De maand in werving: 7 dingen die ons opvielen in september 2025 (mét podcast)

We hadden in september 2025 natuurlijk de Miljoenennota en de Algemene Politieke Beschouwingen, en Trump op visite bij Koning Charles, maar aan de andere kant ook de moord op Charlie Kirk, en de hele nasleep daarvan, en in Nederland de extreemrechtse rellen op het Malieveld na Elsfest, de politie die een 15-jarige jongen in Capelle aan den IJssel doodschoot en klimaatdoelen die uit zicht raken. Gerard Cox én Joke Bruijs ontvielen ons, drie dagen na elkaar, en de Franse oud-president Nicolas Sarkozy moet 5 jaar de bak in, terwijl drones legden luchthavens in Denemarken en Noorwegen platlegden.

De moord op Charlie Kirk en de rellen op het Malieveld hielden velen bezig.

Op de arbeidsmarkt was er onder meer gedoe over het trainen van de A.I.-modellen door LinkedIn en de brief die Defensie (per post!) stuurde naar alle 17-jarigen en nieuwkomers onder de 35 jaar met een QR-code naar een online enquête van Defensie, met vragen over hun interesse om daar te komen werken. Daarnaast was er de officiële lancering van CompetentNL en een gedenkwaardige Global Talent Strategy & Intelligence Conference, in het EYE in Amsterdam. Maar wat gebeurde er in september 2025 verder allemaal dat voor Nederlandse recruiters van belang is? Een overzicht, in 7 delen. Mét podcast!

#1. Problemen in techniek blijven groot

Gaat het al wat beter met de personeelstekorten? Nou, in de technieksector nog niet bepaald. Zo bleek uit de TechBarometer van opleider ROVC bijvoorbeeld dat 68% van de bedrijven hier nog altijd met tekorten kampt, zelfs 6% meer dan vorig jaar. Vacatures binnen de sector blijven vaak ook lang open staan: zo zegt slechts 3% van de bedrijven een vacature binnen een maand in te kunnen vullen. Ruim een kwart (27%) lukt het zelfs niet om een vacature binnen een half jaar te vervullen. Het leidt onder meer ertoe dat het aantal techniekbedrijven dat externe recruitmentbureaus inschakelde in een jaar verdubbelde: van 20 naar 40%.

Ondertekening samenwerkingsconvenant Landelijk Beraad, 24 september 2025

Waar het gaat om mbo-technici lijkt het probleem er ook niet minder op te worden, meldde NationaleVacaturebank in september 2025. Waar het aantal hbo’ers en academici de afgelopen 10 jaar met 20 en 50% steeg, daalde het aantal mbo’ers zo’n 4%. En juist daar is veel vraag naar, aldus directeur Sharita Boon. ‘Een klein lichtpuntje is dat er een positieve trend te zien is in het aantal mbo-gediplomeerden in de technieksector. Al zit daar overigens wel een flinke ‘maar’ aan. Alhoewel er een groei zichtbaar is, gaat het om een toename van iets meer dan 1.000 mensen over een periode van 8 jaar. Daarmee vul je de tekorten bij lange na niet.’

#2. Ook Almere schrapt hbo-eis

Voor ander nieuws op het aanpalende opleidingsfront gaan we naar Almere. Daar besliste de gemeenteraad deze maand namelijk het gebruik van de term ‘hbo-denkniveau’ in gemeentelijke vacatures te schrappen, naar aanleiding van een motie van PvdA-fractievoorzitter Aya Selman (foto), die van een aantal mbo’ers had gehoord dat ze niet durfden te solliciteren bij de gemeente vanwege de hbo-eis. ‘Als gemeente hebben we een voorbeeldrol. We laten zien dat we inclusief werven, dat wij niet naar het papiertje alleen kijken’, zei ze dan ook tevreden, nadat de motie het gehaald had.

In Utrecht werd het schrappen van de ‘hbo-denkniveau’-term al in 2023 ingevoerd. De stad profileert zich al langer als voorvechter van meer waardering voor het mbo. Ook landelijk is er de afgelopen jaren steeds meer aandacht voor de scheidslijn die opleidingsniveau in de samenleving veroorzaakt. Toch blijft erkenning voor de belangrijke rol van het mbo nog wel vaak uit. Zo moest de MBO-Raad deze maand nog teleurgesteld constateren dat het kabinet bij Prinsjesdag (opnieuw) géén investeringen in het mbo had aangekondigd.

#3. ‘Helft uitzendbureaus onttrekt zich aan toezicht’

Over naar de uitzendmarkt dan maar. Daarover kwam de SNCU in september 2025 naar buiten met een analyse dat de helft van de ruim 16.000 bedrijven níet mee zou doen aan zelfregulering zoals certificering of branchelidmaatschap. Daarmee opereren die 8.422 bureaus dus buiten toezicht en kwaliteitsborging. ‘Dat sommige werkgevers lonen uitbetalen maar zich onttrekken aan elke vorm van controle, is een groot risico. Het zet de rechten van uitzendkrachten onder druk en verstoort het speelveld voor bedrijven die het wel goed doen’, aldus SNCU-directeur Jaap Buis.

‘Niet alleen de nieuwe cao, maar ook de verplichte WTTA-certificering gaat de sector flink opschudden.’

Niet alleen de nieuwe cao, maar ook de aankomende verplichte WTTA-certificering gaat de sector volgend jaar flink opschudden, verwacht Buis. De wet richt zich op alle KvK-registraties met uitzenden als hoofd- of nevenactiviteit, in totaal ruim 84.000 bedrijven en vestigingen. ‘Dit gaat grote gevolgen hebben. Veel kleine uitzenders kunnen de lasten niet dragen en verdwijnen of gaan onder de radar. Ook bedrijven die uitzenden als nevenactiviteit hebben – zoals aannemers die personeel doorlenen – beseffen vaak nog niet dat zij straks onder de wet vallen.’

#4. Fraudehelpdesk slaat alarm

Vacaturefraude neemt in rap tempo toe. Dit jaar werd al zeker 2 miljoen euro buitgemaakt door criminelen. Dat gebeurt ook uit naam van bekende en minder bekende uitzendbureaus of vacaturewebsites. Waar er vorig jaar nog 369 meldingen over vacaturefraude binnen kwamen bij de Fraudehelpdesk, staat de teller in 2025 al op meer dan 3.800 meldingen, meldde RTL Nieuws in september. Alleen al in de afgelopen 2 maanden kwamen er volgens de zender 78 slachtoffers bij, die voor een bedrag van in totaal ruim 624.000 euro werden opgelicht. En dan gaat het hier alleen om de bij instanties gemelde gevallen…

Indeed, waarvan de bedrijfsnaam regelmatig voor de fraude wordt misbruikt, zegt in een reactie tegen RTL Nieuws mensen nooit op deze manier te zullen benaderen. ‘Wij nemen als vacaturesite nooit rechtstreeks telefonisch contact op met werkzoekenden namens werkgevers die ons platform gebruiken om nieuwe werknemers te vinden.’ Het probleem speelt overigens niet alleen in Nederland. In België waarschuwde bankenfederatie Febelfin deze maand ook voor de opmars van valse vacatures. ‘Steeds vaker duiken frauduleuze jobaanbiedingen op via sociale media, berichtenapps of jobportalen’, aldus een woordvoerder.

#5. ‘Vergrijzing EU erger dan China’

Over naar een stukje demografie dan maar. Daar viel bijvoorbeeld het rapport The fertility rate paradox van verzekeraar Allianz op, dat meldde dat in geen andere mondiale regio in de wereld het geboortecijfer zo laag en de vergrijzing zo hoog is als in Europa. Zonder migratie zou de Europese beroepsbevolking in 2060 met bijna 30 miljoen mensen zijn gekrompen, aldus de onderzoekers. Belangrijkste oorzaak van deze terugval: de scholing van vrouwen. Hoger geschoolde vrouwen krijgen namelijk gemiddeld later én minder kinderen. En financiële regelingen om de geboortecijfers op te krikken, werken niet, aldus het rapport.

Zonder migratie is de Europese beroepsbevolking in 2060 met bijna 30 miljoen mensen gekrompen.

Volgens Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade, is er sprake van een paradox. ‘Om de welvaart op peil te houden is scholing noodzakelijk. Maar naarmate steeds meer vrouwen een hbo-diploma of universitaire graad halen, wat op zich goed is in het licht van diversiteit en inclusie, neemt de bevolkingsgroei af. Hoger geschoolde vrouwen krijgen op latere leeftijd hun eerste kind en ook krijgen ze minder kinderen. Het aantal vrouwen dat helemaal geen kind krijgt stijgt ook. Nederland loopt hiermee voorop. Hier heeft 1 op de 5 vrouwen aan het eind van de vruchtbare levensfase géén kinderen gekregen.’

#6. Opgeruimd met arbeidsmigranten

Positief nieuws over arbeidsmigranten deze maand: op zaterdag 20 september staken de internationale bewoners en Welfare Officers van alle KaFra Housing-locaties opnieuw de handen uit de mouwen tijdens de zeventiende editie van World Cleanup Day. ‘Een schone leefomgeving is niet iets wat je één keer per jaar doet – het hoort bij dagelijks goed wonen’, aldus KaFra-COO Maaike Smets. ‘Maar op deze dag maken we er samen met onze bewoners en de buurtbewoners een krachtig statement van: niemand wil wonen in zwerfafval, en samen kunnen we het verschil maken.’

De zesde KaFra-deelname resulteerde in 223 deelnemers die samen 173 afvalzakken vulden. In 2024 waren nog 209 deelnemers goed voor 138 afvalzakken van 60 liter. Het is welkom nieuws voor een deel van de arbeidsmarkt dat steeds meer onder vuur lijkt te liggen, vooral vanwege achterblijvende en erbarmelijke huisvesting. Het is de nieuwe Nationale Autoriteit Uitleenmarkt (NAU) in Flevoland, die momenteel nog volop aan het werven is, die vanaf 2026 verantwoordelijk is voor de uitvoering van de Wtta, en als zodanig toezicht moet gaan houden op de sector, die dan ook hopelijk vaker positief in het nieuws komt.

  • Meer over internationalisering van de arbeidsmarkt: 27 november 

#7. Ontslagronde? Denk er nog eens over na…

Bijzonder onderzoek van Glassdoor deze maand, over het effect van (grootschalige) ontslagen. Het bedrijf, dat zelf ook verwikkeld is in een grote ontslagronde, meldt namelijk dat je de effecten daarvan op de cultuur niet mag onderschatten. De impact is niet alleen groot, maar heeft ook een langdurig effect. Zo beginnen werknemers niet alleen al snel te solliciteren, maar ook geven ze tot wel 2 jaar na de reorganisatie duidelijk lagere beoordelingen. En het zijn juist de nieuwe en meest betrokken werknemers én de key talents bij wie dit effect het grootst is – óók voor wie bij de organisatie blijft.

Het onderzoek van Glassdoor komt op een pikant moment: steeds meer organisaties, met name in de VS, komen naar buiten met berichten over mogelijk grote ontslagrondes, van Starbucks tot universiteiten en tal van overheidsdiensten als de Federal Communications Commission. Als de Democraten in het Congres vandaag, op 30 september, niet instemmen met de Amerikaanse begroting, dan dreigt president Trump overigens nog veel verder te willen gaan, en zelfs duizenden ambtenaren te willen ontslaan in plaats van op verlof te sturen, zoals bij eerdere shutdowns gebruikelijk.

