Ook reisafstand blijkt al een bron van discriminatie in selectieprocessen. Woon je 10 kilometer verder van de beoogde werkplek, dan is dat ‘net zo’n groot nadeel als dat van een allochtone achternaam’, blijkt uit nieuw onderzoek.
Dat werkgevers graag werknemers hebben die in de buurt wonen, is logisch. Toch is er nog weinig onderzoek gedaan naar dit effect. Heeft reisafstand werkelijk invloed? Hebben we als recruiters liever een mindere kandidaat uit de buurt dan een betere kandidaat uit de andere kant van het land? Zeker met de huidige fileproblematiek en drukte in het openbaar vervoer zeker geen onbelangrijke vragen.
wat Heeft de recruiter liever: een betere kandidaat van ver weg, of een mindere uit de buurt?
David Phillips (van de University of Notre Dame) heeft er recent in Amerika onderzoek naar gedaan, met name onder werkgevers die veel werken met lager opgeleiden. Hij stuurde daarvoor 2.260 verzonnen cv’s naar een aantal vacatures voor weinig betalende banen in Washington, D.C. De sollicitanten verschilden van elkaar in nabijheid tot de locatie van de vacature, en de mate van welvaart in hun woonomgeving.
Hoe verder de reisafstand, hoe minder kans op een baan
Conclusie van het onderzoek was dat ongeveer 4 op de 5 sollicitanten géén reactie kregen, een handvol kreeg een afwijzing, terwijl ongeveer 1 op de 5 een positieve reactie mocht ontvangen, zoals: de uitnodiging voor een interview. Het bleek verder dat sollicitanten die gemiddeld 8 tot 10 kilometer verder weg woonden ongeveer een derde minder kans hadden op zo’n positieve reactie dan de sollicitanten die dichterbij woonden. ‘De omvang van dit nadeel is ongeveer vergelijkbaar met dat van een allochtone achternaam’, aldus Phillips.
‘Als de werknemer ver moet reizen, kan bijvoorbeeld het verzuim en verloop toenemen’
De onderzoeker geeft ook meteen toe dat ras en locatie vergelijken lastig is. ‘Om allerlei redenen. Bijvoorbeeld omdat beide gerelateerd zijn. Maar de vergelijking levert in elk geval wel een benchmark.’ Phillips ziet ook de voordelen wel in van het vinden van werknemers die in de buurt wonen. ‘Als de werknemer ver moet reizen, kan bijvoorbeeld het verzuim en verloop toenemen’, zegt hij (op basis van onderzoek van onder meer Jos van Ommeren en CPB’er Eva Gutiérrez).
Een rijke wijk? Dat maakt weinig uit
Uit het onderzoek van Phillips blijkt overigens het andere onderzochte effect niet sterk. Oftewel: hoe welvarend de buurt is waar iemand woont, maakt weinig uit voor iemands baankansen. Iemand uit een arme buurt heeft niet (veel) minder kans dan iemand uit een rijke wijk. Wel is het zo dat armere wijken vaak verder weg zijn dan de locaties van werkgevers, aldus de onderzoeker. Daardoor speelt – indirect – waar je woont toch een grote rol in je baankans, zegt hij.
‘Armere wijken liggen verder weg, dus – indirect – speelt waar je woont toch een grote rol in je baankans’
Phillips raadt bedrijven aan zich toch bewust te zijn van deze bias, en de effecten die dat heeft op sociale gelijkheid. Ook adviseert hij waar mogelijk zelf als werkgever een vorm van openbaar vervoer te bieden, bijvoorbeeld met eigen busjes.
Hoe is het in Nederland?
In Nederland is de gemiddelde dagelijkse reisafstand van een werknemer overigens 23 kilometer (althans: in 2016). Mannen reizen gemiddeld 6 kilometer meer dan vrouwen, blijkt uit de CBS-publicatie Banen van werknemers naar woon- en werkregio. Zeeuwse werknemers leggen gemiddelde de grootste afstand af. Mannen reizen hier gemiddeld 38 kilometer naar hun werk, vrouwen moeten gemiddeld 28 kilometer reizen om op hun werk te bereiken.
De kortste reisafstand hebben de werknemers die in Noord-Holland wonen. Mannen hebben hier gemiddeld een reisafstand van 20 kilometer, vrouwen gemiddeld 16 kilometer.
