Maart 2023 was in de eerste plaats natuurlijk vooral de maand van BBB-stemmen-trekker Caroline van der Plas, maar vergeet ook de val van Tom Egbers (met een wel heel onwelriekend staartje) en Credit Suisse niet, om nog maar te zwijgen van de ophef over lentekriebels (en in Amerika zelfs over Michelangelo’s David) en in Frankrijk de verhoging van de pensioenleeftijd.
Maart 2023 was natuurlijk vooral de maand van BBB-stemmen-trekker Caroline van der Plas.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de ramadan, Oekraïne, de winst van Feyenoord in de ArenA, wéér een IPCC-rapport met nu echt de allerlaatste waarschuwing voor naderend klimaat-onheil. Kortom, genoeg om je weer druk over te maken. Maar wat gebeurde er in maart 2023 eigenlijk allemaal dat recruiters moeten weten? Een beknopt overzicht:
#1. ‘Is this the bus to Diemen?‘
De nieuwssites hadden het niet opgepikt, maar het lijkt al met al toch een behoorlijk majeure verandering: in de regio Amsterdam wordt bekeken om voortaan ook Engelstalig personeel toe te laten op de bus. Dit teneinde de grote personeelstekorten in het openbaar vervoer in de regio op te vangen. In de hoofdstad, waar je in de horeca ook al vaak in het Engels wordt toegesproken, mag het misschien geen schok zijn, maar voor veel OV-gebruikers waarschijnlijk toch een verrassing. De vervoerregio kijkt nu onder meer samen met het CBR om ook de examens in het Engels af te nemen.
#2. Wet Gelijke behandeling behandeld
Het heeft even geduurd, maar de Wet toezicht op gelijke behandeling bij werving en selectie werd in maart 2023 eindelijk behandeld – en goedgekeurd – in de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Als straks ook de Eerste Kamer instemt, moeten werkgevers met 25 of meer werknemers voortaan hun anti-discriminatiebeleid voor werving en selectie van personeel schriftelijk vastleggen. Zo niet, dan kun je een boete van de Arbeidsinspectie tegemoet zien.
‘Meneer heeft een snor en dus iets te verbergen.’
Werkgevers hoeven niet helemaal met de handen in het haar te zitten hierover. Zo ondervangt de Recruitercode al veel van de mogelijke problemen. Dus als je die tekent, ben je al een heel eind. En bovendien belooft het Rijk met hulpmiddelen te komen om werkgevers hierbij te helpen zoals een e-learning en het delen van goede voorbeelden, voor zowel bij de selectie (‘wie nodigen we uit?’) als bij de sollicitatiegesprekken. Zodat afwijzingen als ‘Meneer heeft een snor en dus iets te verbergen’ hopelijk voortaan tot het verleden kunnen gaan behoren…
#3. Extra (semi-)ambtenaren = extra krapte?
Heeft de expansiedrift van de overheid de krapte op de arbeidsmarkt verder aangewakkerd? Die conclusie kun je wel trekken uit een rapport van PwC, dat de productiviteit in de laatste 6 jaar bij de 50 grootste uitvoeringsorganisaties in Nederland op een rij zette. Het aantal ambtenaren bij uitvoeringsorganisaties groeide in de door PwC onderzochte periode met 12%. Dat leverde slechts 3% meer productiviteit op. ‘Als uitvoeringsorganisaties van de overheid de markt qua productiviteitsgroei hadden bijgehouden, had dit tienduizenden mensen kunnen vrijspelen’, aldus onderzoeker (en oud-ambtenaar) Selwyn Moons.
Terwijl het aantal ambtenaren bij uitvoeringsorganisaties met 12% groeide, steeg de productiviteit met slechts 3%.
Bij de 50 organisaties zijn in totaal zo’n 210.000 mensen in (vaste) dienst. De lage productiviteit is er een probleem omdat er steeds meer mensen nodig zijn voor een groeiende hoeveelheid werk. In gewerkte uren nam sinds het eerste kwartaal van 2020 de werkgelegenheid in de publieke sector toe met 7,5% en in de marktsector met 2,2%. De overheid draagt daardoor sterk bij aan de huidige tekorten op de arbeidsmarkt, aldus mede-PwC-onderzoeker Sander van Veldhuizen, die als oorzaak onder meer hoge externe inhuur en omvang van het takenpakket en lage kwaliteit van de ICT ziet.