#8. Cartoon van de maand

Bron: van9tot5

Iets over het hoofd gezien?

In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we trends en ontwikkelingen voor iedereen in de wereld van recruitment. In september 2025 iets belangrijks over het hoofd gezien? Meld het ons! En beluister hier de podcast over deze maand, waarin Geert-Jan Waasdorp en Peter Boerman nog eens op volledig eigen wijze het nieuws van achtergrond voorzien:

Lees ook:

Nieuw onderzoek: helft werkgevers overweegt langere opzegtermijn voor werknemers

Veel organisaties hebben momenteel moeite hun vacatures in te vullen. Dit leidt tot tijdverlies en extra druk op HR-afdelingen om snel de juiste kandidaten te vinden. De urgentie is ook terug te zien in vacatureteksten: het afgelopen jaar werd de term ‘zo snel mogelijk’ maar liefst 21% vaker gebruikt dan een jaar eerder, zo blijkt uit recent Indeed-onderzoek, dat vooral bedoeld is om de nieuwe functie Premium Sponsored Jobs onder de aandacht te brengen, waarmee je onder meer kunt aangeven dat sommige vacatures dringend zijn.

Het afgelopen jaar viel in vacatures de term ‘zo snel mogelijk’ 21% vaker te lezen dan een jaar eerder.

Tegelijkertijd is duidelijk dat werkgevers steeds meer inzetten op behoud van hun werknemers. Zo heeft 1 op de 6 volgens het onderzoek recent de opzegtermijn voor werknemers al daadwerkelijk verlengd (vaak van 1 naar 2 maanden). En bijna de helft overweegt dit voorbeeld te volgen om medewerkers langer te behouden. ‘We zien een interessante dynamiek op de arbeidsmarkt’, aldus Indeed Benelux-managing director Stan Snijders. ‘Organisaties verlengen opzegtermijnen om werknemers langer aan boord te houden, maar dit heeft ook een keerzijde. Het probleem wordt nu verschoven naar een ander deel van de keten.’

Vicieuze cirkel

In de cao voor gemeentes is bijvoorbeeld sinds 2024 opgenomen dat de opzegtermijn voor medewerkers 2 maanden is. Voor die tijd was er nog sprake van slechts 1 maand opzegtermijn. ‘We willen niet voorkomen dat medewerkers vertrekken, maar ervoor zorgen dat de werkgever en de collega’s meer tijd hebben om vervanging te zoeken. Dit vergroot de continuïteit in de organisatie van het werk en vermindert daarmee de gevolgen voor de werkdruk’, stelde Ton Heerts, destijds voorzitter van het VNG-College van Arbeidszaken in de toenmalige inzetbrief voor de cao-onderhandelingen.

‘We willen ervoor zorgen dat de werkgever en de collega’s meer tijd hebben om vervanging te zoeken.’

‘Om talent te behouden, zien we dat organisaties nieuwe strategieën toepassen’, stelt Snijders. Een langere opzegtermijn is daarbij maar een van de voorbeelden. Volgens Snijders zet dit wel een vicieuze cirkel in gang. ‘Als medewerkers langer blijven, is het lastiger om op korte termijn nieuwe mensen aan te trekken als die ook vastzitten aan een langere opzegtermijn.’

Steeds honkvaster

Vorige maand meldde het CBS, in navolging van de AWVN, dat momenteel steeds minder werknemers overstappen naar een andere werkgever. In het tweede kwartaal begon bijvoorbeeld maar 3,8% van alle werknemers bij een andere werkgever. In 2022 was dat in hetzelfde kwartaal nog 4,7%. In de maanden april tot en met juni kregen 305.000 werknemers een baan bij een nieuwe werkgever, tegen 358.000 mensen 3 jaar eerder. Toen was de krapte op de arbeidsmarkt het grootst, ziet het CBS. Sindsdien nam ook het aantal werknemers dat van baan wisselde af.

Van de baanwisselaars dit jaar had 62% een flexibele arbeidsrelatie.

Met name werknemers die nog maar kort in dienst waren en mensen met een commercieel, bedrijfseconomisch of logistiek beroep zijn minder vaak van baan gewisseld. De meeste werknemers die overstappen naar een andere werkgever, doen dit vanuit een flexibele arbeidsrelatie. Zo had in het tweede kwartaal van dit jaar 62% van de baanwisselaars een flexibele arbeidsrelatie. De resterende 38% had voor de overstap een vaste baan. Dat heeft volgens AWVN vooral te maken met economische onzekerheid, maar langere opzegtermijnen kunnen volgens het Indeed-onderzoek dus ook een rol spelen.

Lees ook

Waarom jouw campagnes geen goede sollicitanten opleveren (de 5 meest gemaakte fouten)

Stel je voor: je hebt een zeilboot gekocht. Het plan? Van Nederland naar Engeland varen. Klinkt romantisch, wind in de zeilen, horizon in zicht, en na een paar uur een pint drinken in een Engelse pub. Maar er is een verschil tussen denken dat je wel aankomt en er ook echt aankomen. Want zonder routekaart, voorbereiding of kennis van de wind en de stromingen is de kans groot dat je halverwege je boottocht verdwaalt of in de problemen komt.

Zonder routekaart is de kans groot dat je halverwege verdwaalt.

Zo gaat het vaak ook met social media campagnes in recruitment. Bedrijven zetten vol enthousiasme een schitterende campagne online, maar stranden halverwege. Sollicitaties blijven uit, het budget verdampt, en iedereen vraagt zich af: ‘Waarom levert dit niets op?’ De waarheid: social campagnes kunnen véél goede kandidaten opleveren, maar alleen als je het goed voorbereid en tijdig bijstuurt.

Dit zijn de 5 meest gemaakte fouten die wij zien in de recruitmentmarkt:

#1. Vertrekken zonder routekaart

Oftewel: content zonder strategie

Je stapt in de boot, trekt het zeil omhoog en hoopt dat de wind je vanzelf naar Engeland blaast. Klinkt stoer, maar de kans dat je ergens in de Noordzee blijft ronddobberen is groot.

Een goede kapitein verdiept zich eerst in de route.

Veel bedrijven doen hetzelfde met hun campagnes: ze schieten wat foto’s van een werkdag, monteren een korte video en zetten die online. Klaar. Maar zonder te onderzoeken wat de doelgroep écht belangrijk vindt, mist de content richting. Een goede kapitein verdiept zich eerst in de route. Welke stromingen zijn er? Waar liggen de klippen? In recruitment betekent dat: onderzoeken wat jouw doelgroep drijft en hoe dat aansluit op jouw werkgeversverhaal. Pas dan trek je de juiste koers.

#2. De automatische piloot

Oftewel: vertrouwen op software en tooling

Je zou kunnen denken: ‘Ik zet gewoon de GPS aan, komt het vanzelf goed.’ Of in campagnes: “We gebruiken recruitment marketing software of zetten snel een campagne live via een tool of ATS, dan gaat het vanzelf.’ Maar de zee laat zich niet automatisch bevaren. En een social campagne ook niet. Tooling en software kan je helpen, maar als niemand meer naar de koers kijkt en er niet wordt bijgestuurd, drijf je alsnog af. Een campagne op de automatische piloot klinkt efficiënt, maar zonder expertise blijft het oppervlakkig. Het schip vaart wel, maar of je Engeland bereikt? Dat is maar de vraag.

#3. Niet bijsturen in de storm

Oftewel: nul optimalisatie

Halverwege je reis steekt er een storm op. Wat doe je? Juist: bijsturen. Je zeilen verleggen, je koers aanpassen, soms zelfs een tussenstop maken. Bij campagnes gebeurt dit vaak niet. Ze worden voor een aantal maanden live gezet en niemand kijkt er meer naar om. Terwijl de data ondertussen laat zien welke beelden werken, welke hooks aanslaan en welke teksten de doelgroep wél raken. Wie niet bijstuurt, loopt het risico op de klippen te varen. Wie wel wekelijks de resultaten bekijkt en optimaliseert, vergroot de kans dat hij Engeland daadwerkelijk bereikt.

#4. Aankomen in de verkeerde haven

Oftewel: slechte candidate journey

Stel: je hebt de overtocht gehaald. Maar in plaats van een gezellige haven in Dover, kom je uit op een verlaten industrieterrein zonder voorzieningen. Dan heb je wel gevaren, maar niet je doel bereikt. Zo voelt het ook voor kandidaten die via jouw campagne doorklikken naar een vacaturepagina vol lange teksten, kleine lettertjes en weinig visuele elementen. Ze haken af. Het resultaat? Een conversie van 1%. Oftewel: van elke 100 bezoekers solliciteert er maar 1, en die past vaak ook nog eens niet bij de functie.

#5. Alleen een dure ligplaats aanbieden

Oftewel: geen alternatief voor de sollicitatieknop

En dan de laatste fout: je verwacht dat iedere bezoeker meteen zijn boot aanlegt in jouw haven en solliciteert. Maar zo werkt het niet. Zeker niet voor latent werkzoekenden, die nog niet klaar zijn om direct te solliciteren. Door alleen een standaard sollicitatieknop op je werkenbij-site te bieden, mis je kansen. Beter is het om meerdere opties te geven waar ze op kunnen landden: een leadformulier via social, een korte quiz of een interactieve businesscase. Zo kunnen kandidaten instappen op een manier die bij hen past. Misschien willen ze best hun mailadres of 06-nummer achterlaten, maar zijn ze nog niet klaar om te solliciteren.

Een succesvolle boottocht vraagt om voorbereiding, koers houden én voortdurend bijsturen.

Een succesvolle boottocht vraagt om voorbereiding, koers houden én voortdurend bijsturen. Dat geldt ook voor social media campagnes in recruitment. Alleen door onderzoek, slimme distributie, constante optimalisatie, een soepele candidate journey en meerdere instapmogelijkheden vergroot je de kans op succes.

Over de auteur

Leroy Meurs is eigenaar van en recruitment marketing strateeg bij RSC (Recruitment Solutions Company).

Neuro-inclusief werven en selecteren? Zó pak je dat aan

Bij Defensie begon het met een Kenniscentrum Autisme, later opgeschaald naar het Kenniscentrum Neurodiversiteit. Met workshops, ‘belevingscircuits’ en zo’n 20 ambassadeurs willen ze hier Defensie nu ‘neurovriendelijker’ maken. Een modegril? Projectleider José van Echtelt bestrijdt het sterk. ‘Denk aan linkshandigen, 50 jaar geleden. Zij moesten met rechts leren schrijven, omdat ze anders afweken van het ‘normale’. Dat is nu bijna ondenkbaar. Zo heeft ook bewustwording van neurodiversiteit en neuro-inclusief werven tijd nodig om te kunnen landen in de maatschappij en in de organisatie.’

‘Linkshandigen met rechts leren schrijven, dat is nu ook bijna ondenkbaar.’

Ook in het bedrijfsleven ontdekken ze de voordelen van neurodiversiteit steeds meer. Zoals bij JPMorgan Chase, waar al sinds 2016 een Office of Disability Inclusion actief is, om neurodiverse kandidaten te matchen aan banen die hun vaardigheden en competenties complementeren. ‘Onze resultaten laten sindsdien een drastische daling van de foutpercentages zien, een verbeterde moraal onder onze neurotypische teamgenoten en een meer accepterende, inclusieve cultuur binnen onze teams’, aldus Bryan Gill, wereldwijd hoofd van het Office of Disability Inclusion van de Amerikaanse financiële dienstverlener.

