De Nigeriaanse Elvis is vorige week een begrip geworden in Nederland (net als zijn collega trouwens, die ook al Elvis heet). Samen met zijn werkgever Jeroen IJzerman stapte hij naar de rechter omdat hij meer wilde werken dan de 24 weken per jaar die hij van het UWV mocht. En: hij won. Althans: de rechtbank oordeelde dat het UWV niet langer een werkvergunning mag weigeren als dat met de reden is dat de asielzoeker anders meer dan 24 weken per jaar arbeid verricht.
Slechts 33% van alle vluchtelingen die sinds 2014 naar Nederland kwamen heeft een baan.
Europese wetgeving schrijft namelijk voor dat asielzoekers toegang tot de arbeidsmarkt moeten hebben. Volgens de Europese Unie maakt dat integratie juist makkelijker en leidt het ertoe dat asielzoekers meer zelfvoorzienend worden, ook als ze nog in procedure zitten. Hoewel het UWV, de gedaagde in deze zaak, zich beriep op de Wet arbeid vreemdelingen, lijkt ook het kabinet inmiddels in te zien dat asielzoekers en statushouders een bijdrage kunnen leveren aan verlichting van de krapte op de arbeidsmarkt. Hoe anders valt het recente voorstel te verklaren statushouders al in een asielzoekerscentrum te koppelen aan potentiële werkgevers?
Natuurlijk, een asielzoeker is nog geen statushouder. Voor iedereen is de situatie anders. Maar opvallend is het wel: aan de ene kant grote tekorten op de arbeidsmarkt, aan de andere kant heeft slechts 33% van alle vluchtelingen die sinds 2014 naar Nederland kwamen een baan, zo blijkt uit data van Divosa, de vereniging van directeuren van het gemeentelijk sociaal domein. Niet gek dus dat minister Van Gennip meer werk wil maken van het aan het werk helpen van statushouders. Een voornemen dat overigens ook bij veel werkgevers al gehoor vindt. We pikken er 6 uit, en kijken hoe zij het doen:
#1. NS
In de strijd tegen de personeelstekorten haalde de NS vorig jaar het nieuws met de inzet van statushouders in de treinstellenwerkplaats in Haarlem. Hier helpen onder meer een Soedanese automonteur, een Syrische boer en een Afghaanse schrijver intercity’s moderniseren. De statushouders krijgen hier een leerwerktraject tot monteur, samen met de gemeente Amsterdam en Randstad. Met dit project krijgen ze een eigen inkomen en kunnen ze hun talenten en ervaring inzetten. Er blijken zelfs plannen in de maak om statushouders in te zetten als conducteur.
Het is niet de eerste keer dat NS de samenwerking aangaat met statushouders die vaak lang op zoek zijn naar werk. ‘We werken al langer met hoger opgeleide statushouders en waren al bezig met plannen voor deze groep, bijvoorbeeld voor retailfuncties voordat Corona zijn intrede deed’, laat de NS weten tegenover OV Pro. Naast statushouders zet de NS sinds een paar jaar overigens ook mensen een arbeidsbeperking en afstand tot de arbeidsmarkt in. Zij worden opgeleid om in de zogenoemde Kabelstraat, een speciale afdeling binnen de NS, kabelbundels samen te stellen voor treinen.
#2. Philips
Philips haalde 5 jaar geleden al het nieuws door een samenwerking met IamNL, een Veldhovense start-up die statushouders snel klaarstoomt voor passend, betaald werk. In dit geval: een baan als montagemedewerker. Dat project is inmiddels afgerond, maar dat geldt niet voor het Philips Werkgelegenheidsplan (WGP), dat al sinds 1983 bestaat, en tot doel heeft om kwetsbare werkzoekenden een kansrijkere positie te geven op de arbeidsmarkt en waarbij gemiddeld 70% van de deelnemers na afloop doorstroomt naar een betaalde baan.
Inmiddels gaan ze in de regio Brainport Eindhoven trouwens, samen met de gemeenten Boxtel, Meijerijstad en Nuenen, aan de slag met zogenoemde ‘startbanen‘. Idee is dat statushouders hier vanaf het moment dat ze in een gemeente komen wonen aan het werk gaan, gecombineerd met inburgering. Door zo’n startbaan vinden statushouders eerder hun draai in de maatschappij en leren ze sneller de taal en hoe het werkt op de werkvloer in Nederland. Als dit goed werkt, wordt het uitgebreid naar meer gemeenten, zo is het plan.