#4. Deliveroo afgeserveerd
Ook weer veel ophef en nieuws in de wereld van de zzp’ers in maart 2023. Het begon met het onderzoeksrapport van de Universiteit Maastricht over de Uber-app, waaruit bleek dat Uber-chauffeurs gemiddeld 32,32 euro per uur verdienen, slechts 15% van de chauffeurs meer dan 38 uren per week in de app actief is, ze gemiddeld 25 uren per week online via de app actief zijn en slechts 36% uitsluitend via Uber werkt – de meesten hebben nog een andere baan ernaast. Hoewel de onafhankelijkheid van het onderzoek meteen betwist werd, bood het volgens kenner Martijn Arets wel ‘waardevolle inzichten die bijdragen aan een rijker debat.’
En dan hadden we de uitspraak van de Hoge Raad over Deliveroo nog niet eens gehad. Heel ander verhaal, maar toch ook weer niet. Want eind maart oordeelde de hoogste rechter dat bezorgers van (de inmiddels uit Nederland vertrokken) maaltijdbezorger werknemers waren, en dus geen zelfstandige ondernemers. Lagere rechtbanken kwamen eerder al tot die conclusie, maar het van oorsprong Britse bedrijf ging telkens in beroep. Totdat nu dus ook de Hoge Raad in het nadeel van Deliveroo oordeelt, een uitspraak die ook gevolgen kan hebben voor andere sectoren en bedrijven die met veel zelfstandigen (zeggen te) werken.
#5. Baan + huis voor jonge bouwers
Een woning cadeau als je een baan accepteert, in de strijd tegen de krapte, dat kenden we al. Maar wat VDR Bouwgroep in Deventer doet, gaat nog een stapje verder. Het bedrijf haalde in maart 2023 het nieuws met hun project waarbij bouwers-in-opleiding gewoon hun eigen nieuwe appartement in elkaar mogen zetten. Als leer/werktraject dus, maar later ook als eigen woning. Een idee van Peter Meerman van het eigen opleidingsbedrijf VDR BouwTalent. ‘We hebben een tekort van 30.000 mensen in de bouw. Daar wilden wij iets aan doen’, zei hij tegen Trouw hierover.
De studenten krijgen de appartementen niet voor niets, maar betalen ook niet wat de huur op de vrije markt zou zijn. Bovendien zijn ze niet verplicht om bij VDR te blijven werken. ‘We zien dit opleidingstraject als een succes als van de 10 leerlingen er uiteindelijk 2 of 3 voor ons bedrijf kiezen’, aldus Meerman. ‘Ik vind het ideaal. Ja, die kans krijg je niet zomaar”, vult de nog geen 20-jarige timmerman-in-opleiding Lucas Achterhoek aan.
#6. Exitgesprek vaak ‘gemiste kans’
Op de krappe arbeidsmarkt durven steeds meer werknemers van baan te wisselen. Maar uit onderzoek van de Universiteit Utrecht, SER Diversiteit in Bedrijf en Stichting InclusieNL blijkt dat bijna de helft van de bedrijven (zo’n 45%) niet registreert waaróm personeel ontslag neemt. Bovendien blijkt slechts 15% van de organisaties tijdens het exitgesprek te vragen naar de ervaren inclusie op de werkvloer, bijvoorbeeld door te vragen of de medewerker zich veilig en gewaardeerd voelde op de werkvloer. Een gemiste kans, aldus hoogleraar Jojanneke van der Toorn.
‘Het is natuurlijk zonde als je bij het exitgesprek erachter komt dat je het vertrek had kunnen voorkomen.’
In de handreiking Exitgesprekken: een schat aan informatie bepleit ze samen met haar mede-onderzoekers ervoor dat organisaties de inzichten uit hun exitgesprekken kunnen gebruiken om de processen rondom werving, selectie en doorstroom van medewerkers inclusiever te maken en daarmee het werkklimaat te verbeteren. Van der Toorn: ‘Ook heeft het meerwaarde om regelmatig informatie op te halen bij zittende medewerkers om vervolgens initiatieven te nemen gericht op het behoud van medewerkers. Het is natuurlijk zonde als je er bij het exitgesprek achter komt dat je het vertrek had kunnen voorkomen.’