90% retentie

In het programma Autism at Work rapporteerde de bank dat nieuwe autistische teamleden, mits goed gematcht op taak, 90 tot 140% productievere prestaties leveren dan ervaren niet-autistische collega’s. Teams rapporteerden daarnaast kwaliteits- en doorlooptijdwinst. Dit illustreert direct de businesscase van neuro-inclusieve selectie. Nog meer bewijs nodig? SAP rapporteert ongeveer 90% retentie in haar sinds 2013 wereldwijd uitgerolde neuro-inclusieprogramma, en maakt sindsdien zijn aanpak en hulpmiddelen ook publiek toegankelijk – een signaal dat ook het employer brand ondersteunt.

Autistische teamleden blijken 90 tot wel 140% (!) productiever dan ervaren niet-autistische collega’s.

Een neurodiverse organisatie opbouwen? Recent Brits onderzoek laat zien dat dit het welzijn verbetert van alle medewerkers. Tenminste: 63% van de organisaties die actie hebben ondernomen om een neuro-inclusieve organisatie te creëren, geeft aan dat dit een positief effect heeft gehad op het welzijn van medewerkers. Daarnaast meldt iets meer dan de helft (55%) een positieve impact op de organisatiecultuur, 53% op de kwaliteit van het people management en 45% rapporteert een positieve invloed op het stimuleren van creativiteit en innovatie.

Paraplubegrip

Dat klinkt dus aantrekkelijk. Maar hoe pak je dat aan, zo’n organisatie opbouwen die neuro-inclusief is? En wat betekent dat voor je recruitmentprocessen? Daarvoor eerst een klein stukje theorie. ‘Neurodiversiteit’ is een paraplubegrip voor verschillende manieren waarop breinen werken. Ongeveer 75% van de mensen heeft een brein dat gedefinieerd wordt als ‘de norm’. De maatschappij is ingericht voor dit type brein. Dit brein wordt aangeduid als ‘neurotypisch’. De overige 25% van de mensen heeft een brein dat ‘anders’ werkt. Hun brein wordt daarom ‘neurodivergent’ genoemd. De maatschappij is minder goed ingericht voor deze breinen.

Neurodivergentie zie je niet aan de buitenkant, waardoor we de sterke kanten ervan vaak compleet missen.

Mensen met deze breinen vallen vaak in de groepen met de aanduidingen: autisme, ADHD, dyslexie, dyscalculie, dyspraxie en La Tourette. Neurodivergentie zie je niet aan de buitenkant, waardoor de sterke kanten ervan en de ondersteuningsbehoeften vaak compleet gemist worden. Om deze reden is de arbeidsparticipatie van neurodivergente personen en personen met een hersenaandoening significant lager (rond de 50%), dan die van de hele bevolking. Van de autistische personen heeft slechts 25% tot 30% een baan. Veel gekwalificeerde mensen zijn zo ongewenst werkloos, omdat ‘normale’ recruitmentprocessen slecht bij hen passen.

Credit

Voordelen alom

Toch loont het wel hier sterker op te letten. Organisaties die neurodiversiteit actief omarmen, rapporteren namelijk steevast dezelfde patronen: hogere productiviteit, snellere productontwikkeling en stijgende productkwaliteit, verbeterde retentie en een sterker employer brand. Je kunt dit op verschillende manier kenbaar maken aan je potentiële sollicitanten:

  • Benoem in je wervingsadvertenties dat jouw organisatie open staat voor neurodivergente kandidaten
  • Gebruik diverse voorbeelden in je communicatie (beelden, verhalen) om te laten zien dat neurodivergente mensen deel uitmaken van je teams.
  • Publiceer de maatregelen ter bevordering van neurodiversiteit (aanpassingen, rolmodellen, successen) extern (website, careerspagina) zodat sollicitanten kunnen zien wat de organisatie al doet.
  • Maak in vacatureteksten duidelijk dat sollicitanten redelijke aanpassingen kunnen vragen, vermeld dat je geen diagnose hoeft te hebben om die aanpassingen te krijgen.
  • Bepleit training voor leidinggevenden en HR zodat ze bewust zijn van neurodivergent gedrag, vooroordelen, en communicatieaanpassingen.

En wat kost dat dan allemaal? Goed nieuws! Geld besteed aan neurodiversiteit blijkt een investering met zeer hoog rendement. Belemmeringen wegnemen blijkt meestal goedkoop: de Job Accommodation Network (JAN) vindt dat ongeveer de helft van de aanpassingen niets kost en dat de overige aanpassingen doorgaans lage eenmalige bedragen vergen.

Zo word je neuro-inclusief

Hoe doe je dat dan: je recruitmentproces neuro-inclusief maken? Hieronder volgt een 10-stappen plan.

Stap 1 – Formuleer visie, scope en KPI’s

Formuleer de doelen. Scan de huidige situatie: bepaal wat al goed gaat en waar je extra energie in moet steken. Neem in het (reeds binnen de organisatie bestaande) HR-dashboard bijbehorende KPI’s op, om de voortgang van de doelen te meten. Leg vast: doel (bijv. x% te werven neuro-inclusieve collega’s), scope (voor welke functiefamilies), KPI’s (time-to-hire, offer-accept-ratio, retentie 12/24 maanden, candidate Net Promotor Score (meet de ervaringen van kandidaten die zijn aangenomen, afgewezen en zich hebben teruggetrokken). Betrek ondernemingsraad en employee resource-groepen (ERG’s) en juridische zaken.

Stap 2 Employer brand & werkenbij-site ‘evidence-based’

Maak je belofte concreet: benoem aanpassingen die je biedt (noise-cancelling, rustige ruimte, alternatieve assessments), publiceer begeleiding/coach-opties en een duidelijk aanpassingen-aanvraagpad voor kandidaten. Onderbouw met voorbeelden/casestudies.

Stap 3 – Vacatureteksten en selectiecriteria

Veel vacatureteksten staan bol van kretologie, missies en visies en sociale vaardigheden. Het lijkt er soms op dat teamleden primair op zoek zijn naar een gezellige collega, dan naar iemand die het werk inhoudelijk goed uit kan voeren. Denk goed na over de woorden die je in je vacaturetekst gebruikt. Uit onderzoek blijkt dat het taalgebruik in je vacatureteksten van invloed is op wie er gaat solliciteren. In de eerste 6 seconden beslist een kandidaat of hij de vacaturetekst verder gaat lezen of doorscrolt naar de volgende. Daarom zijn de vacaturetitel en de inleidende tekst erg belangrijk. Andere tips:

  • Schrijf korte zinnen en gebruik niet meer dan 800 woorden voor de hele vacaturetekst.
  • Spreek de kandidaat aan met ‘je’.
  • Gebruik geen directieve taal; zoals ‘moeten’, ‘de ideale kandidaat’; wek niet de indruk dat er al een idee is van hoe de ideale kandidaat eruitziet, maar laat zien dat je openstaat voor iedereen.
  • Vermijd stopwoorden, lange zinnen, hippe taal, overdrijvingen, te veel bullets, zelfgenoegzame taal, langdradig proza.
  • Gebruik genderinclusieve taal.
  • Benadruk inclusiviteit door te vragen of de kandidaat voorzieningen nodig heeft tijdens de sollicitatieprocedure.
  • Benoem secundaire arbeidsvoorwaarden.
  • Denk na of je expliciet ‘Sociale vaardigheden’ benoemt. Is dit echt nodig in deze functie?

Stap 4 – Toegankelijke sollicitatie & sourcing

Lange sollicitatieformulieren zijn juist voor neurodivergente kandidaten  vaak het verschil tussen afhaken en dóórstromen. Bewaak Web Content Accessibility Guidelines (WCAG)-toegankelijkheid, en source via partners (zoals sociaal-ondernemende IT-dienstverleners of intermediairs). Overweeg guaranteed interview schemes voor kandidaten die aan minimumcriteria voldoen. Dit is een garantie voor de uitnodiging voor een sollicitatiegesprek voor neurodivergente kandidaten die aan de minimum- of essentiële selectiecriteria voldoen. Zo kun je een eventuele negatieve bias op basis van neurodivergentie voorkomen.

Stap 5 – Assessmentdesign met ‘skills first

Vervang generieke tests of sollicitatiegesprekken door werkproeven, take-home opdrachten of job trials. Geef duidelijke instructies, tijdcontroles en stilte-opties. Voor groepsopdrachten: kies formats die communicatie zichtbaar maken zonder sociale overprikkeling; Microsoft gebruikte bijvoorbeeld een Minecraft-opdracht als alternatief format.

Voor een functie bij een overheidsorganisatie was mijn team ooit op zoek naar iemand die voornamelijk heel handig is met Excel en daar ook plezier in had. Na een korte kennismaking van 30 minuten, kreeg de kandidaat in een rustig kamertje een Excel-casus voorgelegd. Wij kregen hierdoor direct inzicht op de aanwezigheid van de benodigde vaardigheden en aan degenen die niet voldeden konden wij heel concreet uitleggen waarom zij afvielen.

Stap 6 – Interviewproces met voorspelbaarheid

Als sollicitant kost mij de voorbereiding op een sollicitatie vele uren. Inlezen in de organisatie, de meest recente gepubliceerde stukken doornemen en dan een hele lijst vragen bedenken die zij mogelijk kunnen en stellen en mijn antwoord daarop. De meest lastig te beantwoorden vraag vind ik daarbij ‘Vertel eens wat over jezelf.’ Sommige personen doen het heel goed in zo’n (niet) gestructureerd interview, anderen komen zo niet goed tot hun recht, terwijl zij wél gekwalificeerd zijn voor de functie. Door vragen te stellen die niet relevant zijn voor de uitvoering van de functie, zijn sociaal minder wendbare personen onterecht in het nadeel.

Voorbeeldrichtlijnen noemen 24 tot 48 uur vragenvooruitzicht en een rustige wachtruimte.

Hanteer daarom gestructureerde interviews om deze drempel aan de voorkant te slechten. Geef de vragen vooraf, deel agenda en namen van interviewers, bied extra verwerkingstijd en sta schriftelijke antwoorden toe. Voorbeeldrichtlijnen noemen 24 tot 48 uur vragenvooruitzicht en een rustige wachtruimte.

Stap 7 – Besluitvorming en bias-reductie

Mensen zijn (over het algemeen) sociale wezens. Ook op het werk hebben we het graag gezellig. Fijn als die ‘klik’ er ook is tijdens het sollicitatiegesprek. Begrijpelijk, maar die klik levert vaak niet de beste kandidaat voor de functie op. Hou het doel voor ogen: je bent niet op zoek naar aanvulling van je vriendenkring, je zoekt een collega die de functie het beste kan uitvoeren. Door deze bias wordt de sociaal minder wendbare sollicitant, ook als hij wel de beste papieren heeft, minder snel geselecteerd. Beoordeel daarom op vooraf gedefinieerde criteria; toets culture fit kritisch; documenteer aanpassingen en weeg deze niet negatief mee.

Stap 8 – Aanbod & onboarding

Oké, je hebt iemand aangenomen. En dan? Ik heb vaak gezien dat medewerkers vanaf dag 1 in het diepe werden gegooid: taken waren niet duidelijk, laptop stond klaar, maar de benodigde applicaties waren niet geïnstalleerd, geen idee welke collega’s relevant zijn voor de uitvoering van de taak. Neurodivergent of niet; vaak waren deze medewerkers binnen een jaar alweer vertrokken.

