbeeld ook een persoonlijk oriëntatie- of coachingsgesprek krijgen. ‘We geven iedereen advies op maat’, zegt Erenli.

Geen vacatures pushen

De bus wordt gesponsord door een stuk of 30 bedrijven, die natuurlijk graag top-of-mind zijn bij de studenten. De Carrièrebus treedt op ‘als ambassadeur van die werkgevers’, zegt de initiatiefneemster. Maar van vacatures pushen is geen sprake, bezweert ze. De bus is juist bedoeld om studenten onafhankelijk de weg te wijzen. En die weg hoeft dus heus niet altijd naar 1 van de sponsors te leiden. Al is dat soms wel meegenomen…

De bus is geen manier om vacatures te pushen

Er worden dus ook geen data verzameld die vervolgens aan de bedrijven worden doorgespeeld. ‘Dat zou de vertrouwelijkheid schenden’, zegt Erenli. ‘En studenten vinden het juist zo prettig dat ons advies onafhankelijk is. We zeggen nooit: ga hier maar solliciteren. Maar we bouwen hierdoor wel een netwerk op en laten als ambassadeur van onze sponsoren natuurlijk wel zien welke mogelijkheden er bij hen zijn.’

‘Je eerste baan bepaalt je toekomst’

Wat begon met de bus, is inmiddels tot een behoorlijk bedrijf uitgebouwd. Dat gaat tegenwoordig door het leven als de YourTalentGroup, en naast de bus hebben ze ook een achttal carrièresites in de lucht, specifiek gericht op onder meer bijbanen, startersfuncties of traineeships. Er worden ook workshops en trainingen gegeven, bijvoorbeeld over LinkedIn of non-verbale communicatie. Steeds is de campus het werkterrein, alhoewel ook mensen met enkele jaren werkervaring welkom zijn.

‘Ik vind het heerlijk, al die jonge mensen’, zegt Erenli. ‘En ik vind het ook zó belangrijk werk. Je eerste echte baan is bepalend voor je toekomst, daar ben ik van overtuigd. Daar moet je dus ook een heel bewuste keus in maken.’

De voelsprieten in de markt

Tijdens de crisis heeft de bus heus wel wat mindere jaren gekend. Maar tegenwoordig is het weer echt een succesverhaal, zegt Erenli. ‘Wij zijn de voelsprieten van onze sponsors in de arbeidsmarkt. Onze kracht is offline, 1-op-1-contact met studenten. Dat waarderen studenten ook zeer. Besturen van verenigingen bellen ons, ze vinden het cool als de bus komt aanrijden voor hun evenement.’

Ze helpt de studenten dan ook écht, zegt ze. ‘Op zo’n carrière-evenement staan soms wel 100 tot 120 bedrijven. Van studenten horen we vaak dat ze van elk bedrijf een al even positief verhaal horen. Dan zien ze door de bomen het bos niet meer. Als je hen dan persoonlijk offline advies-op-maat kunt geven, onderscheid je je daar echt wel mee.’

Zelf ook millennials werven?

Meer weten over millennials? Op 8 november praten we in Amersfoort uitgebreid door over hoe deze doelgroep succesvol te werven, zowel vanuit de onderzoeksdata als vanuit de corporate en bureaupraktijk.

6 manieren om eens een heel ander sollicitatiegesprek te voeren