#3. Accenture
Kunnen statushouders ook in de consultancy terecht? Bij Accenture denken ze in elk geval van wel. In februari kwam het bedrijf in het nieuws met een initiatief dat de komende jaren 500 IT-banen aan statushouders moet gaan bieden. Accenture is 1 van de 20 bedrijven die zich hieraan heeft verbonden, naast bijvoorbeeld TenneT, ABN Amro, Shell en Microsoft. Zelf streeft Accenture ernaar de komende 3 jaar 75 statushouders in dienst te nemen, zo maakte het bekend. Om de kansen van statushouders te vergroten, investeert het bedrijf ook nog eens 1 miljoen euro.
Accenture heeft al een flink aantal jaar geleden een speciaal programma ‘Skills to Succeed‘ opgetuigd, dat onder andere begeleiding bij het vinden van werk en het ontwikkelen van vaardigheden biedt. ‘Accenture neemt zijn verantwoordelijkheid – we geloven in wat we moeten doen om onze gemeenschap te ondersteunen en banen te creëren voor vluchtelingen zodat zij hun leven opnieuw kunnen beginnen’, aldus Nicole van Det, Country Managing Director in Nederland. Naast de 75 statushouders die het de komende 3 jaar in dienst wil nemen, creëert het bedrijf ook meer dan 150 nieuwe mentorship-mogelijkheden voor statushouders.
#4. PostNL
Al meer dan 1.800 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt heeft PostNL de afgelopen jaren aan werk geholpen. Daar horen ook statushouders en vluchtelingen bij, aldus CEO Herna Verhagen. ‘Zij kunnen bij ons een bestaan in Nederland opbouwen.’ PostNL werkt samen met gemeenten (zoals Hengelo) om vluchtelingen en statushouders (en Oekraïners) te helpen bij het vinden van werk. Vaak worden er banen aangeboden in hun sorteercentra en als bezorgers. Hierbij kijken ze naar de vaardigheden en kwalificaties van de statushouder en houden ze rekening met eventuele taalbarrières.
#5. DPA
Haar passie voor onderwijs en interesse in verschillende culturen bracht trajectbegeleider Mayke Frasa 3 jaar geleden bij UAF, de oudste vluchtelingenorganisatie van Nederland. Als trajectbegeleider is ze nu voor vluchtelingen aanspreekpunt voor het hele proces richting een passende studie of baan. ‘We staan met UAF écht met mensen in contact en helpen ze persoonlijk en gericht op weg in een nieuw land. Centraal hierbij staat dat vluchtelingen met een verblijfsvergunning de regie in eigen handen hebben.’
Een van de samenwerkingen van UAF is met arbeidsbemiddelaar DPA (onderdeel van Eiffel), die al sinds 2018 statushouders een buddytraject van steeds 6 maanden aanbiedt. Directeur Legal Diederik Gelauff: ‘Deze samenwerking met het UAF is waar wij als DPA voor staan. Talent centraal stellen en het duurzaam empoweren van professionals.’ Afgelopen november is weer een nieuw buddytraject van start gegaan.
#6. ABN Amro
Bij ABN Amro hebben ze van 2019 tot 2022 zo’n 80 vluchtelingen aan zinvol werk geholpen, als onderdeel van het zogeheten Reboot-programma. Tot 2025 wil de bank nog eens jaarlijks 20 mensen met een vluchtelingenachtergrond aannemen. ‘Werk dat letterlijk een beroep doet op hun kwaliteiten’, aldus de bank zelf, die het programma opzette samen met de Refugee Talent Hub en de gemeente Amsterdam. In het programma krijgen getalenteerde statushouders de kans om in contact te komen met ABN Amro-managers. Bij een match krijgen zij een betaalde baan aangeboden.
Voor het Reboot-programma werkt de bank onder meer samen met Microsoft en het project heeft inmiddels overigens ook andere bedrijven als Rabobank en Philips geïnspireerd. Zij zijn nu ook begonnen met het actief aannemen van statushouders, waarbij ABN Amro zijn kennis en ervaring overdraagt om zo dubbel impact te creëren.