Neurodivergent of niet; duidelijkheid en een goede onboarding zijn voor iedere medewerker belangrijk.

Duidelijkheid en een goede onboarding zijn voor iedere medewerker belangrijk. Zorg dus altijd voor een heldere taakafbakening, zorg dat laptops met complete software klaar staan en laat medewerkers kennis maken met hun omgeving. Vervolgens is het belangrijk dat aan iedere (nieuwe)  medewerker gevraagd wordt wat hij nodig heeft om zijn taken goed uit te voeren. Neurodivergente personen hebben vaker extra faciliteiten nodig, zoals afstemming van prikkelbelasting of een jobcoach. EY benadrukt duurzaam leiderschapsgedrag (psychologische veiligheid, voorspelbaarheid) als randvoorwaarde voor retentie en prestatie.

Stap 9 – Leiderschap en continu leren

Train managers en recruiters jaarlijks in neuro-inclusie en redelijke aanpassingen. Voor teammanagers zijn daarbij (het aanleren van) de volgende vaardigheden cruciaal:

  • Stimuleren van open communicatie bij teamleden
  • Opbouwen van vertrouwen en empathie tonen
  • Effectief managen van relatieconflicten door verschillende denk- en communicatiestijlen

Redelijke aanpassingen zijn veranderingen die een werkgever doorvoert om een nadeel dat verband houdt met iemands beperking weg te nemen of te verminderen. Zoals:

  • een andere manier vinden om iets te doen
  • aanpassingen aan de werkplek maken
  • iemands werkafspraken wijzigen
  • apparatuur, diensten of ondersteuning bieden

Stap 10 – Meten, leren, verbeteren

Monitor doorlooptijden per stap, afhaakredenen, request-for-adjustments en uitkomsten (prestatie, retentie, verzuim). Deel lessons learned intern en op je werkenbij-site. Dat versterkt je employer brand.

Voorkom deze valkuilen

Ondanks goede bedoelingen, is de uitkomst van neurodiversiteitsbeleid soms niet altijd als bedoeld. Vaak zijn onderstaande redenen dan de oorzaak:

  • Ongevraagd ‘medicaliseren’

Vraag geen diagnose als voorwaarde voor aanpassing; focus op wat iemand nodig heeft om goed te presteren.

  • One-size-fits-all assessments

Generieke persoonlijkheidstests zijn zelden valide selectie-instrumenten voor neurodivergente talenten; kies dan liever werkproeven met duidelijke criteria.

  • Symbolische branding zonder procesaanpassing

Kandidaten herkennen dit direct via reviews en netwerken. Koppel claims aan concrete praktijk (aanpassingen, formats, resultaten). Practice what you preach!

Over de auteur

Als neurodivergent professional en voormalig teammanager helpt Jeanette Hobo via NeurX organisaties om de kracht van neurodiversiteit te benutten. Ze begeleidt HR en management bij het ontwerpen van (neuro-)inclusieve wervings- en werkprocessen. 

Credit beeld boven

Over de arbeidsmarkt als ‘militaire intel’: hoe afname vacatures de Russische neergang voorspelt

In Amsterdam werd deze week volop gecongresseerd over de waarde van Talent Intelligence voor bedrijven. Hoe kun je betere beslissingen maken als je de onderliggende patronen in de data kent? Waar kun je je het beste vestigen? Welke doelgroepen verdienen het meeste aandacht? Eén onderwerp dat er echter slechts zijdelings aan de orde kwam, was geopolitiek (behalve bijvoorbeeld de oprispingen van Trump rondom de BLS). Maar ‘Talent Intel‘ blijkt ook steeds meer een bron te zijn van militaire intelligence, die beslissingen op het krijgsveld beïnvloedt of intenties van de tegenstander kan blootleggen.

Zelfs in januari 2022 waren Russische militaire bedrijven nog meer aan het werven dan nu.

Zo meldde nieuw onderzoek van de onafhankelijke Novaya Gazeta Europe deze week bijvoorbeeld dat de vraag naar nieuwe medewerkers in de Russische Defensiesector naar het laagste niveau is gedaald sinds het begin van de oorlog met Oekraïne, afgeleid uit het aantal vacatures op hh.ru, een van de grootste vacaturesites in Rusland. Onderzoekers identificeerden daarvoor 1.266 bedrijven die bijdragen aan het militair-industriële complex van het land, en telden daar in totaal 577.000 vacatures in de afgelopen 3 jaar.

Bijna gehalveerd

In augustus 2022 was zo’n 2% van alle vacatures op het platform van bedrijven in de wapenindustrie. Nu is dat bijna gehalveerd. Zelfs in januari 2022, dus nog voordat de oorlog officieel van start ging, waren de bedrijven gericht op de militaire sector nog meer aan het werven dan ze nu doen. Ook de lonen werden onderzocht, en ook die beloven weinig goeds voor de Russen aan het front: in het voorjaar van 2025 was de loongroei in de defensiesector vrijwel tot stilstand gekomen, terwijl de toename van overheidscontracten in het begin van de oorlogstijd juist een ‘loonwedloop’ in de branche had ontketend.

Nieuwe vacatures op de site bieden nu salarissen die zelfs ongeveer 10% lager liggen dan in 2024. ‘Terwijl de lonen in het hele land stijgen, zijn ze in de defensiesector gedaald – voor het eerst sinds het begin van de oorlog’, merken de onderzoekers op. Dat maakt de ondernemingen in het zogeheten defensie-industrieel complex, die bijvoorbeeld drones en raketten bouwen, er natuurlijk niet aantrekkelijker op. ‘De Russische defensiesector heeft zijn verzadigingspunt bereikt’, leidden de analisten dan ook af uit het dalende aantal vacatures.

Indicator en voorspeller

Het is maar één voorbeeld van hoe de staat van de arbeidsmarkt en openbaar beschikbare vacatures steeds meer worden gebruikt als indicatie en voorspeller van hoe het ervoor staat in een land waarover verder maar moeilijk informatie te vinden is. Eerder dit jaar kwam ook al naar buiten dat – op basis van gegevens van dezelfde vacaturesite – Russische bedrijven hun werving met maar liefst 15% hadden teruggeschroefd in vergelijking met vorig jaar. Dit terwijl bedrijven in het militair-industriële complex nog wel steeds zeiden te kampen met personeelstekorten.

Russische bedrijven hebben hun werving in één jaar met maar liefst 15% teruggeschroefd.

Niet veel later bleek ook dat Rusland expliciet (kwetsbare) jonge mannen en vrouwen in Afrika en India aan het werven is om in de oorlogsindustrie te gaan werken of aan het front te vechten. Dit gebeurt dan bijvoorbeeld via fake vacatures op populaire Russische sites als Avito, onthulde het onafhankelijke medium Verstka. ‘Dit gebeurde voorheen niet. Het is overduidelijk pure oplichterij – honderd procent’, aldus de bron die bekend is met de recruitmentpraktijken van het leger.

De waarheid sneuvelt

Uit Russische budgetdata bleek eerder ook al dat in het tweede kwartaal dit jaar slechts 37.900 mensen een aanmeldbonus voor het leger ontvingen, 2,5 keer zo weinig als in dezelfde periode 2024, toen nog 92.800 Russen de bonussen ontvingen, en het laagste aantal nieuwe rekruten in twee jaar. Het is ook veel minder dan de officiële cijfers die regeringsadviseur Dmitri Medvedev bekend maakte.

Dit jaar telde het Russische leger het laagste aantal nieuwe rekruten in 2 jaar.

‘In een oorlog sneuvelt de waarheid altijd als eerste’ is een oude wijsheid, die niettemin bij elke oorlog weer actueel blijkt. Maar ook steeds vaker blijkt: vacaturedata liegen niet. Of in elk geval: niet zo makkelijk als politici. En juist daarom blijken ze steeds vaker zo’n goede bron van intel.

Lees ook

De 10 takeaways van het ‘grote zwembad’ van de Global Talent Strategy & Intelligence Conference

Een ‘groot zwembad’ vol ideeën en inzichten, zo omschreef Claudia Tattanelli (C-Your Culture) aan het eind van de tweede dag de Global Talent Strategy & Intelligence Conference, die toen bijna tot zijn afronding kwam. ‘We moeten nu alleen nog een beetje door al die banen van het zwembad heen leren zwemmen, en alle inzichten bij elkaar brengen.’ En het klopte wat ze zei: nog nooit in de 3-jarige geschiedenis van het tweedaagse evenement was de variëteit aan onderwerpen zó groot, van frontline en contingent workers tot office culture. Het is te veel om allemaal te kunnen verslaan. Maar welke 10 takeaways blijven ons het meeste bij?

#1. Digital Twins gaan het helemaal worden

Al meteen op de eerste dag ging het los bij de paneldiscussie van onder meer Daniel Kjellsson (Future Talent Council). Waren er al organisaties die werkten met zogeheten Digital Twins, virtuele replica’s die continu worden bijgewerkt met realtime data van sensoren uit de fysieke wereld? Geen enkele hand in de grote zaal ging de lucht in. Toch is dit wel zeker een belangrijk toekomstscenario, stelde Peter Töpler (Randstad), ook om te kijken welke scenario’s welk gedrag veroorzaken. ‘Fascinerend, maar ook een beetje creepy‘, reageerde Carlijn Kriek (Gemeente Amsterdam) daar weer op. ‘Ik denk dat werknemers daar stressed out van worden.’

Daniel Kjellsson, Peter Töpler en Carlijn Kriek

Forget the stuff that limits you. En begin dan niet bij high volume, maar bij high value.’

De toon was gezet: met technologie verandert de wereld van werk de komende jaren ingrijpend. Maar hoe gaan we daar als mensen mee om? Volgens Töpler gaat het daarbij om ‘workforce redesign‘, oftewel: niet oude workflows automatiseren, maar nieuwe creëren. Gooing, zoals hij het noemt, naar de rups die in een vlinder verandert. ‘De rups verdwijnt daarbij helemaal. Dat is supermoeilijk, maar het is wel wat nodig is. Forget the stuff that limits you. En begin dan niet bij high volume, maar bij high value.’ Zo, de toon is gezet. Hier gaan we het de komende dagen lekker over hebben: veel A.I. dus, maar met de mens nog altijd centraal!

#2. Recruiter heeft 0,57 AI exposure score

Denk je dat de functie van recruiter makkelijk weg te automatiseren is? Bij Revelio Labs hebben ze er onderzoek naar gedaan, net zoals naar heel veel andere functies, en er komt dan een AI exposure score van 0,57 uit, maar net iets hoger dan bijvoorbeeld de Academic Researcher. Dat valt dus nog mee, aldus Chief Economist Lisa Simon, die bij het bedrijf recent ook een tegenhanger opzette van het Amerikaanse Bureau of Labor Statistics, en daarbij 1 augustus ‘de 6 januari voor de arbeidsmarkt’ noemde.

‘Ik denk dat er een dangerous world is als we geen recruiters meer hebben.’

Volgens haar zijn recruiters nog altijd nodig, misschien wel meer dan ooit. Want er is veel te automatiseren, en dat gebeurt ook volop. Maar tegelijk lijkt het alsof no one gets recruited‘, zegt ze. ‘Ik denk daarom dat er een dangerous world is als we geen recruiters meer hebben.’ Maar dan moeten die recruiters volgens haar wel veranderen, en alle mogelijkheden van A.I. leren adopteren.

