Dat A.I. veel gaat betekenen in de wereld van recruitment? Dat is natuurlijk geen nieuws te noemen. We staan zelfs pas aan de vooravond van wat er allemaal mogelijk is, stelt Stanislaw ‘Stan’ Wasowicz in een podcast, opgenomen tijdens het recente Werf& Live. ‘Je krijgt een transformatie waarbij straks een heel kleine groep mensen net zoveel plaatsingen kan doen als nu nog een hele grote groep bij elkaar. Bijna alle activiteiten als bellen, mailen, appen, sourcen, cross-sellen, zal A.I. overnemen. En dat past ook bij mijn persoonlijke missie om ervoor te zorgen dat we allemaal niet meer hoeven te werken.’

‘Het is mijn persoonlijke missie om ervoor te zorgen dat we allemaal niet meer hoeven te werken.’

Wasowicz presenteerde op het evenement zelf een case die ‘zijn’ Scotty Technologie heeft opgezet samen met uitzendbureau Actief Werkt!, en daar de naam Abby heeft meegekregen. De digitale assistent daar ondersteunt nu de recruiters en intercedenten bij het matchen van talenten op de juiste vacatures, beantwoordt volledig automatisch veelgestelde vragen ​en biedt kandidaten direct ondersteuning.​ Daarnaast verzamelt en analyseert Abby data om de dienstverlening continu te verbeteren, en wil ze ervoor dat zorgen dat het bureau (nóg) beter kan inspelen op behoeften, ‘zonder het persoonlijke contact uit het oog te verliezen’.

‘Alles wat een recruiter doet’

Abby doet eigenlijk ‘alles wat een recruiter doet’, maar dan vooral in de eerste fasen van het contact. ‘Daardoor kunnen de menselijke recruiters zich concentreren op enkel de kandidaten die ze ook daadwerkelijk kunnen plaatsen.’ De digitale assistent kan ‘praten zoals wij nu ook met elkaar praten’, aldus Wasowicz. ‘Via telefonie, via whatsapp, noem maar op. Daarom werkt het ook als zelfselectie: sommige mensen kunnen op basis van de antwoorden besluiten dat ze de baan of werkgever uiteindelijk toch niet zo leuk vinden. En het gaat wel die kant op dat ze dan in hetzelfde gesprek ook andere banen krijgen voorgesteld.’

‘Een van de meest ambitieuze dingen die we gaan zien is de A.I.-first vestiging.’

Sterker nog, de ontwikkeling gaat nog wel iets verder, schetst Wasowicz in de podcast. ‘Een van de meest ambitieuze dingen die we op termijn gaan zien is de A.I.-first vestiging. Waarbij de A.I. niet de medewerker ondersteunt, maar de medewerker de A.I.’ Wat er dan nog precies voor taken voor die medewerker overblijven? ‘Nou, de A.I. gaat bijvoorbeeld niet met je lunchen. Of even mee naar de klant, of dat soort werk.’ Volgens Wasowicz blijven zo juist de leuke dingen in het werk straks over. ‘Ik zie wel een wereld voor me waarin we ons hierdoor veel meer kunnen gaan ontwikkelen, sociaal, mentaal, fysiek, intellectueel.’

Wat gaan we dan doen?

Door A.I. gaat de waarde van kennis snel naar 0, zegt hij. En dat geldt door robotisering eigenlijk ook voor fysiek mensenwerk. ‘Dan ga je echt naar een wereld waarin werk tot het verleden behoort. Maar dan kunnen we als mensheid nog steeds heel interessante dingen doen. Ik denk niet dat mensen zullen stoppen met denken of uitdagen of zien of beleven omdat A.I. bestaat. We zijn ook niet gestopt met schaken toen we erachter kwamen dat we het niet meer konden winnen van schaakcomputers. Sterker: we zijn door de mogelijkheden van A.I. zelfs meer gaan schaken dan ooit.’

‘We zijn ook niet gestopt met schaken toen we erachter kwamen dat we het niet meer konden winnen van schaakcomputers.’

Wasowicz ziet echt een brave new world voor zich dankzij de nieuwe technologische mogelijkheden. ‘We kunnen met z’n allen meer gaan doen waar echt onze passie ligt, wat we echt willen en waar we echt gelukkig van worden. Ik denk dan aan zaken als elkaar zien, familie zien, vrienden zien, de wereld zien, elkaar beter leren begrijpen. Ik denk dat het ook heel positief kan uitpakken tegen al die polarisaties. Als mensen niet de hele dag achter hun paycheck aan hoeven te rennen, maar juist met veel meer, veel interessanter dingen bezig kunnen gaan.’

‘Liever praten met A.I.’

