Wim op Woensdag: 'Eén spookrijder? Ik zie er wel honderd!'

Daniel Kahneman schrijft in het boek Ons feilbare denken over een wijze les die hij heeft geleerd van een docent klinische psychologie. Als er een patiënt komt die aangeeft dat hij al tal van behandelingen heeft gehad bij verschillende psychologen, maar zeker weet dat jíj hem wel kunt helpen, stuur hem of haar dan direct weg. Behandel deze patiënt niet, want het is een psychopaat!

Als iemand precies weet hoe het werkt, is hij of zij vaak onbehandelbaar.

Het argument is dat hij of zij precies weet hoe het werkt – en daardoor onbehandelbaar is. Omdat deze patiënt op jouw emotie werkt – jij kunt hem natuurlijk wel helpen – heb je de neiging om hierin mee te gaan. Want dit is goed voor jouw ego. Je hebt echter geen kans van slagen, want de patiënt is niet te behandelen.

Ook als recruiter

Als recruiter kom ik vaak vergelijkbare situaties tegen. Ik zie regelmatig kandidaten die al meerdere banen hebben gehad. Ze blijven nooit ergens lang en de reden van vertrek ligt nooit bij hen. Ze konden niet doorgroeien. Er was geen klik met de manager. Werkzaamheden te simpel. Salaris te laag. Afstand te groot. Duizend-en-een redenen, maar altijd ook één constante: een gebrek aan zelfreflectie.

‘Maar jij kunt mij zeker wel helpen? Jij bent een expert toch?’

Maar jij kunt mij zeker wel helpen? Jij bent een expert toch? De emotiemeter loopt op en ik moet de neiging onderdrukken om tóch te willen helpen. Maar ik weet ook: als een langlopende relatie met jouw klanten belangrijk is, ga dan niet in zee met dit type kandidaten. Het is gedoemd om te mislukken. En zoals elke recruiter weet: de klant rekent jou dit aan.

Is er voldoende zelfreflectie?

Nu wijs ik natuurlijk niet elke kandidaat rücksichtslos af, alleen omdat hij of zij veel baanwisselingen heeft gehad. Ik luister altijd naar de argumenten hiervoor en vraag door. Heeft de kandidaat voldoende zelfreflectie? Ziet hij of zij in dat er altijd, hoe klein soms ook, een deel verwijtbaar gedrag is van de kandidaat zelf? Als recruiter ben ik geen psycholoog, en zeker geen klinische. Maar enige kennis op dit terrein maakt mijn overwegingen en vooral mijn gesprekken waardevoller voor zowel de kandidaat, de klant als mijzelf.

Kandidaten als deze weet ik meestal wel tot denken aan te zetten.

Na een gesprek geef ik de kandidaat altijd een terugkoppeling. Mijn kleine 20 jaar ervaring en inmiddels duizenden gesprekken hebben mij enige kennis gebracht waarmee ik kandidaten een spiegel kan voorhouden. Natuurlijk breng ik de feedback opbouwend en positief, maar zeker ook eerlijk en oprecht. Kandidaten als deze weet ik meestal wel tot denken aan te zetten. Dit doe ik door te stellen dat zij zich gedragen als iemand die op de radio hoort: ‘Op de A2 is een spookrijder gesignaleerd. Blijf rechts rijden en probeer de spookrijder met lichtsignalen te waarschuwen.’ Waarop jij zegt: ‘Eén spookrijder? Ik zie er wel honderd!’

Wim van den Nobelen is Recruiter Finance bij Strictly People. Hij schrijft voor Werf& de ‘Wim op woensdag’. Regelmatig vind je hier op woensdag een blog, onderzoek of artikel van hem.