#3. Education still matters

Hoe belangrijk is opleiding nog? Met alle nadruk op skills zou je bijna denken dat opleiding van weinig waarde meer is op de huidige arbeidsmarkt. Maar volgens Dr. Philipp Karl Seegers, oprichter van het Duitse Candidate Select, doen we daarmee opleiding tekort. ‘Het is juist de allerbelangrijkste indicator van abilities. Als je met pensioen gaat, komt nog altijd de helft van de skills die je hebt verworven van de opleiding die je hebt gehad, zo blijkt uit studies. Je leert er dingen. En het is een teken van doorzettingsvermogen. Een opleiding is feitelijk het langste assessment dat iemand ooit in zijn leven zal doen.’

‘Een opleiding is het langste assessment dat iemand ooit in zijn leven zal doen.’

Er is alleen één probleem, stelt Seegers: opleidingen op cv’s zijn enorm noisy, ze voorspellen succes maar slecht. En dat geldt tegenwoordig helemaal, als je van over de hele wereld cv’s krijgt aangeleverd. Hoe vergelijk je dan de ene opleiding met de andere? Seegers’ bedrijf heeft daarvoor echter een algoritme ontwikkeld, op basis van rapportcijfers en opleiding. dat onder meer bij de traineeselectie van DHL in de praktijk wordt gebracht, en daadwerkelijk lijkt te correleren met prestaties. Het is nog zeker niet makkelijk en volgroeid, geeft Seegers meteen toe. ‘It’s difficult, but it’s worth it. Het is veel te vroeg om educatie helemaal aan de kant te zetten.’

#4. Wat kost een skill?

Mooi, dat we willen werven en selecteren op basis van skills. Maar wat betekent dat voor je loongebouw? Hoe kun je weten wat een bepaalde skill waard is, hoe kun je daarvoor belonen? Het zijn vragen waarover ze zich volop buigen bij salarisadviseurs als WTW (ooit bekend als WillisTowersWatson). En dan blijken betrouwbare data nog helemaal niet zomaar voorhanden, vertelden Michiel Klompen en Erin Page in hun sessie. Want je kunt A.I. natuurlijk elke vraag stellen die je wilt, maar wil je daarop ook baseren wat je iemand kunt betalen?

Erin Page

Skills based pay is een onderwerp wat steeds meer mensen bezighoudt.’

Enter: Talent Intelligence. ‘We hebben een algoritme gebouwd om verder te kijken dan functietitels alleen, maar op basis van miljoenen vacatures de job description content te kunnen verbinden aan beloning’, legde Klompen uit. ‘Waar werven je concurrenten voor? Loop je daarop voor of achter? Maar ook: wat verdienen mensen met deze skills in Bangalore? En wat in de Bay Area? Skills based pay is een onderwerp wat steeds meer mensen bezighoudt. Als je dat kunt koppelen aan Talent Acquisition, dan kun je het ook liften van een praktisch naar een meer strategisch niveau.’ Opnieuw: de banen in het zwembad oversteken dus…

#5. Van de 8 een 9 maken

Nog een mooi voorbeeld van de banen in het zwembad oversteken was te vinden in de sessie van Pera en opleidingsaanbieder GoodHabitz. Want als je predictive data gebruikt om je recruitmentbeslissing op te baseren, waarom zou je die dan ook niet inzetten als onderlegger van je opleidingsbehoefte? Precies dat proberen ze in deze samenwerking, die ‘van de 8 een 9 wil maken’, zoals Chief HR Officer Iris Cremers het uitdrukt. En, ‘vaak denken organisaties te weten wat succes voorspelt, maar in de praktijk blijkt dat ze daar nauwelijks goed kijk op hebben’, vulde dagvoorzitter en Pera-CEO Rina Joosten haar aan.

‘Vaak denken organisaties te weten wat succes voorspelt, maar hebben ze daar in de praktijk nauwelijks goed kijk op.’

Training is volgens Cremers het meest effectief als het gekoppeld is aan relevante competenties en dingen waar mensen toch al aanleg voor hebben. Door dat via de Pera-assessments wetenschappelijk beter in kaart te brengen, kun je leerpaden ontwikkelen en aanbieden die écht effect hebben, legt ze uit. ‘We moeten intelligence hebben om impact te maken. A.I. kan de patronen vinden, maar ook hyperpersonaliseren, mensen aanbieden wat precies bij ze past. Medewerkers willen graag hun potentieel zien, beyond the role die ze vandaag de dag hebben. Dat is voor managers vaak moeilijk, maar hiermee kun je dat wel in kaart brengen en daar naartoe werken.’

#6. Tussen schaal en precisie

Tussen schaal en hyperpersonalisatie, dat was ook precies het onderwerp dat aan de orde kwam in de plenaire presentatie van Ashley Becker van Amazon, die duidelijk maakte dat ‘the future belongs to the most specific.’ En: ‘waar schaal en precisie samenkomen, dat is waar de magie begint.’

Een beetje zoals Netflix precies je voorkeuren leert kennen, zo zou het volgens haar ook in HR moeten gaan. En A.I. kan dat steeds beter mogelijk maken. ‘Talent is nu fractal, het is een heel netwerk aan skills. Die kun je niet meer in broad skills vatten, het moet preciezer. Dat vragen organisaties ook. Ze willen steeds meer een specifieke mix van talent op het juiste moment op de juiste plaats kunnen inzetten.’

#7. Licht, geluid en geur: ook belangrijk

Over de banen in het zwembad oversteken gesproken: daarvan was ook sprake in de bijdrage van Roger Morawski, Global Head of Workplace Experience bij het Franse Sanofi. Hij maakte mooi de verbinding tussen facility management aan de ene kant, en HR aan de andere, door te laten zien hoe een mooi ingericht en welkom pand meteen invloed kan hebben op de productiviteit van medewerkers. Betere koffieautomaten? Dan komen mensen aantoonbaar meer op kantoor, gaan ze vaker samenwerken, en heb je nauwelijks een wfh-beleid nodig. En meer zonlicht binnen? Ook dat helpt de creativiteit en productiviteit tientallen percentages omhoog.

‘Het gaat om gevoelens, niet om tafels en stoelen’, zegt Morawski. Geur, licht, kleur, geluid, aan alles is gedacht. En ook dit gaat echt allemaal om data, zegt hij. ‘We meten hoe werknemers zich voelen als ze naar kantoor komen. Dat is niet makkelijk, maar gelukkig zien we wel dat de meesten zich nu echt beter voelen dan voorheen.’ En dat heeft ook meteen invloed op de employer branding, legt hij uit. ‘Onze workplace is nu echt 1 van onze differentiators. Na deze campagne kregen we ineens 2.500 sollicitaties. Zo kunnen we, door dit soort data te leveren, ook echt laten zien wat het effect van zo’n ingreep is.’

#8. ‘Het draait om de experience

Dat idee sloot dan weer mooi aan bij het betoog dat dr. Dieter Veldsman de volgende ochtend hield, waarin hij organisaties duidelijk maakte dat het werknemers steeds meer te doen is om de experience die ze op hun werk kunnen beleven. ‘De meeste van onze huidige talentstrategieën zijn ontworpen voor een wereld die niet langer bestaat’, zei hij, iedereen meteen wakker schuddend. ‘De manier waarop we denken over talent moet drastisch veranderen. Het zijn human beings, en die maken keuzes. Dat voorspellen onze modellen gemiddeld nog steeds slecht. En zo zien we ook nog steeds weinig alignment met weten wat leidt tot duurzame prestaties.’

‘Kijk naar de consumentenmarkt, zulke keuzes willen mensen ook op de werkvloer.’

De demografie, de economische onzekerheid, immigratie: het dwingt ons allemaal anders te gaan denken. De tijd van talent in overvloed is echt voorbij, aldus Veldsman. Maar tegelijk is er een groot probleem met early careers: daarvoor is bijna geen plek meer te vinden. ‘Daar moeten we als organisaties, maar ook als samenleving echt een antwoord op zien te vinden.’ Net als de afnemende mental wellbeing van medewerkers, en het afnemende vertrouwen in bedrijven, zegt hij. Wat ook bij hem alleen is op te lossen door meer persoonlijke aandacht voor de mens achter de medewerker. Via persona’s bijvoorbeeld. En A.I. kan daarin volgens hem juist wel eens eerder de oplossing in plaats van het gevaar zijn. ‘Kijk naar de consumentenmarkt, die standaard in keuzes willen medewerkers ook op de werkvloer.’

#9. Over Nepalezen in Roemenië

Hebben jullie de afgelopen dagen al een sessie gevolgd over frontline workers, vraagt Bo-Vialle Derksen aan het begin van haar goed gevulde subsessie. Geen enkele hand gaat omhoog. ‘Dat bevestigt dan precies mijn punt’, aldus de oprichter van adviesbureau SyngularEdge. Want wereldwijd mag dan zo’n 80% van de werknemers géén bureauwerk doen, op conferenties als deze gaat het zelden over hen. En dat zou volgens haar juist wel moeten. Daarom is ze ook trots hier te mogen staan met Zeynep Peker, Global People Senior Director bij logistieke reus HAVI, bekend van onder meer de bevoorrading van McDonald’s, Subway en Shell.

Zeynep Peker

Peker vertelt onder meer over de moeite die het kostte in Roemenië om goede mensen te vinden, totdat het bedrijf ineens ontdekte dat er een grote groep mensen uit Nepal daar woonde. Door specifiek op hen te targetten, kregen ze snel een groep binnen met hoge loyaliteit en veel referrals, laag verloop en hogere scores in tevredenheid. ‘Om meer vrouwen aan te trekken, hebben we ook de shifttijden aangepast.’ En zo blijken er meer verrassende vondsten. ‘Bij l’Oréal hebben we ooit meer mannen aangenomen om makeup te verkopen. Dat blijkt te werken: vrouwen blijken liever makeup van mannen dan van vrouwen te kopen.’

Bo-Vialle Derksen

‘Soms kijken we naar cijfers, maar verliezen we zicht op wat er achter de cijfers zit.’

Waarmee voor Bo-Vialle Derksen maar duidelijk is: wil je frontline workers werven, dan moet je uit je ivoren toren komen. ‘Soms kijken we naar cijfers, maar verliezen we zicht op wat er achter de cijfers zit.’ Zoals toen in de zorg medewerkers eens klaagden over dat ze zo moe waren, en HR besloot een resting pod te installeren, die vervolgens niemand gebruikte. ‘Leuk bedacht, maar daar hadden die medewerkers natuurlijk helemaal geen tijd voor.’ Waarop Peker aanvult: ‘Really work with them, dat is de boodschap. Probeer ze te begrijpen in alles wat ze doen. Dat is altijd de moeite waard.’

#10. Behoefte aan warme A.I. 

Met die woorden kregen we min of meer een soepele overgang naar Joost Heins, Global Head of Talent Intelligence bij Randstad en de volgende spreker op het hoofdpodium. Hij begon zijn bijdrage met een waarschuwing: ‘68% van de kandidaten gebruikt nu A.I. voor zijn cv’s en motivatiebrieven. Waarop mijn vrouw zei: wat doet die andere 32% dan? Dat is niet meteen een probleem, maar wel als 83% gaat overdrijven met A.I. Maar zo is het wel. En er is ook een reden om dat te doen: het zorgt ervoor dat je eerder wordt uitgenodigd en aangenomen. Ik moest vroeger mijn moeder nog vragen om mijn brief na te lezen. Dat hoeft nu niet meer. Dat zorgt ervoor dat er nauwelijks meer een drempel is om te solliciteren.’