Wat hij zelf ook een heel interessante ontwikkeling vindt: veel mensen praten liever met kunstmatige intelligentie dan met mensen. Ze vinden het vaak niet alleen makkelijker, maar ook plezieriger. Dat is ook te merken in de wereld van recruitment, zegt hij. ‘In ruim 89% van alle gevallen geven de mensen die met Abby praten bijvoorbeeld 4 of 5 sterren, waarbij 64% zelfs voor de hoogste score gaat. Ik denk dat veel mensen ook intrinsiek doorhebben dat A.I. geen waardeoordeel heeft. En let wel; in deze case zien we dat ruim 40% van de gesprekken via voice gaat, en dus al minder via bijvoorbeeld whatsapp of andere tekstkanalen.’

‘Ik denk dat veel mensen intrinsiek doorhebben dat A.I. geen waardeoordeel heeft.’

Wasowicz wijst bijvoorbeeld op een partij als Tavus, die nu al A.I.-gesprekken een visuele, menselijke ervaring kan meegeven. ‘Moet je je voorstellen wat dat betekent voor jouw support desk, consulting, sales, maar ook weer recruitment. We gaan naar een wereld toe waarin die A.I. jou niet alleen maar hoort en met je kan praten, maar je ook echt ziet. En nu al zie je in Nature bijvoorbeeld publicaties waarin staat dat die A.I. ook betere situational judgement heeft dan de mens. En ook meer empathie laat zien. Het enige spannende vind ik dan nog wat er gebeurt met kandidaten die ook steeds meer A.I. gebruiken.’

A.I. straks verplicht?

Het hele werkveld van recruitment is zó high risk, dat Wasowicz trouwens verwacht dat A.I. steeds meer een voorwaarde wordt in selectiebeslissingen, in plaats van iets dat je zoveel mogelijk buiten de deur moet zien te houden. ‘Ik voorspel dat zo meteen recruiters en hiring managers misschien zelfs geen beslissing meer mogen maken, zeker in bepaalde bedrijfstakken zoals de publieke sector, over wie ze mogen aannemen zónder A.I. in te zetten. Dat je alleen daarmee kunt aantonen dat een kandidaat echt onafhankelijk en bias free wordt gescreend en geworven.’

‘Ik voorspel dat hiring managers straks geen beslissing meer mogen maken zónder A.I. in te zetten.’

Als hij die voorspelling deelt met andere recruiters, merkt hij vaak dat de hakken in het zand gaan. ‘Dan zeggen ze: ja maar Stan, belachelijk, ik kan toch gewoon zelf die beslissing maken? Maar dan is mijn antwoord altijd: wat als jij op die manier, gedurende een carrière van een paar jaar, continu de geschikte persoon krijgt, met wie je fantastisch samenwerkt, die altijd zijn of haar werk goed doet? Op een gegeven moment ben je dan blij, mooi, ik hoef niet meer na te denken over recruitment. En dan gebeurt het gewoon. En in heel veel takken van sport, niet alleen in recruitment, ook in natuurlijk elke andere sector.’

485.000 rollen te vervangen

Uit onderzoek blijkt dat 485.000 functies in Nederland binnen nu en 3 jaar zijn te vervangen door A.I., zegt Wasowicz. ‘Dan schrik ik natuurlijk ook. Dan heb je het over een koopkracht van ongeveer 4 miljard euro. Als A.I. al die mensen nu al vervangt, heb je dus ook qua belastinginkomsten, als land en als overheid, een groot probleem. Maar om ze dan maar in een nutteloze baan te houden? Dat wil je ook niet. En er zijn nog zoveel mensen nodig in de zorg, de infrastructuur, bij Defensie, in het onderwijs. Er zijn echt nog genoeg sectoren waar je een nuttige baan kunt hebben. Daar hoop ik een klein steentje aan bij te dragen.’

‘Ik denk niet dat wij ons als mensheid gaan vervelen.’

Gaat A.I. mijn baan vervangen? Het is volgens Wasowicz dan ook de verkeerde vraag. ‘De vraag moet zijn: wil je werk dat je leven zin geeft? Dankzij A.I. is het volgens mij straks klaar met al die bullshit jobs. Maar dat vind ik helemaal niet erg. Dat vind ik niet erg als belastingbetaler, niet erg als ondernemer, en ook niet erg als burger. En ik wil ook helemaal niet dat mijn kind wordt opgeleid voor een compleet nutteloze bullshit job. Ik denk ook niet dat wij ons als mensheid gaan vervelen. We gaan ons weer aanpassen, dat is tenslotte iets dat we als mensen altijd het beste weten te doen.’

Beluister de hele podcast

Meer weten over de visie van Stanislaw Wasowicz? Luister hier de hele podcast: 

Lees ook:

• Marion de Vries over 10 jaar Werf& Awards: ‘Nog steeds wordt te weinig geïnvesteerd in creativiteit’
• Wander Wierda (SendtoDeliver): ‘Automatisering helpt alleen maar het persoonlijk contact te verbeteren’
• Alvera Lubbers (Indeed): ‘Job Description Generator komt binnenkort ook naar Nederland’
• Erik Broeder (Goals): ‘Organisaties met een sterk employer brand kunnen veel strakker koers houden’