#7. Iedereen manager, dat scheelt geld
Is het je ook opgevallen hoeveel mensen ‘manager’, ‘director’ of ‘CEO’ in hun functieprofiel hebben staan? Als het gaat om Amerikanen, is het niet alleen ijdelheid, maar kan de reden wel eens prozaïscher zijn dan je denkt. Er is daar namelijk een wet die bedrijven ontziet van de plicht om minimaal 150% van het loon voor overuren te betalen, als het de overuren van een manager betreft. En uit in maart 2023 verschenen onderzoek blijkt die het effect te hebben wat je verwacht: nadat de wet was ingegaan, plaatsten bedrijven bijna 5 maal zoveel vacatures met woorden zoals ‘manager’ in de titel dan daarvoor.
Toen de wet uitbetaling van overuren ging verplichten, behalve voor managers, kwamen er ineens 5x zoveel managers.
Naar schatting van de onderzoekers hebben bedrijven hiermee hun loonkosten voor overuren met zeker 13,5% verlaagd, ‘voor elke strategische “manager” die tijdens onze steekproefperiode is aangenomen‘. Het gaat dan bijvoorbeeld om functies als een ‘manager klantervaringen’ of ‘Director of First Impressions’, in plaats van een ‘medewerker servicebalie’. Dit gebeurt vooral in sectoren waar bedrijven toch al een sterkere onderhandelingspositie hebben, concluderen de onderzoekers.
#8. Cartoon van de maand
Bron: van9tot5
Iets over het hoofd gezien?
In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we trends en ontwikkelingen voor iedereen in de wereld van recruitment. In maart 2023 iets belangrijks over het hoofd gezien? Meld het ons!
Beluister de podcast
Liever luisteren? Martijn Hemminga en Peter Boerman maken ook elke maand een podcast over dit nieuwsoverzicht. Beluister hier de meest recente opname:
Marion de Vries (juryvoorzitter): ‘Dat organisaties daadwerkelijk aan employer brand MANAGEMENT gaan doen. Dat ze de werkgeversbelofte doorvertalen naar alle fases van de kandidaatreis. En dat ze stilstaan bij de actuele situatie van de organisatie.’
Silene Geuze (Senior Adviseur Employer Branding | Arbeidsmarktcommunicatie bij PostNL): ‘Ik kijk vooral naar (werkgevers-)merkbekendheid, en een imagocampagne-aanpak en dan niet een single campagne, maar ook een uitwerking naar doelgroepen. Iets meer beeld krijgen hoe een organisatie strategisch te werk gaat. Ook is het interessant om meer informatie te ontvangen over de EVP; wat is de belofte aan talent en wat verwacht een organisatie van talent? En hoe zie je de EVP als kapstok terug in de arbeidsmarktcommunicatie en dus de case die is ingezonden?’
Van der Kroon: ‘Een goede case laat zich lezen als een goed verhaal. Het begint altijd met een probleem, een situatie die moet veranderen. Maar hoe? Door die situatie te analyseren ontstaat een haakje voor een mogelijke oplossing, die vervolgens op creatieve wijze vormgegeven wordt. Als dan blijkt dat door die combinatie van analytisch vermogen, strategische keuzes en creatieve verbeelding een oplossing ontstaat waarmee het probleem is opgelost (bewezen met cijfers), dan is de kans groot dat je bij mij op de shortlist komt.’
Belfor: ‘Als ministerie hebben we de krapte gemerkt en hebben we vorig jaar veel webinars ingezet om ons werk, de organisatie en vacatures op een andere manier onder de aandacht te brengen. Over de hele linie zie ik wel dat de kwaliteit omhooggaat, kijk maar naar Defensie, maar ik zie bijvoorbeeld ook kleine bedrijfjes op LinkedIn schitteren met sterke campagnes. Ik zie ook een verschuiving plaatsvinden van ‘gelikte campagnes’ naar ‘doe maar normaal en kom maar binnen kijken’.’