Het maakt ook de selectie moeilijker, zo niet onmogelijk, stelt Heins. En skills valideren was altijd al moeilijk, maar nu helemáál, zegt hij. En dus wordt het volgens hem echt tijd om anders naar selectie te kijken. Mét A.I., maar anders dan we gewend zijn. Met warme, in plaats van koude A.I. Wat dat volgens hem is? Hij illustreert het met een voorbeeld van een ober. Je kunt de ober volledig vervangen door A.I., maar daar wordt de ervaring van de klant niet beter van. Je kunt ook de ober ondersteunen, met bijvoorbeeld kennis van of jij vis lust of niet. ‘Dat levert een veel betere human experience op. Zo moeten we ook gaan denken over recruitment.’

‘68% van de kandidaten gebruikt nu A.I. voor zijn cv’s en brieven. Waarop mijn vrouw zei: wat doet die andere 32% dan?’

Je kunt A.I. gebruiken voor hyperpersonalisation, voegde hij toe, en voor reskilling en upskilling op maat. ‘Dat is waar we naartoe gaan. Als A.I. in the middle zit, kun je modellen creëren die scherper zijn dan mensen.’ Warme A.I. dus, met andere woorden. ‘Wij werken nu al wel in die richting, maar we zijn er nog niet’, gaf Heins zelf ook wel toe. Want uitdagingen liggen er nog genoeg. Zoals: hoe weet je wanneer je genoeg goede kandidaten binnen hebt, en je beter een vacature kunt sluiten? En ‘hoe kunnen we talent helpen om zichzelf beter te begrijpen en onder woorden te brengen in wat voor omgeving ze passen? Dat is belangrijk, maar heel lastig.’

‘Elke dag een schooldag’

Zo kwamen we langzaam aan de afronding van een bomvolle twee dagen (en zelfs drie voor wie maandagavond al op de rondvaartboot mee was). Waarin duidelijk wordt dat er op het gebied van Talent Intelligence nog een wereld te winnen is, maar dat er tegelijkertijd ook bijzonder veel voortgang wordt geboekt. ‘De meeste verhalen die we nu gedeeld hebben, hadden we een jaar geleden echt nog niet kunnen zien’, concludeerde organisator Geert-Jan Waasdorp in het afrondende panelgesprek niet voor niets. ‘De markt verandert razendsnel. Hoe meer van deze insights we naar actie kunnen brengen, hoe mooier de wereld kan worden.’

‘Heel veel dingen die we in deze community doen worden voor het eerst gedaan.’

‘Heel veel dingen die we in deze community doen worden voor het eerst gedaan’, vulde mede-organisator Toby Culshaw hem aan. ‘Het is volop experimenteren, elke dag is een schooldag. Dat is ook het leuke ervan.’ Peter Töpler haalt het verhaal aan dat hij eerder hoorde over een man van 68 jaar die werd aangenomen, en 4 jaar later nog steeds met plezier aan het werk is. Het was iemand die normaal nooit zou worden aangenomen, maar door anders naar werk te kijken ineens wel een kans kreeg – en zo kon uitgroeien tot een prachtige spreekwoordelijke vlinder. Een mooi einde voor drie heel mooie dagen in het zwembad van Talent Intelligence.

Lees ook

Nieuw onderzoek: tevredenheid kandidaten over recruitmentbureaus daalt op vrijwel alle punten

Opnieuw slecht nieuws voor recruitmentbureaus, in recent onderzoek van softwareleverancier Bullhorn. Terwijl de meeste bureaus al een paar jaar achter elkaar te maken hebben met teruglopende omzetten, blijken nu niet alleen werkgevers, maar ook kandidaten steeds ontevredener over hun services. Ook al werken recruiters misschien harder dan ooit, zo stellen de onderzoekers: de talent experience wordt steeds slechter. Kandidaten klagen bijvoorbeeld dat de procedure te onduidelijk is (43%), dat recruiters de wensen en doelen van kandidaten niet begrijpen (42%) en dat het te lang duurt om geplaatst te worden (41%).

Ook al werken recruiters misschien harder dan ooit, de talent experience wordt steeds slechter.

Bullhorn vroeg ruim 200 kandidaten in de Benelux die afgelopen jaar met een recruitmentbureau hebben gewerkt naar hun ervaringen. Daaruit blijkt dat 22% van de kandidaten zegt ‘meestal’ een bureau te gebruiken om een baan te vinden – 25% minder dan vorig jaar, terwijl 40% eerst een generieke vacaturesite als LinkedIn of Indeed gebruikt, en 16% branchespecifieke vacaturebanken. De recruitmentsector heeft wat dat betreft te maken met een serieus ‘pipeline-probleem’, aldus de onderzoekers van het Global Recruitment Insights and Data (GRID) 2025 Talent Trends Report, waarvoor wereldwijd zo’n 2.800 mensen zijn ondervraagd.

A.I. to the rescue

Maar Bullhorn zou geen softwareleverancier zijn als het niet tegelijk de oplossing voor het probleem schetst. En die ligt volgens het bedrijf – weinig verwonderlijk – in… A.I. Als recruitmentbedrijven nu maar eens meer A.I. zouden gaan gebruiken, dan kan het allemaal nog best goed komen, stellen ze. Zo blijkt uit het onderzoek dat bijna de helft van de kandidaten al eens met A.I. in aanraking kwam tijdens hun sollicitatieproces. Van hen beoordeelde 70% die ervaring als positief. En maar liefst 77% van wie ervaring had met een A.I. voice-agent, gaf aan dat die agents net zo goed, of zelfs beter functioneren dan menselijk interviewers.

Maar liefst 77% vindt een A.I. voice-agent een goede, of zelfs betere interviewer dan een mens.

‘Kandidaten zien A.I. als oplossing voor de problemen in het huidige recruitment’, concludeert Bullhorn dan ook. Het zou recruitment toegankelijker en transparanter kunnen maken, maar bovenal sneller, denken ze. ‘A.I. heeft het recruitmentproces bovendien al verbeterd’, stellen de onderzoekers, bijvoorbeeld afleidend uit het feit dat kandidaten hierdoor al vaker dan ooit een reactie op hun sollicitatie krijgen. Bureaus die op een positieve manier werken met A.I. in hun proces zouden daarnaast ook 20% meer kans op loyaliteit van hun kandidaten hebben.

‘Samenwerking met A.I. is toekomst’

‘De toekomst van recruitment is een krachtige samenwerking tussen menselijke expertise en de efficiëntie van A.I.’ is de conclusie en voorspelling van Lia Taniguchi, Senior Research Manager bij Bullhorn (foto). ‘Onze data laten duidelijk zien dat A.I. cruciaal is om vertrouwen en loyaliteit met kandidaten op te bouwen. Tegelijkertijd geeft het recruiters de ruimte om zich te focussen op wat er echt toe doet: betekenisvolle gesprekken voeren en werkzoekenden ondersteunen in een kwetsbare fase.’

Lees ook

Meer weten?

Download hier het hele onderzoek. 

GRID

CompetentNL officieel gelanceerd

Een arbeidsmarkt waarin talent en vaardigheden centraal staan in plaats van diploma’s, functietitels en jaren werkervaring: dat is het grote doel van CompetentNL. En vandaag vond daarvoor op het Koning Willem I College in Den Bosch de conferentie Nederland Competent! plaats, waarop onder meer de officiële lancering mee te maken was van niet alleen de basisversie van de gezamenlijke, uniforme skillstaal waaraan de afgelopen jaren is gewerkt, maar ook een gezamenlijke landelijke Skillsagenda, een co-productie van UWV, VNO-NCW en MKB-Nederland.

‘Hiermee kunnen werkgevers, werknemers, werkzoekenden en opleiders elkaar beter vinden.’

‘Skills zijn de concrete kennis en vaardigheden die iemand in huis heeft, ongeacht waar die zijn opgedaan. Door hiermee te werken kunnen werkgevers, werknemers, werkzoekenden en opleiders elkaar beter vinden en inspelen op de veranderingen in de arbeidsmarkt’, aldus Judith Duveen, algemeen directeur UWV Werkbedrijf, en betrokken bij het project: ‘Laten we benutten wat mensen al kunnen en verder kijken dan alleen de opleiding die iemand heeft gedaan. Met CompetentNL en de Skillsagenda zetten we een belangrijke stap naar een arbeidsmarkt waarin talent centraal staat, niet alleen het diploma.’

API-key

Bij de lanceringen nam staatssecretaris Jurgen Nobel (links) symbolisch een API-key in ontvangst van UWV-programmamanager Michel Peters, betrokken bij onder meer Vaardig met Vaardigheden en CompetentNL (UWV, rechts op de foto boven). CompetentNL is vanaf nu namelijk te bekijken en te raadplegen via de Viewer op de site, en bouwers van tools hebben bovendien toegang tot de onderliggende skillsdata via een API en een zogeheten SPARQL-endpoint. Het gaat om een eerste publieksversie, uiterlijk op 1 januari 2026 moet de lancering van de verbeterde publieksversie van CompetentNL volgen.

‘Een skillsgerichte aanpak maakt zichtbaar welke talenten iemand al bezit en waar nog scholing nodig is, zodat mensen makkelijker kunnen overstappen. Bijvoorbeeld naar sectoren waar grote behoefte aan personeel is’, aldus Duveen. Voor werkzoekenden en werkenden moet dit volgens haar meer kansen betekenen: hun skills worden inzichtelijk, ook voor functies of sectoren waarin ze nog geen ervaring hebben. En werkgevers kunnen door hun vacatures te ontleden naar de benodigde skills sneller geschikte kandidaten vinden. Ook buiten de eigen branche. Dat helpt om personeelstekorten aan te pakken.

Leven Lang Ontwikkelen

Duveen: ‘De veranderende arbeidsmarkt vraagt om mensen die instromen in sectoren met personeelstekorten. Als een werkgever kijkt naar vaardigheden en wat iemand kan, waar iemand goed in is en welke kennis iemand al heeft, is de (over)stap naar een ander beroep of een andere sector toegankelijker. Een skillsgerichte aanpak maakt de arbeidsmarkt wendbaar en geeft kans aan meer mensen om mee te doen. Bovendien stimuleert het een Leven Lang Ontwikkelen: mensen blijven zich ontwikkelen en werkgevers krijgen toegang tot meer talent.’

‘Een skillsgerichte aanpak maakt de arbeidsmarkt wendbaar.’

Hoe CompetentNL verder in de praktijk gebruikt gaat worden is nu aan de ontwikkelaars van toepassingen voor eindgebruikers. De initiatiefnemers (de ministeries van SZW en OCW, UWV, SBB, TNO en CBS, met steun van het Nationaal Groeifonds) denken bijvoorbeeld aan toepassingen als skillsmatchingtools, digitale leerportfolio’s, curriculumontwikkeling en arbeidsmarktanalyses. Eindgebruikers kunnen onder meer werkgevers zijn, maar ook gemeenten, onderwijsaanbieders, studenten, werkenden en werkzoekenden.

Lees ook

Veel nieuwe recruitmentsites en ATS’en dit jaar; maar minder aandacht voor diversiteit

Hij merkte het zelf aan de slordigheden die hij aantrof op veel sites, of de veranderingen waarbij over kleine dingen nauwelijks lijkt nagedacht. Ook trof hij veel meer dode links aan op de ongeveer 550 corporate recruitmentsites die hij afgelopen jaar weer bekeek, voor het negentiende jaar in successie. En dan waren er ook nog eens 10% méér sites die bij 0 vacatures in het zoekscherm géén alert service of alternatieven aan de zoekers aanboden. Al met al best wat indicatoren dat afgelopen jaar veel sites vernieuwd zijn, aldus Bas van de Haterd, al bijna 20 jaar organisator van het jaarlijkse Digitaal-Werven-onderzoek.

Het aantal sites waar je je moet registreren om te mogen solliciteren is opnieuw gedaald.

‘Dode links kunnen een teken zijn van het omzetten van een site’, zegt hij. ‘Maar dat hoeft op zich natuurlijk niet. Er zijn echter veel andere indicatoren die op hetzelfde wijzen. Ook lijkt het erop alsof veel partijen een nieuw ATS hebben.’ Goed nieuws is er trouwens ook in het onderzoek, meldt hij. Zo is het aantal sites waar je als kandidaat je moet registreren om te mogen solliciteren opnieuw gedaald, van 13% vorig jaar naar 7,5% nu. En het aantal vacature alerts dat geheel niet instelbaar is voor de bezoeker is ook behoorlijk gedaald, van 25% naar 10%.

Nieuwe opmaak

Samen met de vernieuwing van de site hebben ook veel organisaties de opmaak van hun vacatures onder de loep genomen, zo merkt Van de Haterd op. ‘Voor het eerst is bijvoorbeeld het aantal vacatures die tekst én beeld bevatten – en niet alleen tekst – in de meerderheid met 51%. Dit was vorig jaar nog 35%. De vacature-inhoud is verder niet significant veranderd, al zie je wel overal een kleine afname van de informatie die je zou verwachten in een vacature, op de standplaats na. Vakantiedagen bijvoorbeeld van 56 naar 49%, salaris van 64 naar 61%, en uren van 83 naar 77%.’

Over het algemeen ziet Van de Haterd echter wel ‘meer informatie en meer mogelijkheden tot personaliseren’ op de onderzochte sites. Opvallend is wel dat het onderwerp A.I. nog niet echt is doorgedrongen tot de informatie op vacaturesites. Hoewel veel besproken in de wereld van recruitment, heeft bijvoorbeeld slechts 1,5% van de sites een A.I.-statement. Van de Haterd: ‘Ook kwamen we 1 organisatie tegen die expliciet vroeg om toestemming of ze A.I. mochten gebruiken bij het beoordelen van je sollicitatie, waarbij ze aangaven dat het niet-geven van deze toestemming geen effect op je kansen zou hebben.’

Minder diversiteit

Over het algemeen méér informatie dus, constateert de onderzoeker. Maar dat geldt expliciet niet voor een gevoelig onderwerp: diversiteit en inclusie. Het aantal sites dat een sectie over D&I heeft is gedaald van maar liefst 61% naar nu een minderheid: 48%. ‘Blijkbaar is in de vernieuwing van veel sites dit over het hoofd gezien’, aldus Van de Haterd, die juist dit jaar voor het eerst een award gaat uitreiken voor de ‘meest inclusieve corporate recruitmentsite van Nederland’.

 

En zou je denken dat dit misschien een gevolg is van het Amerikaanse regeringsbeleid, dat Diversity, equity, en inclusion vrijwel volledig in de ban heeft gedaan? ‘Dat was eerlijk gezegd ook mijn gedachte’, aldus Van de Haterd. ‘Maar als we kijken naar de taal van de site is niks minder waar. Maar liefst 71% van de Engelstalige websites heeft een D&I-sectie, tegen 52% van de tweetalige websites en slechts 37% van de Nederlandstalige websites.’ Daarbij gaat het overigens over meerdere onderwerpen, merkt hij op, van gender en etniciteit tot leeftijd en arbeidshandicap.

Visueel wel diverser 

Bijzonder is dat organisaties in tekst weliswaar mínder lijken te zeggen over hun diversiteitsstandpunten, maar dat visueel de diversiteit wel toeneemt. Vorig jaar had nog 27% van de websites géén persoon met een migratieachtergrond op de foto, dit jaar was dat nog maar bij 10% van de sites het geval. Ook zie je dat steeds meer sites in meerdere talen hun informatie aanbieden, in plaats van alleen in het Nederlands of Engels. Wel opvallend: inmiddels heeft 5% van de organisaties die in Nederland personeel zoeken, géén informatie of vacatures in het Nederlands op de site (maar wel in meerdere andere talen).

 

Overigens is meer dan de helft van de ongeveer 550 onderzochte sites (52%) nog steeds volledig en alleen in het Nederlands gesteld, besluit Van de Haterd. ‘Wel zie je bij 17% van de sites dat de talen door elkaar heen lopen, zoals tussenkopjes in vacatures allemaal in het Engels, terwijl de vacature in het Nederlands is. Of bijvoorbeeld ineens een Engelstalig privacystatement.’ Met andere woorden: als het gaat om diversiteit, is een behoorlijk divers beeld te zien, zegt hij. ‘In tekst neemt het af, in beeld neemt het toe, net als in de toegankelijkheid als het gaat om meertaligheid.’

Meer weten?

Benieuwd wie er dit jaar de Digitaal-Werven-Award voor de beste recruitmentsite wint? Of de eerste Award voor de meest inclusieve recruitmentsite? Kom dan 7 oktober naar Digitaal-Werven in het Flint Theater in Amersfoort. Foto boven: Bas van de Haterd op het podium, tijdens het event van 2024.

In2Dialog en theMatchbox sluiten samenwerking: ‘Betere matching is onze droom’

De ene zoekt al lang met behulp van A.I. in recruitmentdatabases naar geschikte matches op basis van context en specifieke details van zowel functie als kandidaat. De ander werkt hard aan interview intelligence, en gebruikt gespreksdata voor intelligente koppeling van sollicitanten aan vacatures. Samen slaan theMatchbox en In2Dialog nu de handen ineen om nóg betere matching te kunnen realiseren en (onder meer uitzend)organisaties te helpen vaker écht passende kandidaten aan te trekken. ‘Met A.I. de kwaliteit van het matchingsproces verbeteren, dat is onze gezamenlijke droom’, aldus Diddo van Zand, oprichter en CEO van In2Dialog (links).

‘Deze nieuwe samenwerking is het begin van een mooie reis samen.’

Hij noemt de nieuwe samenwerking ‘het begin van een mooie reis samen’. Een reis waarop hij wil zoeken naar ‘hoe al die data op een zinvolle manier aan elkaar te verbinden, en dat het gesproken woord daar een rol in mag spelen.’ Door de koppeling en nieuwe integratie kunnen recruiters voortaan bijvoorbeeld gespreksdata verbinden aan de echte intenties, voorkeuren en genuanceerde vaardigheden die theMatchbox uitleest uit bekende data van kandidaten, zoals hun cv. Dat moet enerzijds betere input voor gesprekken opleveren, anderzijds ook de gesprekken zelf effectiever maken, zo is de bedoeling.

Kleuring in het gesprek

Gesprekken omzetten in matchbare data is een unieke manier om snel en eenvoudig een kandidaatprofiel op te bouwen zonder je recruiter extra werk te geven. Vervolgens matchen we ze automatisch met vacatures in het ATS van de recruiter’, aldus Jan Govaerts, CEO van theMatchBox (rechts op de foto).

Gesprekken omzetten in matchbare data is een unieke manier om snel een kandidaatprofiel op te bouwen.’

‘Het is de bedoeling dat we het als één product gaan aanbieden’, vult Van Zand aan. ‘Een recruitmentbureau dat nu bijvoorbeeld al theMatchbox als add-on op zijn ATS heeft zitten, kan dan ook makkelijk zijn matchingsalgoritmes verrijken met input uit gesprekken. En andersom werkt het natuurlijk ook. De harde data krijgen kleuring in sollicitatiegesprekken, daardoor neemt de relevantie van je matching enorm toe. Denk aan een accountant die eigenlijk van beroep wil wisselen, en dat wel aangeeft in gesprekken, maar toch nog steeds accountantsvacatures krijgt aangeboden. Met deze samenwerking kunnen we dat veranderen.’

‘Begin van de reis’

Maar zoals gezegd: het is volgens hem nog maar het begin van de reis. Zo willen ze samen nog beter onderzoeken hoe de informatie te ontsluiten tussen recruiters en hun opdrachtgevers aan de ene kant, en aan de andere kant hoe je bepaalde competenties kunt meten. ‘Als iemand bijvoorbeeld zegt dat een kandidaat overtuigend moet zijn, hoe meet je dat dan? Wie moet je waarvan overtuigen? En wat als je het hebt over bescheidenheid? Waarom vraag je dat eigenlijk precies? En wat zijn dan de directe en indirecte indicatoren? Zo wil je steeds meer naar de werkelijke kwaliteiten en talenten van kandidaten kijken, en bias voorkomen.’

‘Als iemand bijvoorbeeld zegt dat een kandidaat overtuigend moet zijn, hoe meet je dat dan?’

De samenwerking is overigens geen fusie of overname, beide organisaties blijven volledig zelfstandig. De Belgische HR-tech scale-up theMatchBox zal blijven opereren vanuit Antwerpen, In2Dialog vanuit Utrecht. Wel zullen ze samen afstemmen hoe hun datamodellen te versterken, zodat betere matching voor opdrachtgevers in het verschiet ligt, en zullen ze dus met één verhaal naar de markt gaan. Het resultaat: slimmere matching, waarbij kandidaten niet alleen worden beoordeeld op hun schriftelijke kwalificaties, maar ook op wat zij daadwerkelijk zeggen (en hóe ze dat doen).

Gesprekken centraal

Deze samenwerking betekent volgens Van Zand een belangrijke stap vooruit in A.I.-gedreven recruitment, waarin menselijke gesprekken centraal blijven staan – zonder in te boeten op de snelheid en efficiëntie die automatisering mogelijk maakt. Dat zijn software daarvoor alle sollicitatiegesprekken opneemt? Een jaar of 3 geleden kon dat nog wel eens op weerstand stuiten, van kandidaten dan wel recruiters. Maar die tijd is zo goed als voorbij, merkt hij. ‘Je moet alleen wel altijd van tevoren toestemming vragen. Maar steeds meer mensen begrijpen gelukkig dat het proces – en dus ook de uitkomst – hier uiteindelijk beter van kunnen worden.’

‘Steeds meer mensen begrijpen gelukkig dat het proces hier uiteindelijk beter van wordt.’

A.I. is sterk aan het opkomen in de wereld van recruitment. ‘En we merken: waar die systemen samenwerken, wordt dat nóg krachtiger. De data scientists van onze beide organisaties zijn nu aan het kijken waar we elkaars modellen kunnen verfijnen. Het kijkje onder de motorkap, zeg maar. Doel is om ook te meten wat een succesvolle plaatsing is, en wat niet, zo kunnen onze modellen daar ook steeds weer van leren en beter worden. Dan kan de waarde voor de uiteindelijke match natuurlijk steeds verder toenemen. Dan zal de 1 + 1 van deze samenwerking echt 3 worden voor onze klanten.’

Lees ook

10 jaar Recruitment Tech: de hoogtepunten en (niet) uitgekomen voorspellingen

Zo’n 20 jaar geleden zette Martijn Hemminga al eens een website op om verschillende recruitmentsystemen met elkaar te kunnen vergelijken. In 2015 veranderde dat in Recruitmenttech.nl, een site die aanvankelijk gekoppeld was aan het sindsdien jaarlijkse en gelijknamige event, maar allengs ook meer nieuwsberichten en achtergronden bevatte over alles dat met technologie in recruitment te maken had. Nu, bijna bij het 10-jarig jubileum, is het tijd om eens te kijken wat er in al die jaren veranderd is. Welke voorspellingen zijn uitgekomen? En welk terrein ligt nog open?

Hemminga, in interview met Jasper Spanjaart: ‘Ik zie vooral dat er veel meer tools zijn bijgekomen. Wij maken sinds 7,5 jaar het zogeheten Recruitment Tech Landscape, een overzicht van alle tools in de Benelux. Daarin zie je duidelijk dat er nu veel meer specialistische tools zijn dan destijds. En dat er ook verder natuurlijk veel verschuivingen zijn. Connexys, een van de winnaars van de eerste Recruitment Tech Awards, is alweer jaren geleden overgenomen door Bullhorn bijvoorbeeld.’

Bottification

De site van Recruitmenttech.nl is in die jaren ook flink uitgebreid. Met bijvoorbeeld een jaarlijkse survey, maandelijkse podcasts, regelmatige video-interviews en een inspirerend evenement is het inmiddels de go-to geworden voor iedereen die iets met nieuwe technologie wil, of er in elk geval meer over wil weten. ‘Het gaat echt om software as a service‘, aldus Hemminga. ‘En we richten ons heel erg op Europa, en dan met name op de Benelux, als je het concreet bekijkt. We willen mensen daarin vooral inspireren. Onze slogan is niet voor niets: Discover Tomorrow’s Technology. Het gaat niet alleen over wat er nu is, maar ook: waar gaan we naartoe?’

‘Het is nog niet zo dat A.I.-bots het werk van recruiters al hebben overgenomen. Maar het gaat wel heel snel.’

Zo herinnert hij zich zelf nog goed de editie van 2016, waarin ’talentadviseur’ Oscar Mager het als een van de keynote sprekers al had over de bottification. ‘Dat was 9 jaar geleden al, hè’, stelt Hemminga. ‘Dan denk je wel: wow, wat een mooie blik op de toekomst is toen al geworpen. Het is nu nog niet zo dat A.I.-bots het werk van recruiters al helemaal hebben overgenomen. Maar het gaat natuurlijk wel heel snel.’ Vandaar ook dat op het Recruitment Tech Event dit jaar ook zogeheten Roadmap Demo Pitches staan, waar leveranciers niet alleen vertellen wat ze al kunnen, maar ook waarmee ze het komende halfjaar bezig (willen) zijn.

Toekomst voorspellen

Nu is de toekomst voorspellen op zich meestal vrij veilig. Niemand zal je eraan houden als het niet uitkomt. Maar toch vindt Hemminga het wel nodig, zegt hij. En dan met name het inspirerende deel ervan. ‘Dat mensen ideeën krijgen om het zelf ook anders te gaan doen. Daarom organiseren we het event ook het liefst op inspirerende locaties. Zoals dit jaar weer DeFabrique in Utrecht, waar het ook in 2015 allemaal begon. En vandaar ook de Recruitment Tech Awards, die dit jaar hun elfde editie beleven.’

Die awards moeten het namelijk ook vooral van hun inspirerende karakter hebben, vindt de initiatiefnemer. ‘Bij de cases bijvoorbeeld krijg je echt een kijkje in de keuken. Van buiten zie je zelden welk ATS een organisatie gebruikt, of welke referralsoftware, en hoe dat presteert. En nu krijg je zulke informatie wél, op basis van die case. Dat kan ertoe leiden dat anderen denken: hé dat is interessant, kunnen we kijken of wij ook iets daarmee kunnen?’ Zeker als de visie van de leverancier in kwestie aansluit bij die van jouzelf. ‘Ze zijn er allemaal. Je kunt ze aanspreken. En tegelijkertijd kun je een stukje inspiratie krijgen op het podium.’

Meer weten?

Op donderdag 6 november vindt in Utrecht het Recruitment Tech Event plaats, al 10 jaar dé plek voor professionals die zich willen laten bijpraten over de laatste ontwikkelingen rondom recruitmenttechnologie, inclusief A.I. Deze tiende editie is extra feestelijk en ook nog eens de laatste editie, dus zorg dat je deze niet mist. En met code ‘RTE25-Werf&10’ krijg je tot en met donderdag 16 oktober 10% korting.

Recruitment Tech Event

Wat de 5% bedrijven met succesvolle A.I.-pilots anders doen dan de andere 95%

Het is misschien hard om te stellen, maar duidelijk is dat we wel heel veel praten over A.I., en er ook veel mee experimenteren, maar dat veruit de meeste generatieve A.I.-programma’s tot nu toe géén significante bedrijfsopbrengsten hebben opgeleverd. Volgens recent MIT-onderzoek faalt maar liefst 95% van de projecten. Gedane beloftes worden niet waargemaakt, de tijdsbesparing valt tegen. Toch blijken er inmiddels ook wel een aantal pilots gedaan die wél resultaat laten zien. Wat zijn de factoren die daarbij het succes bepalen? Recent onderzoek van onder meer de Nederlander Rens van den Broek (foto) werpt er meer licht op.

Maar liefst 95% van de A.I.-projecten blijkt géén winst op te leveren.

In elk geval blijkt het leiderschap belangrijk: leiders die strategische wendbaarheid, mensgerichtheid, toegepaste nieuwsgierigheid, prestatiegerichtheid en ethisch rentmeesterschap vertonen kunnen optreden als zogeheten ‘shapers‘, zoals de onderzoekers ze noemen. Zij kunnen technische innovatie afstemmen op de bedrijfsstrategie, vertrouwen bevorderen, acceptatie stimuleren en A.I. op verantwoorde wijze in de bedrijfsvoering inbedden. In plaats van zoeken naar één A.I.-kampioen, kunnen bedrijven daarom beter deze vaardigheden doelbewust cultiveren bij leiders in alle teams en op alle niveaus, zo stellen de onderzoekers.

Geen supersterren

Om tot die conclusie te komen, deden ze onder meer tientallen interviews met leidinggevenden van Fortune 50-bedrijven, private-equity-partijen en non-profit-organisaties. De meeste van hen blijken toegang te hebben tot vergelijkbare technologieën en data, dus dat kan het verschil in succes niet verklaren. Evenmin hebben ze toegang tot betere modellen of superieur technisch talent, omdat zelfs bedrijven met bescheiden middelen soms beter presteren dan bedrijven met gewilde experts. Wat dan wel het verschil maakt voor de 5% projecten die slaagt? Dat blijkt dus het leiderschap in de betreffende organisaties te zijn.

De 5% succesvolle bedrijven zijn niet per se degenen met de meest indrukwekkende technische profielen.

Opvallend genoeg gaat het daarbij minder om de superster-technologen met torenhoge salarissen, stellen ze. Zulke architecten zijn weliswaar essentieel, ‘maar de 5% van de bedrijven die succesvol zijn met A.I. zijn niet per se de bedrijven met de meest indrukwekkende technische profielen’, aldus Van den Broek. Het gaat er meer om dat iedereen in de organisatie het idee van A.I. omarmt. ‘Shapers moeten worden ingebed in teams, functies en niveaus. En we hebben de bijbehorende 5 gedragingen georganiseerd in een raamwerk, dat we de SHAPE-index noemen.’

De SHAPE-index

De 5 gedragingen staan hierboven al kort genoemd. Bij Strategische wendbaarheid gaat het bijvoorbeeld erom dat leiders prioriteit geven aan opties boven rigide plannen en proactief naar disruptie scannen voordat deze voortgang in de weg staat. Ze richten zich op bedrijfswaarde in plaats van op nieuwigheid, vermijden sunken costs en balanceren timing met snelheid. Bij Mensgerichtheid gaat het erom te erkennen dat vertrouwen de snelheidslimiet bepaalt voor de implementatie van A.I., je af te vragen: hoe kan A.I. mijn mensen beter maken?, en psychologische veiligheid op te bouwen aan de hand van empathie en feedbackloops.

‘Vroege pilots zijn later alleen op te schalen als je ethisch begint.’

Bij Toegepaste nieuwsgierigheid gaat het erom snelle, kosteneffectieve tests uit te voeren met duidelijke leerdoelen, en de hype eruit te filteren door te vragen: lost dit ons probleem op, of dat van iemand anders? Vervolgens gaat het bij de factor Prestatiegedrevenheid erom ‘pilot-theater’ te voorkomen, en initiatieven met een lage impact te durven stopzetten. Bij Ethisch rentmeesterschap ten slotte gaat het erom governance en verantwoordelijkheid vanaf dag 1 in te bouwen, en niet als bijzaak, waarbij transparantie en menselijk toezicht standaardprocedures worden, omdat alleen zo vroege pilots later ook daadwerkelijk op te schalen zijn.

A.I.-leiderschap is een spier

Sommige mensen vertonen van nature sterkere SHAPE-capaciteiten dan anderen, stellen de onderzoekers. ‘Maar het goede nieuws is dat alle 5 capaciteiten ook ontwikkeld kunnen worden. De sleutel daartoe is eerst te begrijpen waar je organisatie momenteel staat, wat de grootste hiaten zijn en hoe je van daaruit systematisch kunt bouwen.’ Dan kun je daarna met het leiderschap aan de gang, met gerichte ontwikkelplannen. ‘Het resultaat is dan dat leiderschap een versneller wordt van A.I.-transformatie in plaats van een knelpunt.’ Maar ‘sponsoring van bovenaf’ en ‘bewuste investeringen’ zijn dan dus wel nodig, stellen ze.

‘Je moet hiervoor mensen werven die sterk zijn in de minst coachbare SHAPE-gedragingen.’

Ook werving en selectie is volgens hen evenwel belangrijk. ‘Trek sterkte aan waar deze het moeilijkst te ontwikkelen is. Dit betekent doorgaans dat je actief mensen moet werven die sterk zijn in de minst coachbare SHAPE-gedragingen – zoals strategische wendbaarheid en toegepaste nieuwsgierigheid.’ Want we staan ​​natuurlijk pas aan het begin van het A.I.-verhaal, stellen ze. ‘Niemand weet precies hoe dat verhaal zich verder ontwikkelt. Maar wat wel al duidelijk is, is dat het potentieel van A.I. in je organisatie benutten minder afhangt van de architecten die je code schrijven, dan van de shapers die het kunnen vertalen naar blijvende bedrijfswaarde.’

Lees ook:

Meer weten?

Op 13 en 14 oktober vindt in Rotterdam een tweedaagse training plaats: Hoe geef je met A.I. regie aan detacheren en uitzenden? Hier leer je niet alleen agents bouwen en data koppelen, maar kun je ook meteen hands-on oefenen met tools als N8N, Bold, Loveable en Replit. Ook komen er praktische casussen aan de orde over bijvoorbeeld automatische matching, talentpools activeren of recruitment marketing automation. Meer info:

Workshop A.I.-regie

Of een webinar volgen?

Maikel Neelen (Tigris) en Sabine Veldkamp (Intelligence Group) geven tijdens de komende Webinar Week ook een uitgebreid webinar over Van Data naar Goud: Hoe A.I. het recruitmentvakgebied transformeert. Schrijf je hier in:

Webinar